Trong ý thức thì phần kiến thức luật mà người lái được trang bị (biết, hiểu về biển báo, tín hiệu…) chiếm tỉ lệ khá nhỏ, mà chủ yếu là do ý thức chấp hành còn quá thấp, thao tác còn quá kém…
Cụ thể, có tài xế vẫn cố vượt qua ngã tư khi đèn đỏ, biết làn dừng khẩn cấp trên cao tốc là không được đi vào nhưng vẫn đi, vẫn lùi…
Việc Tổng cục Đường bộ Việt Nam đang dự tính nâng số câu hỏi lý thuyết từ 450 lên 600 có thể coi như là giải pháp “nóng” nhằm hạ nhiệt tình trạng vi phạm giao thông. Nhưng xem kỹ thì 600 câu hỏi này cũng chỉ là lý thuyết trong đào tạo lái xe chuyên và không chuyên. Vì lẽ câu hỏi dù có nhiều mà cách dạy, “nhồi” kiến thức cũng chỉ là… dạy và học chay. Học lái xe cần phải bằng thực hành, thực tế trên đường trường, đường đô thị thường xuyên chứ không phải học vẹt, học chay, học qua mô hình, thiết bị mô phỏng.
Tại nhiều nước, người học muốn học luật, học lý thuyết sao đó thì tùy; ở đâu, theo giáo án nào, bao nhiêu câu thì tùy. Miễn sao khi vào phòng sát hạch thì giám khảo hỏi trực tiếp, đưa ra bất cứ biển báo, tình huống nào cũng phải trả lời được ngay, không cần phải làm bài trên máy tính như ở ta. Khi đậu lý thuyết rồi, kiểm tra tay lái dù có đậu cũng chưa cho lái ngay mà phải về làm phụ lái cả năm. Sau đó quay lại kiểm tra, một thầy sát hạch một xe bất kỳ đi cả trăm kilomet qua đường đô thị, đường cao tốc, thấy đạt thì mới cấp bằng chính thức, cho cầm vô lăng tự lái. Trên lộ trình sát hạch tay lái, giáo viên sát hạch còn test lại cả kiến thức của người lái, như thế thi thực hành luôn đi kèm với thi lý thuyết.
Ở ta, thi lý thuyết như ở hạng B2 mất 30 phút. Còn thi tay lái trên sa hình (nên nhớ sa hình không phải là tình huống động như trên đường) mất 10-15 phút. Sau đó, thi đi đường trường khoảng 2 km (cũng là đường chọn sẵn, không phải là đường thực với các tình huống thực) chỉ mất chừng năm phút nữa. Như vậy thời gian thi lý thuyết thì quá dài, còn thi thực hành thì quá ngắn.
Rõ ràng đã đến lúc cần đổi mới cách dạy và học lái xe bằng tăng thời lượng thực hành và cách thực hành, song song với kiểm tra kiến thức lý thuyết trong lúc thực hành. Việc tăng lên 600 hoặc lên 1.000 câu hỏi như cách nêu của đại diện Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia rốt cục cũng chỉ là tăng phần lý thuyết chay mà thôi.
