Nhận lời mời của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 16 đến 17-5, theo hãng thông tấn TASS.
Chuyến thăm Trung Quốc đánh dấu chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông Putin sau khi ông nhậm chức tổng thống Nga lần thứ năm và là lần thứ hai ông Putin đến Trung Quốc trong vòng sáu tháng qua.
Ông Tập và ông Putin bàn quan hệ song phương
Sáng 16-5, sau khi duyệt đội danh dự trước Đại lễ đường Nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh, ông Tập và ông Putin đã bước vào cuộc hội đàm chính thức.
Tại cuộc hội đàm kéo dài hơn hai giờ đồng hồ, ông Tập và ông Putin thảo luận loạt vấn đề, bao gồm hợp tác song phương. Sau cuộc hội đàm, hai nhà lãnh đạo ký tuyên bố chung về tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung-Nga, phối hợp cho kỷ nguyên mới, theo tờ China Daily.
Ông Tập nhấn mạnh rằng sự phát triển ổn định của quan hệ Trung-Nga không chỉ vì lợi ích cơ bản của hai nước, hai dân tộc mà còn có lợi cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực và thế giới nói chung. Ông Tập cũng nói rằng, trên hành trình mới, Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Nga để luôn là láng giềng tốt, bạn bè tốt, đối tác tốt, tin cậy lẫn nhau.
Ông Tập cho biết năm nay đánh dấu kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao Trung-Nga và đây là một năm cột mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ Trung-Nga. “Với những nỗ lực phối hợp của hai bên, quan hệ Trung-Nga đã tiến triển ổn định, với sự phối hợp chiến lược toàn diện được tăng cường và hợp tác hơn nữa về kinh tế, thương mại, đầu tư, năng lượng, giao lưu nhân dân” - ông Tập cho hay.
Ông Putin nói với ông Tập rằng mối quan hệ giữa hai nước là “những yếu tố ổn định trên trường quốc tế”. “Mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc không mang tính cơ hội và không nhằm vào bất kỳ ai” - ông Putin nói.
“Cùng nhau, chúng ta duy trì các nguyên tắc công lý và trật tự thế giới dân chủ phản ánh thực tế đa cực và dựa trên luật pháp quốc tế” - ông Putin nhấn mạnh.
Trung Quốc là đối tác kinh tế và chính trị quan trọng nhất của Nga, với kim ngạch thương mại song phương vượt 240 tỉ USD vào năm 2023. Bất chấp tình hình địa chính trị khó khăn, các công ty Trung Quốc không những duy trì sự hiện diện mà còn tăng cường đầu tư vào Nga, theo tờ China Daily.
Ông Putin cũng cho biết Nga và Trung Quốc đang hợp tác thành công tại các diễn đàn quốc tế như Liên Hợp Quốc, Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS), Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20),.. Tổng thống Nga cũng hy vọng rằng chuyến thăm của ông sẽ tạo thêm động lực cho sự phát triển của quan hệ hợp tác song phương.
Thấy gì từ chuyến thăm?
Đại sứ Trung Quốc tại Nga Trương Hán Huy cho biết việc chọn dịp 75 năm kỷ niệm quan hệ ngoại giao song phương cho chuyến thăm của ông Putin, Trung Quốc và Nga kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng cường hơn nữa hợp tác chiến lược, tạo động lực hợp tác mới và giúp đỡ nhau đạt được sự phát triển và thịnh vượng.
Giới quan sát cho rằng quyết định của ông Putin chọn Trung Quốc là điểm đến của chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên sau khi tái đắc cử không phải là điều bất ngờ, cho thấy Moscow rất coi trọng việc phát triển hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược với Trung Quốc. Trước áp lực từ phương Tây, quyết tâm của Nga trong việc “hướng về phía Đông” ngày càng vững chắc.
Ngoài ra, ông Vương Y Vỹ, Giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế tại ĐH Nhân dân (Bắc Kinh, Trung Quốc) nhận định chuyến thăm của ông Putin “chứng tỏ rằng sự tin tưởng lẫn nhau giữa Trung Quốc và Nga đã đạt đến đỉnh cao mới trong lịch sử".
Theo ông Vương, với việc ông Putin dự kiến tới TP Cáp Nhĩ Tân ở tỉnh Hắc Long Giang (phía đông bắc Trung Quốc) vào hôm nay (17-5), hai bên có thể thảo luận về các biện pháp tập trung vào phát triển kinh tế dọc khu vực biên giới Viễn Đông.
Chuyến thăm của ông Putin tới Bắc Kinh cũng diễn ra trong bối cảnh Nga triển khai các hoạt động tấn công mới ở Ukraine, do đó Moscow đang tìm cách ổn định mối quan hệ của nước này với Trung Quốc, bao gồm thương mại và năng lượng, theo GS Triệu Minh Hạo tại Viện Nghiên cứu Quốc tế của ĐH Phúc Đán (Thượng Hải, Trung Quốc).
“Đối với ông Putin, trước áp lực từ Mỹ và phương Tây, ông ấy phải đảm bảo mối quan hệ đối tác chiến lược này với Trung Quốc” - ông Triệu nói, lưu ý rằng mối quan hệ đối tác này cũng quan trọng không kém đối với Trung Quốc, theo tờ Washington Post.
Chuyên gia Alexander Gabuev tại Trung tâm Á-Âu Carnegie Nga (có trụ sở tại Đức) cho rằng Moscow hiện đang cân nhắc tất cả các mối quan hệ của nước này dựa trên cuộc xung đột ở Ukraine.
“Xung đột đã trở thành nguyên tắc tổ chức chính sách đối ngoại của ông Putin. Giờ đây, ông ấy đánh giá mọi mối quan hệ qua lăng kính với ba cân nhắc: (1) liệu mối quan hệ này có thể giúp ích trên chiến trường Ukraine hay không; (2) liệu nó có thể giúp duy trì nền kinh tế Nga và phá vỡ các lệnh trừng phạt hay không; và (3) liệu nó có thể giúp Moscow chống lại phương Tây và trừng phạt Mỹ và đồng minh vì đã giúp Ukraine hay không” - ông Gabuev nói.
Ông Gabuev cho rằng Trung Quốc thoả mãn ba tiêu chí trên của Nga.
Các chuyến thăm gần đây giữa ông Tập và ông Putin
6-2019: Ông Tập thăm cấp nhà nước tới Nga, trong đó ông ca ngợi mối quan hệ kinh tế bền chặt giữa hai nước và tuyên bố nâng cấp quan hệ song phương lên “đối tác chiến lược toàn diện, hợp tác cho kỷ nguyên mới". Ông Tập cũng gọi ông Putin là “người bạn tốt nhất”, theo hãng tin AFP.
2-2022: Ông Putin đến Bắc Kinh để tham dự lễ khai mạc Thế vận hội Olympic mùa đông và gặp ông Tập. Trong cuộc gặp này, hai nhà lãnh đạo tuyên bố mối quan hệ Nga-Trung “không có giới hạn".
3-2023: Ông Tập thăm Nga theo lời mời của ông Putin. Hai nhà lãnh đạo bàn kế hoạch chi tiết mới cho quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung-Nga.
10-2023: Ông Putin thăm Trung Quốc và dự Diễn đàn Hợp tác Quốc tế Vành đai và Con đường lần thứ ba. Tại cuộc gặp, ông Tập gọi ông Putin là “người bạn lâu năm”, trong khi ông Putin “tự tin” về mối quan hệ Nga-Trung.
