Kết quả sắp xếp trụ sở làm việc sau sáp nhập huyện, xã trên cả nước

Bộ Nội vụ vừa có báo cáo về việc thực hiện Nghị quyết số 37/2018 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 653/2019 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021.

Trụ sở UBND xã Quảng Thắng, huyện Hải Hà, tỉnh Quảng ninh (cũ) bị bỏ hoang từ khi sáp nhập vào xã Quảng Minh. Ảnh: Cổng TTĐT Quảng Ninh

Gặp khó trong bố trí trụ sở làm việc

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo cũng chỉ ra những điểm bất cập, hạn chế trong việc bố trí trung tâm hành chính, trụ sở làm việc của các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở các ĐVHC thực hiện sắp xếp.

Chẳng hạn, một số huyện, xã sau khi thành lập vẫn tạm thời bố trí người làm việc ở cả hai hay nhiều trụ sở như trước khi sắp xếp do khoảng cách giữa các trụ sở khá xa hoặc do chưa bố trí, sắp xếp được hết số cán bộ, công chức, viên chức dôi dư.

Việc duy trì sử dụng các trụ sở cũ làm cho kinh phí vận hành, duy tu, bảo trì các trụ sở làm việc và các chi phí hành chính không giảm được như mong đợi, điều kiện làm việc của cán bộ, công chức cũng gặp nhiều khó khăn do thời gian, quãng đường di chuyển tăng thêm nhiều.

Bộ Nội vụ đã nêu ví dụ ở các địa phương như Lào Cai, Hà Tĩnh, Quảng Trị, hầu hết các xã, thị trấn mới được thành lập đều duy trì sử dụng cơ sở vật chất, trụ sở làm việc của các xã cũ do số lượng cán bộ, công chức sau khi sắp xếp đông không thể bố trí về một trụ sở.

Có trường hợp trụ sở của các ĐVHC cấp xã và các thiết chế văn hóa - xã hội, cơ sở y tế, giáo dục... không nằm ở vị trí trung tâm về mặt địa lý tự nhiên của ĐVHC mới gây khó khăn cho người dân trong việc giao dịch, tiếp cận dịch vụ công.

Đối với các địa phương đã hoàn thành việc sắp xếp, ổn định trụ sở làm việc, vẫn còn tình trạng cơ sở vật chất thiếu thốn, chật chội, không đáp ứng yêu cầu công việc. Nguyên nhân do số lượng cán bộ, công chức tại ĐVHC mới tăng lên, ảnh hưởng đến chất lượng làm việc của các cơ quan, tổ chức, đơn vị và việc xử lý, giải quyết các giao dịch, thủ tục hành chính cho người dân.

Sau khi ĐVHC mới được thành lập (trên cơ sở sáp nhập từ hai ĐVHC trở lên), số lượng biên chế công chức và người lao động của cơ quan, đơn vị thực tế làm việc nhiều hơn so với trước do đang trong thời gian sắp xếp, giải quyết cán bộ, công chức, viên chức dôi dư.

Công chức được điều động về đơn vị mới hoặc về tỉnh còn khó khăn về phương tiện đi lại, phải thuê nhà nên đã ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan và đời sống của cán bộ, công chức được sắp xếp.

Ngược lại, ở một số nơi, các cơ quan, đơn vị được giao quản lý, sử dụng các trụ sở dôi dư sau sắp xếp gặp khó khăn do trụ sở quá lớn so với nhu cầu sử dụng. Điều này dẫn đến chi phí duy trì, quản lý, vận hành cao vượt quá khả năng ngân sách chi thường xuyên của cơ quan, tổ chức được giao sử dụng. Có nơi sau khi nhập xã không chọn một trong số những trụ sở hiện có mà lại xây dựng mới trụ sở dẫn đến gây tốn kém kinh phí…

Trung tâm hội nghị Hàm Rồng ở TP Thanh Hóa dù được đầu tư với số tiền 160 tỉ đồng nhưng sau đó bị bỏ hoang gây lãng phí. Ảnh: ĐẶNG TRUNG

Có địa phương ngần ngại trong thanh lý, bán đấu giá trụ sở

Cũng theo báo cáo, vẫn còn nhiều trụ sở bỏ không, chưa được đưa vào sử dụng; địa phương không có kinh phí để bảo dưỡng, sửa chữa, bảo vệ dẫn đến tình trạng trụ sở xuống cấp, hư hỏng, gây lãng phí.

Việc chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng trụ sở của các cơ quan cấp huyện gặp nhiều khó khăn do không phù hợp với nhu cầu của cơ quan, tổ chức và người dân, chi phí duy trì cải tạo, sửa chữa trụ sở cao.

Trong khi đó, việc tổ chức thanh lý, bán đấu giá một số trụ sở, tài sản công dôi dư sau sắp xếp còn gặp nhiều khó khăn do có vị trí nằm ở các khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội còn kém phát triển, giá trị giảm do không còn nằm ở khu vực trung tâm, không thuận lợi để kinh doanh du lịch, thương mại, dịch vụ.

Có địa phương như Thanh Hóa gặp khó khăn trong việc xử lý tài sản công là nhà đất dôi dư do các tài sản này không xử lý được theo hình thức chia lô, bán nền riêng lẻ mà phải đấu giá cả mặt bằng, khi đó tài sản trên đất cơ bản sẽ phải phá bỏ sau khi nhà đầu tư trúng đấu giá. “Nhà đầu tư vẫn phải trả chi phí cho phần giá trị tài sản công trúng đấu giá mà không sử dụng được” – Bộ Nội vụ nêu.

Đánh giá về nguyên nhân của các hạn chế, tồn tại nêu trên, Bộ Nội vụ cho biết các quy định liên quan Luật Quản lý, sử dụng tài sản công chưa đầy đủ, chưa phản ánh hết yêu cầu của thực tế. Do đó, Bộ này đề xuất cần phải nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các văn bản này phục vụ việc thực hiện sắp xếp các ĐVHC giai đoạn 2022-2030.

Một số địa phương còn ngần ngại trong việc thanh lý, bán đấu giá trụ sở vì chưa tính toán được nhu cầu sử dụng công sở trên địa bàn trong giai đoạn sau này. Có sự lo ngại rằng nếu thanh lý rồi, khi có yêu cầu mới về trụ sở lại không đủ khả năng, nguồn lực để mua lại hay bố trí được địa điểm mới có điều kiện tương đương.

Việc xác định giá đất cụ thể trước khi xác định giá khởi điểm bán đấu giá rất khó khăn, phức tạp do công năng, giá trị sử dụng, vị trí của các trụ sở, tài sản bán đấu giá không phù hợp với mục đích kinh doanh, thương mại, dịch vụ, làm nhà ở của các đối tượng có nhu cầu.

Quy trình xử lý nhà, đất, trụ sở của các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn địa phương còn phức tạp; chưa giao quyền chủ động cho địa phương nên việc sắp xếp, xử lý còn chậm, chưa đồng bộ, thống nhất và thiếu hiệu quả.

“Một số địa phương chưa thật chủ động trong kiến nghị, đề xuất phương án xử lý tài sản sau sắp xếp, sáp nhập” – báo cáo phân tích.