2 lần thắng kiện chủ tịch cũng như không

Hai ông Phan Thanh Hoàng và Ong Văn Được ở Cà Mau đã thắng kiện hành chính chủ tịch UBND TP Cà Mau (tỉnh Cà Mau) mỗi người hai lần. Tuy nhiên, sau khi thắng kiện, người bị kiện lại thi hành án (THA) theo cách mà người khởi kiện cho rằng thắng cũng như không.

Hai ông Phan Thanh Hoàng (trái) và Ong Văn Được nói khả năng 
phải kiện hành chính lần nữa. Ảnh: TRẦN VŨ

Hai lần thắng kiện hành chính

Ông Được và ông Hoàng có cùng cảnh ngộ, bị giải tỏa trắng nhà ở để lấy đất làm nút giao thông Bông Văn Dĩa - Hùng Vương, thuộc phường 5, TP Cà Mau.

UBND TP Cà Mau cho rằng nhà, đất của hai ông không thuộc trường hợp được bồi thường về đất nên chỉ hỗ trợ. Không đồng ý với việc hỗ trợ, hai ông khiếu nại, đòi phải bồi thường đất và hỗ trợ di dời, tái định cư.

Tháng 10-2016, chủ tịch TP Cà Mau có hai quyết định bác toàn bộ khiếu nại của hai ông, tạm gọi là hai quyết định bác khiếu nại 2016. Từ đó, hai ông khởi kiện hai quyết định trên.

Xử sơ thẩm và phúc thẩm, cả TAND tỉnh Cà Mau và TAND Cấp cao tại TP.HCM đều tuyên chấp nhận yêu cầu của hai ông, buộc chủ tịch TP Cà Mau phải bồi thường toàn bộ đất cho hai ông Hoàng, Được theo quy định của pháp luật.

Chủ tịch TP Cà Mau đã thi hành hai bản án này nhưng hai ông không đồng ý vì cho rằng THA vậy là chưa đúng với bản án. Hai ông đồng khiếu nại và bị bác bằng hai quyết định vào tháng 12-2018, tạm gọi là quyết định bác khiếu nại 2018.

Hai ông lại kiện hành chính hai quyết định này và lại được cả hai cấp tòa sơ thẩm, phúc thẩm (TAND tỉnh Cà Mau và TAND Cấp cao tại TP.HCM) tuyên hai ông thắng kiện vào năm 2019 và 2020.

Đối diện vụ kiện hành chính thứ ba

Ngày 18-12-2020, chủ tịch TP Cà Mau lại ra quyết định phê duyệt phương án thi hành hai bản án hành chính cho hai ông Hoàng, Được. Phương án này quyết định bồi thường cho hai ông Hoàng, Được là 0 đồng. Từ đó, hai ông lại khiếu nại và ngày 11-1-2021, chủ tịch UBND TP Cà Mau lại thụ lý khiếu nại của hai ông.

Hai ông Hoàng, Được cho biết nếu lại bị bác khiếu nại thì sẽ kiện hành chính lần nữa. Tức khả năng vụ việc này sẽ được tòa thụ lý thành vụ án thứ ba.

Về hình thức, tòa án thụ lý giải quyết những vụ án hành chính khác nhau, bởi mỗi lần hai ông kiện là kiện các quyết định bác đơn khiếu nại khác nhau. Tuy nhiên, về bản chất nội dung “ruột” của cả hai vụ kiện này là giống nhau, các cấp tòa đều xét trường hợp đất đai của hai ông là thuộc diện được bồi thường đất hay chỉ hỗ trợ như UBND TP Cà Mau đã thực hiện.

Cùng một nội dung, hai ông đã khởi kiện mỗi người hai vụ án, nhận về bốn bản án mỗi người. Tại tất cả tám bản án này đều có cùng nhận định và cùng nội dung tuyên án. Cụ thể là án sơ thẩm tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của hai ông. Sau đó, do chủ tịch TP Cà Mau kháng cáo nên tòa cấp trên xử phúc thẩm và đều tuyên y án sơ thẩm.

Phần nhận định của tám bản án nêu rõ hai ông ở trên đất có một phần mua, một phần lấn chiếm đất kênh. Tuy nhiên, do hai ông ở ổn định từ năm 1985, không có tranh chấp, làm tròn nghĩa vụ nộp thuế nên thuộc trường hợp được bồi thường đất 100% diện tích, trong đó ông Được là 83,3 m², ông Hoàng là 132,2 m².

Việc UBND TP Cà Mau thu hồi mà chỉ hỗ trợ là không đúng nên tòa buộc UBND phải bồi thường cho hai ông với giá quy định và cho 100% diện tích bị thu hồi, hỗ trợ di dời, tái định cư.

Tuy nhiên, ở phần tuyên án, các bản án chỉ tuyên buộc chủ tịch UBND TP Cà Mau phải thực hiện nghĩa vụ công vụ theo quy định của pháp luật bồi thường về đất. Tòa cũng tuyên kiến nghị cách thức xử lý là lập phương án bồi thường về đất, bồi thường chi phí di chuyển tài sản... cho hai ông Hoàng, Được theo quy định của Luật Đất đai.

Dựa vào điều này, chủ tịch TP Cà Mau đã bốn lần ra các quyết định phê duyệt phương án THA cho hai ông Được, Hoàng với nội dung gần như quay lại những quyết định ban đầu. Đó là lý do mà ông Được, ông Hoàng tiếp tục khiếu nại và có thể sẽ phải theo đuổi một vụ kiện hành chính lần thứ ba.