Để tránh né sự kiểm soát tiền mặt của đất nước, các công dân Trung Quốc đang hỏi bạn bè hoặc thành viên gia đình để chuyển ra nước ngoài 50.000 USD/người - giới hạn pháp lý hằng năm ở Trung Quốc. Một nhóm gồm 100 người có thể di chuyển 5 triệu USD ra nước ngoài.
Đây là một phần của cuộc di cư dòng vốn khiến sự nghi ngờ đổ dồn vào triển vọng kinh tế của Trung Quốc và làm rung chuyển các thị trường toàn cầu. Trong năm qua, các công ty và cá nhân đã chuyển gần 1.000 tỉ USD ra khỏi Trung Quốc. Ông Shaun Rein, người sáng lập tập đoàn nghiên cứu thị trường Trung Quốc, cho biết: "Đồng nhân dân tệ từng được đánh cược trong thời gian dài nhưng bây giờ không còn ai muốn nó".
Du khách đang chờ làm thủ tục check in tại sân bay quốc tế Hồng Kiều - Thượng Hải. Để tránh sự kiểm soát tiền mặt của Trung Quốc, nhiều công dân nước này liên hệ bạn bè hoặc thành viên gia đình chuyển các khoản 50.000 USD/người ra nước ngoài. Ảnh: Bloomberg
Một số phương pháp hợp pháp như đầu tư vào bất động sản ở những nơi khác, mua các doanh nghiệp nước ngoài và trả hết nợ bằng đồng đô la Mỹ. Một số phương pháp khác như chuyển tiền ra khỏi đất nước, trong một số trường hợp, là hoàn toàn bất hợp pháp.
Năm ngoái, công chức hải quan Trung Quốc bắt được một phụ nữ giấu 250.000 USD trong ngực, đùi và bên trong đôi giày đang cố gắng rời khỏi đất nước.
Nếu chính phủ không thể ngăn cản công dân đổ xô đến các lối thoát hiểm tài chính, triển vọng của Trung Quốc sẽ mù mịt hơn. Dòng chảy ồ ạt của đồng tiền gây mất ổn định cho nền kinh tế vốn đã đình trệ của Trung Quốc, làm suy yếu và tổn thương một hệ thống ngân hàng đang phải vật lộn để đối phó với cuộc vay vốn ồ ạt dài cả thập niên.
Cuộc di chuyển dòng vốn đang gây áp lực đáng kể với đồng nhân dân tệ. Chính phủ Trung Quốc đang cố gắng ngăn chặn sự rơi tự do của đồng tiền bằng cách gia nhập thị trường tiền tệ và khai thác kho tích trữ tiền mặt khổng lồ của mình để vực dậy đồng nhân dân tệ. Tuy nhiên, sự dự trữ bị xói mòn dữ dội có thể khiến dòng tiền chảy ra nhiều hơn và gây bất ổn thị trường.
Ngoài ra, Trung Quốc còn thắt chặt các liên kết của nước này đối với hệ thống tài chính toàn cầu. Ví dụ, chính phủ đã bắt đầu trấn áp người sử dụng thẻ ngân hàng để mua bảo hiểm nhân thọ nước ngoài.
UnionPay International, một công ty thẻ ngân hàng do chính phủ kiểm soát, gần đây đã tuyên bố sẽ bắt đầu thực thi nghiêm chỉnh giới hạn mua bảo hiểm ở nước ngoài với 5.000 USD/thẻ/năm.
Động thái trên bao gồm hai mặt. Các giới hạn tạo ra mối lo ngại rằng chính phủ đang giảm những nỗ lực cải cách mà Trung Quốc cần để tiếp tục tăng trưởng trong những thập kỷ tới. Nhưng áp lực trong ngắn hạn cũng đòi hỏi sự chú ý nghiêm trọng trước cú sốc của toàn cầu.
"Đồng tiền đã trở thành mối đe dọa ngắn hạn rất đágn lo ngại đối với sự ổn định tài chính" - bà Charlene Chu, một nhà kinh tế học tại Viện nghiên cứu Độc lập, nói.
Chính phủ đang nới lỏng tiền tệ khi những năm gần đây, Trung Quốc đã dỡ bỏ một số hạn chế tiền tệ để mở cửa nền kinh tế. Các ngân hàng trung ương Trung Quốc đang chiến đấu với áp lực giảm giá bằng cách bán USD từ dự trữ ngoại tệ của mình để mua một khoản lớn đồng Nhân dân tệ.
Dự trữ của Trung Quốc chìm xuống 108 tỉ USD trong tháng 12 và 99 tỉ USD trong tháng trước. Hiện tại dự trữ có 3.23 ngàn tỉ USD. Một năm rưỡi trước đây, nó đứng ở mức 4.000 tỉ USD. Chính phủ đã cắt giảm lãi suất để kích thích nền kinh tế. Tuy vậy, điều này làm người gửi tiết kiệm không còn mong muốn giữ tiền trong nước.
Nhiều ngân hàng và các nhà kinh tế mong đợi một sự mất giá mạnh trong mùa xuân này. Nhưng chính phủ Trung Quốc đã lên án các dự đoán về bất kỳ sự xói mòn nào của đồng nhân dân tệ.
