Mária Telkes là một nhà khoa học người Mỹ gốc Hungary, bà là người đã có nhiều công trình tiên phong trong lĩnh vực năng lượng mặt trời, do đó, người ta đã đặt cho bà biệt danh là “Nữ hoàng mặt trời”.
Với những đóng góp của mình cho khoa học, Google đã dành riêng một Doodle hoạt hình để đánh dấu sinh nhật lần thứ 122 của Mária Telkes.
 |
Google Doodle vinh danh Mária Telkes trên trang chủ. Ảnh: Google |
Doodle hiển thị một số cách chúng ta có thể khai thác năng lượng mặt trời, bao gồm lò nướng năng lượng mặt trời, hệ thống sưởi năng lượng mặt trời và thiết bị khử muối chạy bằng năng lượng mặt trời để làm cho nước biển có thể uống được.
Sinh ra ở Budapest vào ngày 12-12-1900, Telkes lấy bằng cử nhân và tiến sĩ hóa học tại Đại học Budapest trước khi chuyển đến Mỹ vào năm 1924 để trở thành nhà vật lý sinh học tại Westinghouse, nơi bà làm việc trên các hợp kim kim loại để giúp chuyển đổi nhiệt thành điện năng.
Năm 1939, bà chuyển sang làm việc tại Viện Công nghệ Massachusetts, tham gia Dự án Chuyển đổi Năng lượng Mặt trời của trường đại học.
Trong Thế chiến II, chính phủ Mỹ đã tuyển dụng Telkes để phát triển một máy khử muối nước chạy bằng năng lượng mặt trời, một phát minh cứu sinh cho phép binh lính có nước uống an toàn trong những tình huống khó khăn. Sau chiến tranh, bà trở lại MIT, trở thành phó giáo sư nghiên cứu vào năm 1945.
Khi ở MIT, bà đã thiết kế một hệ thống sưởi ấm bằng năng lượng mặt trời cho Dover Sun House, tòa nhà đáng sống đầu tiên từng được sưởi ấm hoàn toàn bằng mặt trời.
 |
Mária Telkes bên cạnh một sáng kiến. Ảnh: Getty Images |
Bà tiếp tục làm việc tại Đại học New York và phát triển một lò nướng chạy bằng năng lượng mặt trời, hiện thiết bị vẫn còn được sử dụng cho đến ngày nay.
Năm 1952, bà là người đầu tiên nhận được Giải thưởng Thành tựu của Hiệp hội Kỹ sư Phụ nữ. Năm 2012, bà được giới thiệu vào Đại sảnh Danh vọng Các nhà phát minh Quốc gia.
Telkes qua đời năm 1995 ở tuổi 94 trong khi thực hiện chuyến thăm đầu tiên đến quê hương Budapest kể từ khi chuyển đến Mỹ 7 thập kỷ trước đó.