Đồng tình có nhiều bộ sách giáo khoa

Ngày 28-8, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã tổ chức hội nghị tham vấn chuyên gia về đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông nhằm thẩm tra chính thức đề án trước khi trình ra Quốc hội. Trước đó bốn tháng, Bộ GD&ĐT đã xin rút khỏi phiên thảo luận của Quốc hội về đề án chương trình, SGK do cần thêm thời gian chuẩn bị.

Đề án tác động ra sao, chưa thấy!

GS Nguyễn Minh Thuyết phát biểu: Bản báo cáo đề án chương trình, SGK mới dài 16 trang do Bộ GD&ĐT trình lần này xét về hình thức đây là một báo cáo khá chỉn chu. Nhưng xem kỹ hầu hết tác động của đề án, nhất là tác động tích cực đều là tưởng tượng, không có cơ sở lý luận, cơ sở thực tế, cơ sở khoa học. Theo ông Thuyết, hai vấn đề Quốc hội quan tâm là đề án tác động tới ngân sách ra sao, có làm phiền người dân không thì trong báo cáo tác động không thấy nói.

Liên quan đến vấn đề kinh phí, GS Đào Trọng Thi, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, cho biết đáng lẽ Chính phủ phải thông qua con số cụ thể nhưng đến bây giờ vẫn chưa quyết được nội dung đấy. Vậy là Bộ GD&ĐT còn nợ nội dung này.

Bàn về việc biên soạn chương trình mới, GS Phạm Đình Hạc, nguyên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, cho rằng cần đổi mới chương trình trước để có cơ sở cho đổi mới SGK.

Các đại biểu phát biểu ý kiến tại hội nghị. Ảnh: HUY HÀ

Một chương trình, nhiều bộ sách

Nhưng nội dung được quan tâm nhất tại hội nghị là việc sắp tới nên có mấy bộ SGK. GS Trần Đình Sử cho rằng nếu Bộ đứng ra soạn bộ SGK mẫu thì lại trở lại như hiện hành, tức là Bộ GD&ĐT độc quyền SGK. Rất nhiều người có khả năng viết SGK nhưng vì tâm lý bị quản lý bởi Bộ nên họ chỉ viết sách tham khảo. “Nếu Bộ đứng ra viết SGK thì sẽ giết chết tài năng, tâm huyết của những người muốn viết SGK. Vì vậy nên giữ nguyên tắc một chương trình, nhiều bộ SGK” - ông Sử đề xuất.
GS Trần Thị Tâm Đan, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, cho rằng Bộ GD&ĐT nên viết một bộ SGK nhưng vẫn khuyến khích các tổ chức, cá nhân khác biên soạn bộ SGK. Tuy nhiên, Bộ GD&ĐT cần đối xử công bằng, không được phân biệt, việc chọn bộ SGK nào để dùng hoàn toàn là quyền của người học.

Đồng tình với quan điểm trên, PGS-TS Nguyễn Thám, Hiệu trưởng ĐH Sư phạm Huế, cho rằng trước năm 1975 ở miền Nam có nhiều bộ SGK, giáo viên chọn bộ nào hay thì dạy. Chương trình học là pháp lệnh, các bộ SGK sẽ soạn xung quanh chương trình đó. Bộ GD&ĐT không cần hướng dẫn viết sách cho giáo viên vì như thế sẽ biến giáo viên thành những chiếc máy.

Bộ GD&ĐT cùng biên soạn

GS Phạm Đình Hạc lại băn khoăn khi có nhiều bộ SGK thì ai được quyền chọn SGK cho từng lớp, từng cấp học, từng môn. Nhà trường hay quận, huyện, sở GD&ĐT? Phải tính rõ để tránh lúng túng sau này.

GS Đào Trọng Thi đồng quan điểm một chương trình nhưng có nhiều bộ SGK để thầy giáo và học sinh sử dụng. “Việc này không chỉ đơn thuần là xã hội hóa về mặt nguồn lực mà thực sự chúng ta đang huy động trí tuệ của nhân dân, của các nhà khoa học và trí thức để tham gia viết. Đồng thời nó tạo ra cơ chế lành mạnh trong việc cạnh tranh viết SGK và dẫn đến nâng cao chất lượng” - ông Thi nói. Nhưng theo ông Thi, bên cạnh khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia viết, Bộ GD&ĐT vẫn phải chủ động biên soạn một bộ SGK. “Nếu không có người có trách nhiệm để thực hiện biên soạn nghiêm túc mà chỉ dựa vào người tự nguyện thì sẽ không đảm bảo lộ trình thời hạn và cũng có thể không đảm bảo chất lượng . Bởi vậy việc khuyến khích đông đảo những người có điều kiện tham gia viết SGK là tốt nhưng Nhà nước vẫn phải chủ động” - ông Thi nhấn mạnh.

HUY HÀ