Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đang lấy ý kiến rộng rãi về việc sửa đổi, bổ sung chế độ thai sản cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Trong đó, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất cho người lao động đang đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thì khi sinh con được hưởng trợ cấp là 2 triệu đồng cho mỗi con. Chi phí từ ngân sách nhà nước. Trường hợp chỉ có người mẹ đóng bảo hiểm xã hội mà không may qua đời sau khi sinh thì người cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng đứa bé sẽ được hưởng khoản trợ cấp này.
 |
Người dân được nhân viên Bảo hiểm xã hội tư vấn tham gia BHXH tự nguyện. Ảnh: VÕ HÀ |
Theo thống kê của cơ quan BHXH Việt Nam hiện nay trong cả nước có khoảng hơn 1,3 triệu người đang tham gia đóng BHXH tự nguyện. Một số tỉnh thành có số người tham gia BHXH tự nguyện cao như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Nghệ An…
Có thể thấy đây là một con số rất đáng để quan tâm và phấn khởi, thể hiện sự nỗ lực cũng như cách làm sáng tạo và sáng kiến của cơ quan BHXH trong những năm gần đây khi liên tục phát triển đối tượng, số người tham gia BHXH tự nguyện tăng qua từng năm. Từ một con số chỉ vài trăm nghìn người cách đây trên dưới 5 năm, hiện nay con số này lên đến cả triệu người tham gia là cả một quá trình phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền và cả những nội dung, các giải pháp, sáng kiến để phát triển thêm đối tượng tham gia.
Thế nhưng nếu so sánh thì đây vẫn là một con số chưa cao so với tiềm năng hiện có của một quốc gia đông dân số và hàng chục triệu người đang trong độ tuổi lao động trẻ như nước ta. Theo cơ quan BHXH hiện trong cả nước còn khoảng 17 triệu nhóm người tiềm năng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Do đó BHXH các địa phương cần liên tục rà soát, cập nhật số liệu của nhóm này, trên cơ sở đó tiếp cận tuyên truyền để vận động tham gia…
Thực tế cho thấy, hiện nay nhiều người vẫn chưa thật sự quan tâm đến chính sách BHXH tự nguyện bởi theo cách nhìn của họ chính sách BHXH tự nguyện vẫn chưa thật sự hấp dẫn đối với người tham gia.
Hiện nay người tham gia BHXH tự nguyện, ngoài phương thức, mức đóng BHXH tự nguyện linh hoạt, giúp người dân không đủ điều kiện tham gia BHXH bắt buộc có thể tiếp tục đóng bảo hiểm để hưởng lương hưu khi về già thì người tham gia BHXH tự nguyện còn chưa được mở rộng quyền thụ hưởng. Cụ thể người tham gia BHXH tự nguyện chỉ được thụ hưởng một số chế độ chính sách nhất định khi tham gia BHXH tự nguyện như hưởng tiền lương hưu hằng tháng nếu đủ tuổi đời và số năm tham gia BHXH tự nguyện, được nhận tiền trợ cấp BHXH một lần, được nhận tiền trợ cấp mai táng, tiền trợ cấp tuất một lần và quyền lợi về khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế (cao hơn so với BHYT hộ gia đình hay BHYT bắt buộc đối với người lao động).
Như vậy, nếu so với chế độ BHXH bắt buộc, thì người tham gia BHXH tự nguyện đang được hưởng ít quyền lợi hơn, không được hưởng các chế độ ốm đau, thai sản và chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp...
Do đó, ngoài việc đề xuất cho người tham gia BHXH tự nguyện được thụ hưởng chế độ trợ cấp thai sản như đề xuất, thiết nghĩ trong “tương lai gần” cơ quan có thẩm quyền cần xem xét và đề xuất, có thể trợ cấp thêm các khoản về chính sách chế độ ốm đau, chế độ tai nạn lao động cho người tham gia BHXH tự nguyện khi ngân quỹ BHXH cũng như ngân sách Nhà nước đã được cân đối, có kết dư để tăng thêm tính “hấp dẫn” của chế độ chính sách đối với loại hình BHXH tự nguyện. Qua đó, phát triển thêm đối tượng cũng như người tham gia BHXH tự nguyện như hiện nay, đảm bảo các đối tượng tham gia BHXH dù là loại hình BHXH tự nguyện hay bắt buộc, người tham cũng đều được bình đẳng, được thụ hưởng đầy đủ các chế độ chính sách như nhau khi tham gia.
