Sau thời gian thử nghiệm tại hai sân bay lớn nhất nước là Tân Sơn Nhất và Nội Bài, Tổng Công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV) sẽ đồng loạt triển khai thu phí phương tiện ra vào không dừng, không dùng tiền mặt tại năm sân bay lớn cả nước.
Năm sân bay này là Nội Bài (Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TP.HCM), Phú Bài (Thừa Thiên Huế), Cát Bi (Hải Phòng) và Đà Nẵng (TP Đà Nẵng)
Ùn tắc giảm, thời gian qua trạm nhanh
Trao đổi với báo Pháp Luật TP.HCM, đại diện của ACV cho biết thời gian dự kiến áp dụng là cuối tháng 5-2024.
Các công đoạn lắp đặt hệ thiết bị kỹ thuật bằng công nghệ RFID (Radio Frequency Identification) phục vụ hoạt động thu phí không dùng tiền mặt đã cơ bản hoàn tất.
Theo đó, đối với phương tiện xe đã có tài khoản ETC sử dụng trên các quốc lộ, cao tốc có thể lưu thông qua làn thu phí của sân bay mà không cần phát sinh thêm thủ tục do hệ thống tại năm sân bay đã được tích hợp đồng bộ.
Giải pháp này được ACV tính toán và thử nghiệm, kiểm đếm số lượt xe vào ra trạm thu phí hàng ngày nhằm hạn chế sự tiếp xúc giữa nhân viên với tài xế. Đồng thời giảm nhân sự tại trạm, giảm ùn tắc tại các sân bay, rút ngắn thời gian dừng đỗ khu vực công cộng có động phương tiện vào ra.
Trong giai đoạn thử nghiệm tại hai sân bay lớn nhất cả nước đã ghi nhận hàng trăm ngàn lượt xe qua trạm thu phí thuận lợi, rút ngắn thời gian dừng trả phí theo cách truyền thống trả bằng tiền mặt. Tổng số tiền đầu tư cho năm sân bay là hơn 210 tỉ đồng, từ quỹ đầu tư phát triển của ACV.
Theo ghi nhận của ACV, bình quân mỗi ngày tại hai sân bay lớn nhất nước là Tân Sơn Nhất và Nội Bài có khoảng 16.000-20.000 lượt xe qua trạm thu phí. Việc tổ chức thu phí ô tô ra vào sân bay trước nay làm thủ công, tài xế phải dừng xe trước trạm thu phí đầu vào lấy thẻ và trả tiền mặt tại cửa. Việc này dễ dẫn tới ùn tắc, nhất là các dịp cao điểm, lễ tết
Anh Nguyễn Đức Hải, tài xế xe công nghệ chia sẻ giai đoạn thử nghiệm, phía sân bay Tân Sơn Nhất triển khai làn bên phải trong cùng. "Ban đầu, một số tài xế lúng túng nhưng sau một thời gian đã vào ra thông suốt. Sân bay Tân Sơn Nhất cao điểm hè, tết lưu lượng xe đông, xếp hàng dài do cửa ngõ bị kẹt khó thoát ra nhanh. Theo tôi nếu tháo gỡ tình trạng kẹt xe, việc thu phí không dùng tiền mặt hiệu quả cao hơn, không mất thời gian chờ đợi, mặt tiền sân bay thông thoáng hơn." - anh Hải nói.
Việc thu phí không dừng hiện được sử dụng hầu hết ở các tuyến cao tốc, quốc lộ. Tuy nhiên, việc áp dụng tại trạm thu phí cảng hàng không có ý kiến cho rằng chưa có quy định liên quan nên ACV khá thận trọng khi triển khai.
Do vậy, để có cơ sở triển khai, ACV đã vận dụng theo Nghị định 05/2021, các dịch vụ kinh doanh trên đường giao thông nội cảng sẽ được xem là kinh doanh dịch vụ phi hàng không. Trong đó, việc áp dụng thu phí dưới hình thức điện tử không dừng là cách thức thu phí, không làm thay đổi loại hình dịch vụ cũng như mức giá dịch vụ.
Tương tự hệ thống thu phí cao tốc
Một đại diện của Cảng hàng không miền Nam nhận xét, so với các sân bay khác do ACV khai thác, việc thu phí không dừng tại Tân Sơn Nhất có một số hạn chế nhất định. Đó là lưu lượng phương tiện vào đón trả khách đông nhất cả nước nhưng hạ tầng còn hạn chế do không gian hạn hẹp.
Cộng thêm khoảng cách từ ga quốc nội dẫn ra tuyến đường cửa ngõ Trường Sơn, Hồng Hà ngắn nên dù thời gian qua trạm chỉ có vài giây nhưng lại khó thoát nhanh ra bên ngoài do phương tiện cắt mặt quá đông đúc.
Về giải pháp tổng thể, ACV tính toán khi đưa nhà nhà ga 20 triệu khách T3 vào khai thác trong năm tới sẽ phân tán lưu lượng khách quốc nội và quốc tế ra xa nhau. Từ đó hạn chế xung đột hướng tuyến ở đường Trường Sơn, Hồng Hà, Hoàng Văn Thụ, giúp giải tỏa tình trạng giảm ùn ứ bên trong và phân tán nhanh bên ngoài.
Để thuận lợi thanh toán, ngoài phương thức thu phí tự động không dừng, hệ thống thu phí của năm sân bay còn dự kiến lắp đặt thêm các một số phương thức thanh toán điện tử phổ biến khác. Như vậy, các phương tiện không dán thẻ ETC, tài xế có thể quét QR Code khi qua trạm, thiết bị sẽ tự động trừ phí.
Phía ACV cho biết các thiết bị lắp đặt ứng dụng theo công nghệ RFID (Radio Frequency Identification) tương tự phương thức tại các trạm thu phí cao tốc.
Các phương tiện vào làn sẽ được tính phí và tự động trừ tiền trên thẻ ETC đối với khách có thẻ thu phí không dừng, thẻ hợp lệ và còn đủ tiền để thanh toán phí.
Trường hợp tài khoản thanh toán tự động không đủ số dư để trả phí, tài xế có thể thanh toán bằng tiền mặt hoặc thẻ ngân hàng qua máy POS.
Tại Công điện số 10/2024 về tăng cường các giải pháp bảo đảm trật tự ATGT trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội Xuân 2024, Thủ tướng yêu cầu triển khai ngay phương thức thu phí điện tử không dừng tại các trạm thu phí cảng hàng không, sân bay, kết nối liên thông, đồng bộ vào hệ thống thu phí điện tử không dừng trên toàn quốc, không để xảy ra ùn tắc giao thông tại các trạm thu phí.
