Trong vụ án Tân Hoàng Minh, bị can Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Tập đoàn này chỉ đạo cấp dưới sử dụng ba công ty Soleil, Ngôi Sao Việt, Cung điện Mùa đông để phát hành trái phiếu riêng lẻ rồi bán lại cho Tập đoàn Tân Hoàng Minh.
Tư vấn phát hành ngàn tỉ
Tiếp đó, Tân Hoàng Minh phân phối những trái phiếu này cho các nhà đầu tư cá nhân, thu về hơn 13.000 tỉ đồng. Số tiền này được sử dụng trái mục đích phát hành trái phiếu, gây thiệt hại hơn 8.000 tỉ đồng cho hơn 6.600 nhà đầu tư.
Để trái phiếu được phát hành, có nguyên nhân từ một số lỗi vi phạm của năm công ty chứng khoán, với vai trò đơn vị tư vấn phát hành.
Cụ thể, năm 2021, Công ty chứng khoán An Bình do ông Trương Ngọc Lân làm tổng giám đốc, ký hợp đồng tư vấn phát hành, đại lý đăng ký, lưu ký, đại diện sở hữu gói trái phiếu 800 tỉ đồng cho Công ty Soleil.
Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVS) do ông Nhữ Đình Hòa làm Tổng giám đốc ký hợp đồng tư vấn và đại lý phát hành gói trái phiếu 800 tỉ đồng cho Công ty Ngôi Sao Việt.
Công ty Chứng khoán Agriseco do ông Đinh Ngọc Phương làm Tổng giám đốc, ký ba hợp đồng tư vấn phát hành gói trái phiếu riêng lẻ 450 tỉ đồng; 500 tỉ đồng và 1.900 tỉ đồng cho Công ty Soleil.
Công ty Chứng khoán Everest do ông Nguyễn Thành Chung làm Tổng giám đốc ký hợp đồng tư vấn phát hành gói trái phiếu 3.230 tỉ đồng cho Công ty Cung điện Mùa đông.
Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam do ông Park Won Sang (quốc tịch Hàn Quốc) làm Tổng giám đốc ký hợp đồng tư vấn, đại lý phát hành trái phiếu cho gói trái phiếu 450 tỉ đồng với Công ty Cung điện Mùa đông, làm đại diện trái chủ, nhận tài sản bảo đảm.
Ngoài ra, KIS Việt Nam còn ký hợp đồng tư vấn, chuẩn bị hồ sơ chào bán cho hai gói trái phiếu trị giá 1.900 tỉ đồng và gói trái phiếu 1.100 tỉ đồng cho Công ty Cung Điện Mùa Đông. Tuy nhiên, các gói trái phiếu này chưa kịp hoàn thành thì bị UBCK ra quyết định thu hồi vào tháng 4-2022.
Về cơ bản, phạm vi công việc của các công ty chứng khoán bao gồm tư vấn xây dựng hồ sơ và thủ tục liên quan đến phát hành trái phiếu riêng lẻ, rà soát việc đáp ứng đầy đủ quy định về điều kiện phát hành, hồ sơ phát hành và hỗ trợ trong quá trình phân phối trái phiếu đến nhà đầu tư tùy thuộc vào phạm vi hợp đồng.
Không đề nghị chuyển CQĐT
Tháng 4-2022, UBCK đã tiến hành kiểm tra việc cung cấp dịch vụ của các công ty này và phát hiện một số lỗi vi phạm.
Tại Chứng khoán An Bình, Công ty không đảm bảo các thông tin trong hồ sơ chào bán chính xác, hồ sơ của Công ty Soleil có Nghị quyết HĐQT thông qua phương án phát hành nhưng phương án phát hành thiếu trang dẫn đến thông tin không đầy đủ.
Bản công bố thông tin đợt chào bán nêu Soleil chưa từng phát hành trái phiếu, không tồn đọng nợ đến hạn chưa thanh toán. Nhưng thực tế, báo cáo tài chính của công ty thể hiện có trái phiếu.
Chứng khoán An Bình đã bị UBCK xử phạt 310 triệu đồng và không bị kiến nghị chuyển CQĐT.
Còn tại Chứng khoán Bảo Việt, Công ty này không rà soát đầy đủ đối với các thông tin trong bản công bố thông tin. Trên thực tế, nhà đầu tư mua trái phiếu là do Công ty Ngôi Sao Việt tìm kiếm.
Với lỗi vi phạm này, UBCK chỉ lập biên bản ghi nhận, không xử phạt, không kiến nghị chuyển CQĐT.
Đối với Agriseco, UBCK xác định Công ty chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm rà soát hồ sơ chào bán trái phiếu của Soleil. Tương tự như với Bảo Việt, UBCK chỉ nhắc nhở, không xử phạt.
Công ty Chứng khoán Everest và KIS Việt Nam cũng không thực hiện đầy đủ trách nhiệm rà soát hồ sơ và bị UBCK xử phạt lần lượt là 400 triệu đồng và 335 triệu đồng, không kiến nghị chuyển CQĐT.
Sau khi có yêu cầu từ CQĐT, các công ty chứng khoán này đều đã nộp lại toàn bộ khoản phí đã được nhận theo hợp đồng nhằm thu hồi nguồn tiền phạm tội.
