Quá nhiều khoản thu
Năm học này, các trường công lập không tăng học phí, nhưng hầu hết các khoản đóng góp chi tiêu khác đều tăng, từ việc mua SGK, bảo hiểm, đến việc may đồng phục, tiền ăn, tiền bán trú...
Ở Hà Nội, chi phí đầu năm học cho một HS tiểu học khoảng 1 triệu đồng, tăng 15% so với năm học trước. Trong khi đó, không ít gia đình chỉ có thu nhập bình quân khoảng 600.000đ/tháng.
Một trong những khoản chi không nhỏ đó là việc phải mua SGK hàng năm. Từ khi có chương trình cải cách giáo dục, SGK không thể còn "lưu truyền" từ năm trước cho năm sau được, mà bắt buộc mỗi năm, các em phải sử dụng một bộ sách mới, điều này đồng nghĩa với việc mỗi năm, PH lại phải chi thêm trên 100.000đ/HS.
SGK, học phí là những khoản chi bắt buộc. Ngoài ra, mỗi HS đều phải đóng thêm rất nhiều khoản tiền khác như bảo hiểm y tế, bảo hiểm thân thể, đồng phục, quỹ đoàn đội, quỹ trường, quỹ lớp, tiền bán trú, tiền nước sạch... thậm chí nhiều trường còn bắt HS phải mua vở viết, giấy kiểm tra "đồng phục" được quy định cho từng lớp (mỗi lớp học một màu).
Chị Ngọc Lê - PHHS Trường THPT Trần Phú (Hà Nội) - than: Con tôi được thưởng vở viết cuối năm học, nhưng lên lớp lại thay vở mới. Lãng phí quá".
Chị Nguyễn Thị Hà, có con đang học Trường Tiểu học NTP cho biết, ngoài tiền học phí, bán trú, chị phải đóng thêm 140.000đ tiền bảo hiểm (2 loại BHYT và BHTT), 116.000đ tiền đồng phục, 100.000đ tiền quỹ lớp, 45.000đ tiền mua 10 cuốn vở của trường...
Chị phàn nàn: "Các khoản đóng góp đầu năm của con bằng cả tháng lương của tôi. Tôi không hiểu vì sao trường lại bắt HS phải mua vở của trường, 4.500đ/cuốn, đắt hơn giá vở viết bên ngoài". Tại Trường Tiểu học NTC, theo thông báo của trường, 7 khoản thu bắt buộc trong học kỳ 1 gồm: Học phí, xây dựng, quỹ đoàn đội, học nghề, quỹ PH trường, tổng cộng khoảng 230.000đ. Ba khoản phí tự nguyện: Bảo hiểm y tế, bảo hiểm thân thể và quỹ khuyến học là 140.000đ. Tổng các khoản thu chưa tới 400.000 đồng nhưng nhiều PH phải đóng tới 600.000đ vì phải gánh thêm khoản "quỹ phụ huynh".
Ở khối trường dân lập, bán công, các khoản thu này còn cao hơn nhiều. Trung bình một HS trường dân lập MQ phải đóng gần 3 triệu đồng cho năm học mới với nhiều khoản thu như đồng phục, lễ phục (mặc khi chào cờ đầu tuần), bảng tên...
Tại Trường Tiểu học dân lập LQĐ, mức thu đầu năm của mỗi HS cũng xấp xỉ 3 triệu đồng. Các khoản thu không chỉ tăng ở khối phổ thông mà ngay ở bậc mầm non, cũng "phát sinh" rất nhiều khoản.
Một PH có con học tại Trường Mầm non thực nghiệm HS cho biết, ngoài học phí và tiền xây dựng trường, còn phải đóng rất nhiều khoản khác như: Tiền gas và điện - 20.000đ/tháng, tiền máy điều hoà: Đầu khoá nộp 500.000đ, mỗi năm học nộp 100.000đ nữa, tiền hỗ trợ lương: 40.000đ/tháng, tiền trông ngoài giờ: 2.000đ/HS, quỹ phụ huynh: 150.000đ/năm...
Trường Mầm non tư thục chất lượng cao Vietkids cũng bất ngờ tăng học phí từ 1,2 triệu đồng lên 1,5 triệu đồng/tháng mà không hề thông qua ý kiến của PHHS. Có trường còn bắt đóng tiền mua ghế ngồi buổi chào cờ sáng thứ hai.
Quỹ phụ huynh học sinh - không ai quản
Hiện nay hầu hết các trường đều có hội cha mẹ HS nhà trường và hội CMHS của từng lớp. Việc tổ chức hội PH có hệ thống như trên nay được coi là làm trái Luật Giáo dục. Luật này quy định trong nhà trường chỉ có ban đại diện CMHS lập ra vào mỗi đầu năm học.
Luật Giáo dục quy định các tổ chức xã hội có thể hỗ trợ nhà trường về tài lực, vật lực để phát triển nhà trường. Từ quy định này, hội PHHS được phép vận động PH đóng góp trên tinh thần tự nguyện. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều hội PHHS đang lạm dụng quyền này để "lạm thu".
Theo ghi nhận của chúng tôi, ở nhiều trường, ngoài quỹ PH trường 50.000đ/năm, còn có quỹ lớp dao động từ 100.000đ - 200.000đ/năm. Nhiều trường còn lợi dụng danh nghĩa hội PHHS để vận động mua sắm bàn ghế, tivi, máy lạnh... khiến những người có con em đang theo học tại trường khó lòng từ chối.
Vì mang danh nghĩa "tự nguyện" nên hiện nay, hầu như không có ai quản lý những hoạt động này.
Sở GDĐT Hà Nội đã có văn bản về việc tăng cường quản lý việc thu chi đầu năm, trong đó quy định rõ các trường không được đứng ra thu hộ các khoản: BHYT, BHTT, quỹ hội CMHS, quỹ đoàn đội... Đồng thời các trường cũng không được thu gộp nhiều khoản ngay từ đầu năm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hầu hết các trường đều dồn tất cả các khoản thu đầu năm thành "một cục" cho... tiện.
Đức Hạnh ( Theo Lao Động)
