Ngày 11-4, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Nhật Fumio Kishida và Tổng thống Philippines - Ferdinand Marcos Jr. đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên đầu tiên tại Mỹ, khẳng định cam kết đối với một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở, theo tờ Nikkei Asia.
“Hôm nay, chúng tôi tập trung tại thủ đô Washington D.C, với tư cách là những đối tác bình đẳng và những người bạn đáng tin cậy, cùng chia sẻ tầm nhìn về một trật tự quốc tế và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do, rộng mở dựa trên luật pháp quốc tế - một tầm nhìn mà chúng tôi cam kết cùng nhau thúc đẩy trong nhiều thập niên tới” - theo tuyên bố chung của ba nhà lãnh đạo.
Tuyên bố cũng bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về hành vi “nguy hiểm và hung hăng” của Trung Quốc ở Biển Đông. Bắc Kinh chưa bình luận về tuyên bố này.
Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Biden cho rằng “phần lớn lịch sử thế giới” trong tương lai sẽ được viết ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
“Tôi mong chờ nhiều hội nghị thượng đỉnh khác trong những năm tới. Khi chúng ta sát cánh cùng nhau, chúng ta có thể tạo dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người” - ông Biden nói thêm.
Nhà lãnh đạo Mỹ cũng khẳng định cam kết “sắt thép” của Mỹ đối với việc bảo vệ Nhật và Philippines.
“Các cam kết quốc phòng của Mỹ với Nhật và Philippines là sắt thép. Như tôi đã nói trước đây, bất kỳ cuộc tấn công nào nhằm vào máy bay, tàu hoặc lực lượng vũ trang của Philippines ở Biển Đông sẽ vi phạm hiệp ước phòng thủ chung của chúng ta” - ông Biden nói thêm.
Đồng quan điểm, Tổng thống Marcos gọi thượng đỉnh là “cơ hội để xác định tương lai mà chúng ta mong muốn”.
“Hội nghị thượng đỉnh ba bên ra đời không phải vì sự thuận tiện mà là một sự tiến triển tự nhiên giữa các đối tác được liên kết nhờ sự tôn trọng sâu sắc đối với nền dân chủ, quản trị và pháp quyền” - theo ông Marcos.
Về phía Nhật, Thủ tướng Kishida cho rằng “sự hợp tác nhiều tầng giữa các đồng minh và các quốc gia có cùng chí hướng là điều cần thiết nếu muốn duy trì và củng cố một trật tự quốc tế tự do và cởi mở dựa trên luật pháp”.
“Cuộc họp hôm nay sẽ làm nên lịch sử như một cơ hội để thúc đẩy đáng kể sáng kiến này” - ông Kishida nêu quan điểm.
Bên cạnh vấn đề an ninh, các nhà lãnh đạo cũng thảo luận về kinh tế, cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch,...
Sau hội nghị, ba nhà lãnh đạo đã công bố một dự án cơ sở hạ tầng mới mang tên Hành lang kinh tế PGI Luzon kết nối các vịnh của Philippines. Mỹ và Nhật cũng cam kết hỗ trợ các dự án viễn thông, chuyển đổi năng lượng sạch ở Philippines.
