Công bố bộ quy tắc ứng xử xuất khẩu lao động năm 2018

Ngày 24-4, Hiệp hội xuất khẩu lao động (VAMAS) công bố phiên bản cập nhật của Bộ Quy tắc ứng xử sử dụng cho các doanh nghiệp đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài (XKLĐ) với mong muốn nâng cao trách nhiệm, đạo đức tuyển dụng và bảo vệ tốt hơn người lao động.

Bộ Quy tắc và công cụ giám sát này được sự hỗ trợ của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) và Tổ chức Di cư quốc tế (IOM).

Bộ Quy tắc 2018, phiên bản cập nhật bản gốc năm 2010, và công cụ giám sát được kỳ vọng sẽ giúp tăng tính minh bạch trong xếp hạng doanh nghiệp tuyển dụng và giải quyết những thách thức mà người lao động, đặc biệt là nữ lao động giúp việc gia đình, thường gặp phải.

Bốn năm gần đây (2014-2017) bình quân mỗi năm có hơn 100.000 thanh niên Việt Nam sang các nước làm việc. Ảnh: P.ĐIỀN

Bằng cách công bố minh bạch các chi phí trong các quảng cáo tuyển dụng, hợp đồng và đào tạo kiến thức cơ bản trước khi xuất cảnh, nguy cơ bóc lột lao động sẽ giảm đi.

Theo đó các chuẩn mực mới đưa ra trong bộ Quy tắc tập trung nhiều hơn vào việc giảm phí cho người lao động bằng cách công bố minh bạch các chi phí trong các quảng cáo tuyển dụng, hợp đồng và chia sẻ thông tin về chi phí trong các khóa bồi dưỡng kiến thức cơ bản trước khi xuất cảnh.

Ông Nguyễn Lương Trào, Chủ tịch VAMAS thông tin, ngôn ngữ sử dụng trong Bộ quy tắc cũng được củng cố hướng tới cách tiếp cận dựa trên quyền. Quy tắc ứng xử mới thể hiện rõ hơn các tiêu chuẩn lao động quốc tế về chống phân biệt đối xử và các tiêu chuẩn được nêu trong Công ước 189 về lao động giúp việc gia đình”. 

Cùng với các thành viên giám sát trong Hiệp hội VAMAS, quá trình giám sát và đánh giá của Bộ Quy tắc, ngoài VAMAS cũng bao gồm chính người lao động, đại diện của Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, Vụ Bình đẳng giới của Bộ LĐ-TB&XH.

Các nguồn thông tin cơ bản cho công cụ giám sát được đề xuất gồm tự đánh giá của doanh nghiệp, rà soát tài liệu, giám sát thực địa và đối chiếu với Hội đồng giám sát và đánh giá Bộ Quy tắc chịu trách nhiệm đánh giá việc tuân thủ của các doanh nghiệp.

TS Chang-Hee Lee, Giám đốc ILO Việt Nam, đánh giá việc xây dựng các bộ quy tắc ứng xử và công cụ giám sát của chính bản thân các doanh nghiệp là phương tiện quan trọng để thông qua đó cải thiện hoạt động kinh doanh, khuyến khích chia sẻ thông tin tin cậy cho người lao động dự định đi làm việc ở nước ngoài và hỗ trợ lao động tốt hơn tại nước tiếp nhận.

“Hoạt động hiệu quả của các doanh nghiệp tuyển chọn là mắt xích quan trọng trong việc bảo vệ người lao động khỏi bị lạm dụng” - TS Chang-Hee Lee nói.

Theo ông, sự lạm dụng này hiện vẫn còn tồn tại và số lượng đơn khiếu nại của người lao động đã tăng lên, đặc biệt là từ người lao động giúp việc gia đình, những người làm việc trong môi trường biệt lập.

Hiện có khoảng 540.000 lao động di cư Việt Nam làm việc tại nước ngoài, chủ yếu ở Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc và Malaysia. Ảnh: P.ĐIỀN

Ông David Knight, Trưởng phái đoàn IOM cho rằng người lao động di cư là một phần quan trọng trong lực lượng lao động toàn cầu và chuỗi cung ứng toàn cầu ngày nay. Di cư lao động cần phải được quản lý  theo cách thức đảm bảo rằng tất cả người lao động đều được hưởng quyền tiếp cận với di cư an toàn, để việc di cư có thể đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng và gia đình của họ.

Theo số liệu thống kê, hiện có khoảng 540.000 lao động di cư Việt Nam làm việc tại nước ngoài, chủ yếu ở Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc và Malaysia. Tính riêng năm 2017 đã ghi nhận con số kỷ lục hơn 134.750 người lao động ra nước ngoài làm việc. Phần lớn trong số họ là người lao động tay nghề thấp, xuất thân từ nông thôn.