Phần lớn thời gian trong năm qua lực lượng Nga đã mở nhiều cuộc tấn công vào các cứ điểm Ukraine nhưng chỉ đạt được những thành quả hạn chế. Tuy nhiên, gần đây, Nga đã giành được một số ưu thế trên chiến trường. Tới tháng 10, Nga đã kiểm soát được nhiều đất nhất kể từ mùa hè năm 2022, theo tờ The New York Times.
Nga tiến quân như vũ bão
Trong tháng qua lực lượng Nga chiếm được hơn 410 km2 đất ở khu vực Donbass (gồm tỉnh Luhansk, Donetsk) - vốn là mặt trận chính trong cuộc chiến hiện nay. Điều này cho phép Nga kiểm soát các thị trấn chiến lược neo giữ tuyến phòng thủ của Ukraine trong khu vực, bắt đầu từ thành trì Vuhledar (tỉnh Donetsk) mà Nga đã giành được vào đầu tháng 10.
Tuần qua, giao tranh giữa quân Nga và Ukraine diễn ra dữ dội ở TP Selydove (tỉnh Donetsk) - nơi mà Kiev có nguy cơ thất thủ lớn. Selydove đã đóng vai trò bảo vệ sườn phía nam của TP Pokrovsk và việc chiếm được Selydove sẽ giúp Nga bố trí pháo binh và bảo vệ các tuyến đường tiếp tế ở đó.
Trong vài tháng trở lại đây, lực lượng Nga đã cố gắng đột phá các thành trì của Ukraine chẳng hạn như Chasiv Yar khi Moscow được cho là đang tìm cách vượt qua một con kênh đào để vào thị trấn. Cạnh đó, Nga cũng đang tiến vào TP Kurakhove từ 3 hướng, tìm cách đẩy lực lượng Ukraine ra khỏi thành phố.
Giới chuyên gia cho rằng nếu có thành quả ở những khu vực này, quân Nga sẽ bảo vệ được các bên sườn trước khi phát động một cuộc tấn công vào TP Pokrovsk (tỉnh Donetsk) - một trung tâm hậu cần quan trọng của lực lượng Ukraine ở Donbass.
Năm ngoái, cả Nga và Ukraine đều mở những cuộc tấn công lớn vào phòng tuyến của nhau nhưng phần lớn đều thất bại. Tuy nhiên, thế bế tắc đó đã đặt nền tảng cho sự tiến triển gần đây của Nga. Bất kể là lợi ích thu được không đáng kể, các cuộc tấn công đó của Nga đã dần làm suy yếu quân Ukraine đến mức quân Ukraine bị dàn mỏng, không còn có thể giữ được một số vị trí của mình, theo lời các quân nhân và nhà phân tích quân sự Ukraine.
Theo ông Pasi Paroinen - chuyên gia quân sự của nhóm Black Bird Group chuyên phân tích cuộc chiến Nga-Ukraine (có trụ sở tại Phần Lan), tính đến thời điểm hiện tại, một nửa trong số diện tích mà Nga giành được ở Ukraine trong năm nay, được thực hiện chỉ trong 3 tháng qua. Theo ông Paroinen, đối với Ukraine, tình hình ở đông nam Donbass đang xấu đi nhanh chóng.
Ông Paroinen ví những cuộc tấn công không ngừng mà lực lượng Ukraine phải cố gắng chống trả như "một trò chơi đập chuột, với các điểm khủng hoảng mới xuất hiện nhanh hơn khả năng xử lý". Điều đó cho phép Nga nhanh chóng tiến quân bất cứ khi nào tìm thấy điểm yếu.
Giải mã đà tiến như vũ bão của Nga ở Donbass
Giải mã đà tiến như vũ bão của Nga ở Donbass, ông Vincent Tourret - học giả của Quỹ Nghiên cứu Chiến lược Pháp - đã chỉ ra nguyên nhân tiến quân thành công của Nga ở Donbass, bao gồm việc Nga tăng cường sử dụng bom dẫn đường có sức công phá lớn, có thể phá hủy các vị trí kiên cố của đối phương và Ukraine thiếu các công sự vững chắc trong khu vực nơi giao tranh đang diễn ra.
“Ngày càng nhiều tuyến phòng thủ của Ukraine bị phá hủy, địa hình ngày càng thuận lợi cho các cuộc tấn công của Nga và trên hết Nga đã dùng hiệu quả bom dẫn đường. Ba yếu tố này kết hợp lại để giải thích cho sự thành công của Nga dạo gần đây”- ông Tourret nhận định.
Ukraine cũng đang phải đối mặt tình trạng thiếu quân nghiêm trọng khiến lực lượng nước này bị áp đảo trên chiến trường. Để giải quyết vấn đề này, Ukraine gần đây có kế hoạch huy động thêm 160.000 người, với mục tiêu nâng biên chế của các đơn vị lên 85%.
Các chuyên gia quân sự cho biết bước tiến nhanh chóng gần đây của Nga ở Donbass còn cho thấy một điểm yếu khác của Ukraine: thiếu công sự.
Sau khi chiếm được thị trấn chiến lược Vuhledar vào đầu tháng này, lực lượng Nga đã tiếp cận địa hình rộng mở với các tuyến phòng thủ thưa thớt của Ukraine. Chỉ trong tuần qua, Nga đã tiến quân khoảng 10 km về phía bắc Vuhledar - tốc độ nhanh bất thường so với những thành quả trước đó.
Tệ hơn nữa, Ukraine đã làm suy yếu các cứ điểm của mình ở Donbass bằng cách tái triển khai các đơn vị dày dạn kinh nghiệm ở đây đến tỉnh Kursk (Nga) - nơi quân Ukraine đã mở cuộc tấn công bất ngờ xuyên biên giới vào mùa hè này.
Lực lượng Ukraine thường được thay thế bằng các đơn vị ít kinh nghiệm hơn và hiện đang phải vật lộn để chống lại các cuộc tấn công của Nga. Ông Tourret lưu ý rằng nhiều đơn vị Ukraine tại tiền tuyến Donbass là từ Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ của Ukraine - lực lượng chủ yếu bao gồm những người dân thường tình nguyện chiến đấu với quân Nga vào năm 2022 mà thiếu sự huấn luyện và trang bị của các đơn vị quân đội chính quy.
Ông Paroinen nói rằng những bước tiến nhanh chóng gần đây của Nga vẽ nên "bức tranh tổng thể mà chúng ta có về lực lượng Ukraine: Lực lượng dự bị ít, quá nhiều đơn vị có đào tạo bị kẹt ở Kursk và Nga còn đủ lực lượng để khai thác bất kỳ điểm yếu nào trong các tuyến của Ukraine".
