Ngày 2-7 đã là ngày thứ hai Quyết định 2345/2023 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đi vào cuộc sống. Việc xác thực sinh trắc học vẫn nhận được sự quan tâm của rất nhiều người dân. Không chỉ khách hàng mà chính các nhân viên NH cũng gặp khó với việc xác thực sinh trắc học trên các app NH cho “thượng đế”.
Nhân viên ngân hàng cũng toát mồ hôi
Nói về nỗi khổ của mình, anh Lĩnh (nhân viên của một NH) chia sẻ anh và nhóm đồng nghiệp chuyên chạy chỉ tiêu mở tài khoản NH. Trước đây, chỉ cần khách hàng đồng ý mở tài khoản, các bước tải app NH, khai báo thông tin chỉ mất 2-4 phút. Nhưng từ khi có quy định phải xác thực sinh trắc học, thời gian mở một tài khoản NH có khi mất tới nửa tiếng. Thậm chí có điện thoại phải quét NFC cả ngày mới thành công.
Theo anh Lĩnh, có app làm xong hết tất cả các bước, chỉ chờ hiện lên dòng thông tin xác thực thành công thì hệ thống báo lỗi mà không biết lỗi gì. Và quy trình xác thực sinh trắc học lại quay về bước ban đầu.
“Với những khách hàng có điện thoại cũ, không quét NFC được thì “bó tay toàn tập”, mà toàn khách ở khu vực nông thôn thì lấy đâu ra điện thoại xịn để quét NFC. Muốn giúp khách hàng lắm nhưng chúng tôi đành mời họ ra quầy cập nhật sinh trắc học” - anh Lĩnh kể.
Đồng cảnh ngộ, anh Tuấn (nhân viên của một NH tại TP.HCM) hài hước nói: “Dò được vị trí NFC hay không còn phụ thuộc vào cơ duyên. Có khách hiểu chuyện thì không sao nhưng không ít khách chờ đợi lâu nên bực bội, phàn nàn NH rườm rà, vẽ vời, gây khó dễ”.
Theo ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc ACB, từ đầu tháng 6, NH này đã triển khai xác thực khuôn mặt thành công cho 500.000 khách hàng qua ứng dụng NH số ACB ONE. Qua đó, giúp tăng cường bảo mật tài khoản và bảo vệ các giao dịch trực tuyến giá trị lớn.
Ông Phát chia sẻ ngay khi triển khai đăng ký xác thực sinh trắc học cho khách hàng, NH này đã cân nhắc hệ thống này có thể sẽ không mượt mà. Nhưng thực tế sau khi triển khai, khách hàng chỉ mất chưa đến 30 giây đã xác thực được. Đây là giải pháp rất triệt để, giúp giải quyết được các rủi ro về bảo mật và an toàn tài khoản.
“Nhờ xác thực khuôn mặt, chỉ có chính chủ của tài khoản mới chuyển được tiền. Trong trường hợp chủ tài khoản bị lộ thông tin, tội phạm có thể chiếm quyền kiểm soát điện thoại để thực hiện chuyển tiền từ tài khoản của họ. Nhưng khi giao dịch bắt buộc xác thực bằng khuôn mặt đã so khớp với khuôn mặt trên thẻ căn cước thì tội phạm khó có thể giả mạo để lấy được tiền” - ông Phát khẳng định.
Cảnh báo hình thức lừa đảo mới
Theo lãnh đạo Vietcombank, trong giai đoạn đầu triển khai xác thực sinh trắc học, lợi dụng khách hàng gặp khó khăn trong quá trình thao tác cập nhật thông tin sinh trắc học, các đối tượng lừa đảo đã giả danh nhân viên NH để lừa đảo. Theo đó, các đối tượng này đã liên hệ với khách hàng đề nghị hỗ trợ cài đặt sinh trắc học nhằm chiếm đoạt tài sản, thông tin của khách hàng.
Lãnh đạo Vietcombank cho biết một số cách thức lừa đảo phổ biến đang được các đối tượng thực hiện như liên hệ với khách hàng bằng các hình thức như gọi điện thoại, nhắn tin, kết bạn qua các mạng xã hội (Zalo, Facebook…) để hướng dẫn thu thập thông tin sinh trắc học.
Khuyến cáo liên quan xác thực sinh trắc học để chuyển tiền
Theo Quyết định 2345 của thống đốc NHNN về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ NH, các giao dịch điện tử của cá nhân có giá trị trên 10 triệu đồng hoặc tổng giá trị thanh toán trong ngày vượt 20 triệu đồng phải áp dụng một trong các biện pháp xác thực sinh trắc học.
NHNN khuyến cáo người dân cần tuân thủ các quy định, hướng dẫn của các NH cung cấp dịch vụ giao dịch trực tuyến, đăng ký nhận tin thông báo thay đổi số dư giao dịch. Khách hàng cần đặt mật khẩu khó đoán, đảm bảo quy tắc an toàn, đồng thời thay đổi mật khẩu thường xuyên và không sử dụng các tính năng lưu mật khẩu để đăng nhập tự động.
