Ngày 26-11, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật.
Tỷ lệ thanh thiếu niên vi phạm pháp luật ngày càng tăng
Tại phiên thảo luận, đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) dẫn báo cáo tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật của người chưa thành niên tiếp tục có chiều hướng gia tăng, toàn quốc phát hiện 5.216 vụ, 15.243 đối tượng.
Đáng lưu ý, trong số đó hơn 30% là nữ, nhiều em còn đang là học sinh, sinh viên. Theo ông, điều này rất báo động, tạo ra sự lo lắng trong xã hội. Đặc biệt, thời gian qua đã xảy ra nhiều vụ việc hết sức đau lòng. Chỉ một mâu thuẫn nhỏ, cảm thấy không vừa ý, không vừa mắt trong đời sống sinh hoạt, các em có thể giải quyết với nhau bằng hung khí và để lại những hậu quả nặng nề cho bản thân các em, gia đình và xã hội.
Ông cho hay nhiều phụ huynh, thậm chí cả học sinh cảm thấy chưa thực sự an tâm khi con em mình ra đường tham gia các hoạt động xã hội, kể cả trong nhà trường. Bên cạnh đó, vẫn thường xuyên xảy ra những vụ việc thanh thiếu niên tụ tập gây rối trật tự công cộng và thông qua mạng xã hội để giải quyết mâu thuẫn lẫn nhau.
“Mỗi chuyến khảo sát, giám sát tới các trung tâm cai nghiện, nhà tạm giữ và các trại giam lại thấy tỷ lệ phạm nhân là thanh thiếu niên ngày càng tăng cao trong những năm gần đây, nếu cứ như vậy thì tương lai của các em, các cháu sẽ đi về đâu? Gia đình, dòng họ, làng xóm, nhà trường, đoàn thể xã hội của chúng ta đang ở đâu trong phần lỗi của các cháu và chúng ta phải làm gì để hạn chế mức thấp nhất tình trạng này?”, đại biểu đặt câu hỏi.
Từ đó, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị Chính phủ có đánh giá sát hơn, toàn diện hơn về tình hình này và có giải pháp, chế tài mạnh mẽ để kiểm soát tốt hơn việc sử dụng mạng xã hội, giảm thiểu tình trạng vi phạm pháp luật trong trẻ vị thành niên.
Cần biện pháp ngăn ngừa
Cùng nội dung, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) nhấn mạnh tội phạm trẻ vị thành niên gia tăng là “thực trạng rất đáng lo ngại”. Thực tế đã có nhiều vụ án gây ra bởi người chưa thành niên mà hậu quả để lại vô cùng to lớn, có những vụ gây rúng động dư luận xã hội.
Theo bà, trước thực tế này, đòi hỏi rất cần có những biện pháp quyết liệt, cứng rắn mang tính phòng ngừa và răn đe đối với người chưa thành niên phạm tội và người chưa thành niên có nguy cơ phạm tội. Đặc biệt, tới đây Quốc hội sẽ thông qua dự thảo Luật Tư pháp người chưa thành niên, đây là một đạo luật rất nhân văn, nhưng cũng rất dễ trở thành chính sách để các đối tượng tội phạm lợi dụng, lôi kéo, xúi giục, thuê mướn người chưa thành niên thực hiện những hành vi phạm tội.
“Cử tri tha thiết đề nghị Chính phủ, Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các bộ, ngành có liên quan cần tích cực phối hợp trong công tác quản lý, phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật do người chưa thành niên gây ra; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục trong nhà trường và xã hội, xây dựng môi trường học tập, sinh hoạt an toàn, lành mạnh để hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần, lối sống của người chưa thành niên”, bà Nga nêu.
Tương tự, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cũng bày tỏ lo ngại khi thực tế đã xảy ra một số vụ giết người dã man, một bộ phận không nhỏ thanh thiếu niên manh động, hiếu thắng gây ra nhiều vụ án thương tâm.
“Tình hình các loại tội phạm diễn biến khó lường, nhất là diễn ra trong lứa tuổi vị thành niên. Đó là điều nhức nhối, bất an cho xã hội và gia đình”, ông Hòa nêu.
Theo đó, đại biểu Hoà đề nghị Chính phủ, các cơ quan chức năng đánh giá khách quan tình hình một số tội phạm có xu hướng tăng, nhất là tội phạm ở lứa tuổi vị thành niên, thanh niên.
“Phải chăng ở lứa tuổi này do chịu sự giáo dục của gia đình, nhà trường, xã hội còn hạn chế, đua đòi học hỏi thói hư, tật xấu, bỏ học sớm, thành lập hội nhóm theo kiểu giang hồ , kinh tế gia đình khó khăn, thất nghiệp, bị tiêm nhiễm mạng xã hội có nội dung xấu?”, đại biểu Hòa đặt câu hỏi.
Về lâu dài, theo ông, cần tập trung quyết liệt công tác giáo dục tuyên truyền, phòng ngừa tội phạm ở những địa bàn trọng điểm, phức tạp; nâng cao vai trò trách nhiệm của hệ thống chính trị trong quản lý giới, vai trò của cha mẹ và nhà trường.
