HĐND TP Hà Nội đang lấy ý kiến nhân dân về dự thảo nghị quyết quy định diện tích nhà ở tối thiểu khi giải quyết đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ tại TP Hà Nội.
Theo đó, dự thảo quy định đối với nhóm nhà ở có nguồn gốc sở hữu nhà nước thì hạn mức diện tích bình quân tối thiểu là 8 m2. Đây là nhà do các cơ quan, đơn vị bố trí phân phối, cho thuê trước đây hoặc có hợp đồng thuê nhà ở cũ do Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội. Đối với nhóm nhà ở còn lại (không có nguồn gốc sở hữu nhà nước), diện tích bình quân tối thiểu là 20 m2, tính theo m2 sàn nhà cho một người thuê, mượn, ở nhờ.
Phải có chỗ ở diện tích tối thiểu 20 m2
Liên quan đến nội dung này, khoản 3 Điều 20 Luật Cư trú năm 2020 quy định rõ công dân được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ khi đáp ứng hai điều kiện.
Thứ nhất là được chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đồng ý cho đăng ký thường trú tại địa điểm thuê, mượn, ở nhờ và được chủ hộ đồng ý nếu đăng ký thường trú vào cùng hộ gia đình đó. Thứ hai là đảm bảo điều kiện về diện tích nhà ở tối thiểu do HĐND cấp tỉnh quy định nhưng không thấp hơn 8 m2 sàn/người.
Đối với Hà Nội, Luật Thủ đô cho phép TP có cơ chế, chính sách đặc thù để hạn chế tình trạng di dân tự phát vào khu vực nội thành. Cụ thể tại mục b khoản 4 Điều 19 Luật Thủ đô quy định điều kiện được đăng ký thường trú tại nội thành là phải tạm trú liên tục tại nội thành từ ba năm trở lên, có nhà ở thuộc sở hữu của mình hoặc nhà thuê ở nội thành của tổ chức, cá nhân có đăng ký kinh doanh nhà ở.
Đối với nhà thuê phải đảm bảo điều kiện về diện tích bình quân theo quy định của HĐND TP Hà Nội và được sự đồng ý bằng văn bản của tổ chức, cá nhân có nhà cho thuê cho đăng ký thường trú vào nhà thuê.
Hà Nội đề xuất công dân nhập hộ khẩu vào TP phải có chỗ ở hợp pháp, diện tích tối thiểu |
Cần làm rõ điều kiện, cơ sở đưa ra quy định
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM ngày 22-11, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Phạm Văn Hòa, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp, cho rằng việc Hà Nội đưa ra điều kiện diện tích nhà ở tối thiểu là 20 m2 khi đăng ký thường trú cao hơn so với quy định chung của Luật Cư trú (8 m2) là không sai.
Theo ông Hòa, Luật Thủ đô cũng đã mở cho Hà Nội có quy định riêng về quản lý dân cư để hạn chế việc di dân tự phát vào nội thành. Căn cứ vào điều kiện thực tế của địa phương thì HĐND TP Hà Nội xây dựng quy định về điều kiện đăng ký thường trú cũng là đúng quy định.
“Hiện nay dân số của Hà Nội quá đông rồi, đường phố thường xuyên ùn tắc, hạ tầng đô thị quá tải. Bởi vậy, Hà Nội xây dựng chính sách hạn chế di dân tự phát vào nội thành là cần thiết. Chúng ta cần chia sẻ với thủ đô về vấn đề này” - ĐB Hòa nói.
Tuy nhiên, ĐB Hòa cũng lưu ý đây là quy định được đông đảo người dân quan tâm. Do vậy, Hà Nội cũng cần phải đánh giá kỹ “tác động của quy định là như thế nào”. Đặc biệt cần làm rõ căn cứ, cơ sở nào để TP đưa ra điều kiện đăng ký thường trú đối với người ở nhà thuê, mượn, ở nhờ lên tới 20 m2, cao hơn nhiều so với mức 8 m2 mà Luật Cư trú đưa ra.
Liên quan đến nội dung này, ThS-luật sư (LS) Phạm Thị Bích Hảo, Công ty Luật TNHH Đức An (Đoàn LS TP Hà Nội), cho hay một điểm mới rất quan trọng của Luật Cư trú năm 2020 (có hiệu lực từ ngày 1-7-2021) được người dân quan tâm là “bỏ điều kiện riêng khi nhập hộ khẩu vào các TP trực thuộc trung ương như Hà Nội”.
Tuy nhiên, theo LS Hảo, việc Hà Nội có quy định về diện tích nhà ở tối thiểu khi đăng ký thường trú tại Hà Nội đối với chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân là cần thiết. Do hiện nay nhu cầu đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân ngày càng gia tăng. Đồng thời, tránh tình trạng nhà ở có nhiều hộ, nhiều người có chung hộ khẩu tại địa chỉ, dẫn đến diện tích ở chật hẹp, không đảm bảo các nhu cầu sống tối thiểu, ảnh hưởng đến việc đảm bảo cơ sở hạ tầng tại địa phương.
“Việc dự thảo diện tích tối thiểu khi đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ là 20 m2 sàn/người cao so với thực tế điều kiện sống của người dân lao động nhập cư vào Hà Nội” - LS Hảo nói và cho rằng Hà Nội cần xem xét quy định theo hướng tránh gây khó khăn cho người dân có nhu cầu đăng ký thường trú mà vẫn đảm bảo phù hợp với quy định về cư trú.•
UBND TP Hà Nội giao Công an TP và Sở Xây dựng rà soát, nghiên cứu
Trao đổi với PV ngày 22-11, đại diện HĐND TP Hà Nội cho biết UBND TP Hà Nội đã giao Công an TP và Sở Xây dựng rà soát, nghiên cứu, xem xét các căn cứ pháp lý và thực tiễn về quy định diện tích bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ tại TP Hà Nội.
“HĐND TP cũng đang chờ UBND TP có tờ trình, báo cáo chính thức mới có cơ sở để xem xét lập báo cáo thẩm tra… Dự kiến nội dung này sẽ được đưa ra trình tại kỳ họp sau để đảm bảo sự chắc chắn” - đại diện HĐND TP Hà Nội thông tin.
Trước đó, ngày 26-10, HĐND TP Hà Nội đã có Thông báo 47 về nội dung, thời gian chuẩn bị tổ chức kỳ họp thường lệ vào cuối năm 2022 (dự kiến diễn ra từ ngày 5 đến 8-12). Theo đó, Nghị quyết quy định diện tích bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ tại TP Hà Nội là một trong những nội dung được kỳ họp xem xét, quyết định.
Cùng với đó, dự thảo về nghị quyết cũng đã được đưa ra lấy ý kiến người dân một cách công khai trên cổng thông tin điện tử của TP Hà Nội (https://vanban.hanoi.gov.vn/xinykien/-/dtvb/sG5Fy75lyvHs/4/2856493.html)