NHNN đặc biệt lưu ý người dân không cung cấp tên, mật khẩu đăng nhập NH trực tuyến, mã xác thực (mã OTP) qua điện thoại, email, mạng xã hội, trang web… cho bất cứ ai, kể cả nhân viên NH.
“Trong trường hợp bị lộ hoặc nghi ngờ bị lộ tên đăng nhập/mật khẩu, khách hàng cần nhanh chóng thông báo tới NH để được hỗ trợ kịp thời. Trường hợp mất thẻ, khách hàng cần khóa thẻ trên ứng dụng NH điện tử hoặc thông báo tới NH càng sớm càng tốt, tránh nguy cơ mất tiền trong thẻ” - NHNN hướng dẫn. NHNN cũng đề nghị người dân hạn chế dùng máy tính công cộng, mạng không dây công cộng khi truy cập vào hệ thống NH điện tử.
NHNN khuyên người dân gõ trực tiếp địa chỉ các trang web NH điện tử thay vì chọn đường link có sẵn, chỉ đăng nhập tại website chính thức của NH, chỉ cài đặt các ứng dụng từ các cửa hàng chính thức như Google Play và App Store.
Khi cài đặt ứng dụng vào thiết bị cần kiểm tra thông tin nhà phát triển ứng dụng, xem xét kỹ quyền hạn của các ứng dụng. Đồng thời thường xuyên cập nhật hệ điều hành của thiết bị để thiết bị nhận được các bản vá bảo mật mới nhất của hãng sản xuất...
NHNN cũng hướng dẫn với những khách hàng chưa có CCCD gắn chip (có CCCD hoặc CMND còn thời hạn hiệu lực theo quy định của pháp luật) hoặc khách hàng là người nước ngoài hoặc khách hàng sử dụng điện thoại không hỗ trợ NFC.
Theo đó, để thực hiện giao dịch trực tuyến trên 10 triệu đồng, khách hàng chỉ phải thực hiện đăng ký một lần duy nhất thông tin sinh trắc học tại quầy với NH. Sau đó, khách hàng có thể thực hiện giao dịch thông qua ứng dụng Mobile Banking/Internet Banking, không phải ra quầy...
Bên cạnh đó, kẻ gian lập nick gây nhầm lẫn như “nhân viên NH”, “hỗ trợ khách hàng” và trà trộn tương tác với những bình luận của khách hàng dưới các bài đăng trên trang mạng xã hội chính thức của NH. Theo đó, đề nghị khách hàng liên hệ riêng nhằm dẫn dụ khách hàng để lừa đảo, lấy thông tin dịch vụ NH của khách hàng.
Có kẻ gian còn yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản NH, hình ảnh CCCD, hình ảnh khuôn mặt… Sau đó đề nghị hỗ trợ, thậm chí đối tượng có thể yêu cầu cuộc gọi video để thu thập thêm giọng nói, cử chỉ.
Cùng với đó, kẻ gian đề nghị khách hàng truy cập vào đường link lạ để tải và cài đặt ứng dụng hỗ trợ thu thập sinh trắc học trên điện thoại. Sau khi lấy được thông tin của khách hàng, các đối tượng sẽ tiến hành chiếm đoạt tiền trong tài khoản NH của khách hàng.
Để tránh “sập bẫy” kẻ gian, Vietcombank khẳng định: Vietcombank không yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân qua các kênh như gọi điện thoại, nhắn tin SMS, email, phần mềm chat (Zalo, Viber, Facebook Messenger…).
“Do đó, khách hàng tuyệt đối không bấm vào link, không cung cấp thông tin bảo mật tài khoản, dịch vụ NH số (tên đăng nhập, mật khẩu, mã OTP), dịch vụ thẻ (số thẻ, mã OTP), thông tin tài khoản hay bất cứ thông tin bảo mật dịch vụ NH, thông tin cá nhân nào khác” - lãnh đạo Vietcombank khuyến cáo.
Đồng thời, khách hàng không chia sẻ các thông tin cá nhân, thông tin dịch vụ NH, thông tin giao dịch NH trên mạng xã hội. Tránh bị đối tượng lừa đảo lợi dụng mạo danh NH/cán bộ NH liên hệ, yêu cầu được hỗ trợ hoặc yêu cầu cung cấp thông tin nhằm thực hiện các hành vi lừa đảo, gian lận và chiếm đoạt tiền trong tài khoản của khách hàng.
Đại diện một NH thương mại cũng cảnh báo về khả năng lừa đảo trong giai đoạn nhiều người dân cần cập nhật sinh trắc học trên ứng dụng NH. Theo vị này, khách hàng chỉ nên cập nhật thông tin sinh trắc học qua ứng dụng NH. Ngoài ra có thể làm trực tiếp tại các điểm giao dịch của NH, tuyệt đối không cập nhật qua bất kỳ trang web hay ứng dụng nào khác để tránh rủi ro giả mạo, lừa đảo.
