Ngày 19-11, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chủ trì hội nghị lấy ý kiến hoàn thiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2045 (Quy hoạch Điện VIII).
Giảm nguồn điện than phù hợp với cam kết tại COP 26
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An, trên cơ sở chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành tại cuộc họp về Quy hoạch Điện VIII ngày 5-11, Bộ Công Thương thực hiện tính toán bổ sung thêm phương án phát triển nguồn điện (Phương án điều hành tháng 11-2021) có xem xét tới yếu tố dự phòng khi tỷ lệ thực hiện nguồn điện không đạt 100% so với quy hoạch.
Đồng thời xem xét giảm nguồn điện than theo tinh thần của Hội nghị COP 26, để xin ý kiến các cơ quan, tổ chức, địa phương và các chuyên gia, các nhà khoa học.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An phát biểu tại hội nghị. Ảnh: VGP
Thứ trưởng An cho biết, so với dự thảo Quy hoạch tháng 3-2021, phương án điều hành trong dự thảo tháng 11-2021 đã thể hiện xu hướng phát triển các nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, phù hợp cam kết cắt giảm khí CO2 tại Hội nghị COP26.
Cụ thể, phương án điều hành trong dự thảo tháng 11-2021 đề xuất công suất nguồn đến năm 2030 giảm khoảng trên 24.000 MW (từ khoảng 180.000 MW xuống còn 156.000 MW), đến 2045 giảm khoảng 36.000 MW (từ 369.500 MW xuống 333.500 MW).
Điểm nhấn trong Quy hoạch Điện VIII là giảm điện than, phát triển năng lượng tái tạo và năng lượng mới. Theo đó, điện gió ngoài khơi sẽ đóng vai trò quan trọng và sẽ được tập trung ưu tiên trong giai đoạn tới.
Tuy nhiên, việc phát triển điện mặt trời sẽ phải được xem xét lại một cách kỹ lương, bởi số giờ vận hành hạn chế, khoảng 4h/ngày và chỉ vào ban ngày trong lúc thời điểm nhu cầu điện cao nhất là 17-22h đêm, chưa có hệ thống lưu trữ năng lượng...
“Chỉ cần một đám mây đi qua là giảm 40% công suất” - Thứ trưởng An lấy ví dụ.
Quan điểm nữa trong Quy hoạch Điện VIII là tính toán cân đối nguồn – tải theo vùng miền, hạn chế truyền tải điện xa, hạn chế thấp nhất truyền tải điện liên vùng. Đại diện Bộ Công Thương cho biết, qua tính toán, so với dự thảo trước đó, bản mới nhất này cắt giảm hàng nghìn km đường dây 500 KV phải xây mới. Bên cạnh đó, bảo đảm dự phòng từng miền ở mức độ hợp lý, đặc biệt là ở miền Bắc, trong bối cảnh hiện nay tốc độ tăng trưởng điện năng tiêu thụ của miền Bắc cao nhất trong ba miền.
Có cơ chế phù hợp để phát triển điện gió ngoài khơi
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá, với phiên bản Quy hoạch Điện VIII xin ý kiến hôm nay, các chuyên gia, nhà khoa học đã thống nhất xác định tổng công suất nguồn điện đến năm 2030 là khoảng 155 ngàn MW, giảm hơn 28 ngàn MW so với phương án trình tháng 3-2021, tương đương giảm gần 800 ngàn tỷ đồng đầu tư. Nếu không tính điện mặt trời, hệ số dự phòng toàn quốc giảm từ hơn 69% xuống còn 43%, đảm bảo an toàn hệ thống.
Cơ cấu nguồn điện phù hợp hơn, giảm năng lượng hoá thạch, tăng năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, đặc biệt là có phương án tăng điện gió trong tổng cơ cấu.
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành chủ trì hội nghị. Ảnh: VGP
Các chuyên gia cũng đồng thuận cao về việc không tính điện mặt trời vào tổng cân đối của hệ thống điện quốc gia do đặc điểm hạn chế về thời điểm, thời gian và đặc tính không ổn định, chưa có giải pháp lưu trữ ổn định của loại hình năng lượng này. Do đó, chính sách với điện mặt trời tới đây chỉ hướng vào khuyến khích tự sản, tự tiêu.
Phó Thủ tướng cũng nhất trí với nhận định của các chuyên gia, nhà khoa học về việc dự thảo Quy hoạch Điện VIII đã có bước định hình quan trọng về tư duy và giải pháp bố trí nguồn điện phù hợp với đặc điểm từng vùng, miền; hạn chế tối đa đầu tư đường dây và thất thoát trong công tác truyền tải. Theo đó, đã giảm hơn 6.600 km đường dây truyền tải các loại, tương đương khoảng hơn 250 ngàn tỷ đồng đầu tư.
Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương tiếp tục tổ chức các hội nghị, hội thảo để tiếp thu ý kiến góp ý, hoàn thiện dự thảo Quy hoạch Điện VIII.
Trong đó, bám sát để có lộ trình phù hợp thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải các-bon, bảo vệ môi trường. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu nghiên cứu các cơ chế, chính sách, giải pháp để sử dụng hiệu quả, hợp lý hơn nguồn năng lượng mặt trời, trong đó ưu tiên phát triển các công nghệ lưu trữ; có cơ chế, chính sách phù hợp để hỗ trợ phát triển điện gió ngoài khơi; cơ chế huy động nguồn vốn để phát triển nguồn điện. Đề xuất, làm rõ thêm các phương án để điều hành, đảm bảo an toàn hệ thống.
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định, Việt Nam quyết tâm chuyển đổi dần, từng bước sang các nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. Trong xây dựng và phê duyệt quy hoạch, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ bảo đảm tuyệt đối minh bạch, khách quan, vì lợi ích chung của đất nước, của nhân dân.
Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ có một hội nghị với các địa phương để thống nhất bố trí các dự án nguồn điện phù hợp với đặc điểm riêng của từng vùng, miền, địa phương.