Đã có trường hợp khách hàng gặp khó trong cập nhật sinh trắc học, khi bình luận hỏi về cách thức cập nhật trên mạng xã hội, lập tức có người nhắn tin riêng hỗ trợ. Sau đó, đối tượng lừa đảo liên tục kêu gọi bấm vào các đường link lạ để cập nhật thông tin, cảm thấy có dấu hiệu lừa đảo nên khách hàng đã chặn mọi kết nối với người này.
“Khách hàng tránh nghe các cuộc điện thoại tự xưng là nhân viên NH, hướng dẫn khách hàng cập nhật sinh trắc học để tránh bị lừa đảo” - vị này lưu ý thêm.
Người dân đổ dồn đến ngân hàng chuyển tiền
Sáng 2-7, tại các phòng giao dịch của các ngân hàng (NH) trên địa bàn tỉnh Bình Dương có rất đông người dân đến giao dịch. Do lượng khách hàng đông nên nhiều người phải chờ đợi rất lâu. Lý do là vì nhiều người dân chưa thể xác thực sinh trắc học nên buộc phải đến NH để chờ hướng dẫn và chuyển tiền.
Anh Nguyễn Văn Hoài (ngụ phường Phú Thọ, TP Thủ Dầu Một) đến phòng giao dịch của Vietcombank để chuyển tiền. “Tôi chưa thể xác thực sinh trắc học dù đã làm đi làm lại rất nhiều lần nên buộc phải đến NH để chuyển tiền” - anh Hoài nói.
Anh Hoài cho biết anh phải chờ gần 50 lượt mới đến số của mình để chuyển tiền. Vì vậy, để được nhân viên NH hướng dẫn xác thực sinh trắc học thì phải chờ rất lâu nữa.
Tương tự, anh Lê Thanh Minh (ngụ phường Bình Chuẩn, TP Thuận An) cho biết anh vừa đến phòng giao dịch của Vietcombank ở miếu Ông Cù (phường Bình Chuẩn) nhưng do quá đông khách hàng nên anh chuyển sang phòng giao dịch khác.
“Không thể xác thực sinh trắc học nên tôi buộc phải ra NH để chuyển tiền. Sáng nay, đến phòng giao dịch ở miếu Ông Cù thấy đông người quá nên tôi đi lên đây nhưng ở đây cũng không khả quan hơn” - anh Minh cho biết.
Tại các điểm giao dịch, các nhân viên nhanh chóng hỗ trợ người dân thực hiện xác thực sinh trắc học. Khi xác nhận xong, mọi người giao dịch được trên điện thoại nên đã ra về và giảm bớt số lượng người chờ chuyển tiền.
Ông Võ Đình Phong, Giám đốc NH Nhà nước Chi nhánh tỉnh Bình Dương, cho biết NH Nhà nước đã chỉ đạo các NH sắp xếp nhân viên hướng dẫn xác thực sinh trắc học để giúp người dân thuận lợi trong các giao dịch. Hiện nay, mỗi phòng giao dịch của các NH đều có một tổ hướng dẫn người dân thực hiện xác thực sinh trắc học.
Tại TP.HCM, người dân tiếp tục gặp 1.001 kiểu thất bại khi cập nhật sinh trắc học cho các app NH. Chia sẻ với Pháp Luật TP.HCM, chị Tú (ngụ quận Tân Bình, TP.HCM) kể mắt chị bị cận đến 6 độ nên kính cận là vật bất ly thân. Chị không thể đọc thông tin trên app NH nếu không có kính cận.
Trước giờ, khi xác thực các giao dịch chuyển tiền trực tuyến, chị Tú chỉ sử dụng vân tay nên không gặp khó khăn gì. Rắc rối bắt đầu phát sinh khi bắt buộc phải xác thực sinh trắc học với những giao dịch trên 10 triệu đồng.
“Sau khi điền thông tin chuyển khoản, với số tiền trên 10 triệu đồng, app VPB NEO đưa ra chỉ thị “Hãy đưa khuôn mặt vào khớp khung hình”. Do tôi đeo kính cận nên app không nhận diện được, tôi đành phải tháo kính cận ra nhưng nếu không có kính cận thì khác gì “mù dở”” - chị Tú nói.
Để đọc bước hướng dẫn tiếp theo, chị Tú phải đưa sát điện thoại vào gần mắt, lúc này app NH hiện lên dòng chữ “Không nhìn rõ khuôn mặt, hãy đưa khuôn mặt ra xa một chút”. Mà đưa ra xa thì chị lại không đọc được chữ trên app.
Ở một tình huống khác khi xác thực sinh trắc học, chị Linh (khách hàng dùng app của Vietcombank) cho biết sau khi điền thông tin số tài khoản, số tiền, hệ thống yêu cầu chị xác thực sinh trắc học với các câu lệnh đơn giản như “Di chuyển lại gần”, “Giữ thiết bị ổn định”, “Hoàn thành”. Nhưng vài giây sau, hệ thống lại hiện lên thông báo “Dịch vụ không thực hiện được trong lúc này”.
LÊ ÁNH - THÙY LINH
