Muốn đến đảo Phục Sinh, khách phải đến Chile rồi đi máy bay từ thủ đô Santiago. Một cách có vẻ đỡ mất công hơn là đến thăm đảo bằng du thuyền. Cách này thì không phải đến tận Chile nhưng rủi ro khá cao vì cứ ba chuyến du thuyền đến gần đảo sẽ có một chuyến phải bỏ cuộc do thời tiết xấu. Chính quyền đảo Phục Sinh không chịu xây cảng đón du khách nên tàu du lịch đến đây chỉ được thả neo ở xa rồi đưa khách lên canô chở vào đảo.
|
|
| Từ một hòn đảo tươi tốt, Rapa Nui giờ trông có vẻ khô cằn |
Hòn đảo cô đơn
Chúng tôi chọn hành trình mang tên World Cruise với tàu Amsterdam của hãng Holland-America Line vì tour này có ghé đảo Phục Sinh. Tàu khởi hành từ Miami, đi đến các đảo vùng Caribbean, ghé thăm Trung Mỹ, xuyên kênh đào Panama… Rồi từ bờ biển Peru, thuyền lênh đênh trên đại dương năm ngày mới nhìn thấy “The Ultimate Destination”.
Sau một ngày trên đảo Phục Sinh, cả đoàn lại sẽ bập bềnh sóng nước thêm năm ngày nữa mới được xuống tàu tại điểm đến kế tiếp là đảo Tahiti. Tốn công là thế nhưng hành khách ai nấy đều náo nức mong chờ. Khi gần đến Phục Sinh, thời tiết xấu làm cả tàu hồi hộp. Nhiều người trên tàu đã từng đi hải trình này mà không lên được đảo. Thuyền trưởng sau một hồi đắn đo chờ đợi cuối cùng cũng cho mọi người lên canô tiến vào nơi mơ ước.
|
|
| Hàng tượng Moai bên bờ biển |
Dù không có những resort, khách sạn lộng lẫy hay bãi biển, phong cảnh đặc sắc, Phục Sinh vẫn là nơi hấp dẫn du khách bởi một số di tích nhuốm màu huyền bí. Cái tên Phục Sinh là do nhà hàng hải Jacob Roggeveen của Hà Lan, người châu Âu đầu tiên tình cờ đi ngang qua hòn đảo lẻ loi này đặt ra để kỷ niệm ngày ông đến đảo đúng vào lễ Phục Sinh năm 1722. Chứ còn dân đảo vẫn thích gọi quê hương của mình bằng cái tên Rapa Nui, nghĩa là hòn đảo xa vắng.
Mà đúng là xa thật!
Xét về mặt địa lý, Rapa Nui nằm cô lập nhất thế giới, cách nơi gần nhất là đảo Pitcairn đến hơn hai ngàn cây số, cách bờ lục địa Chile đến gần bốn ngàn cây số. Đã vậy cả chính phủ Chile lẫn dân đảo đều không muốn Rapa Nui trở thành điểm đến du lịch đông đúc.
|
|
| Con đường chính của thị trấn Hanga Roa |
Người Rapa Nui sinh sống chủ yếu bằng nghề nuôi cừu. Họ luôn tìm đủ mọi cách để giữ gìn các phong tục truyền thống và từ chối sự xâm nhập của nền văn minh bên ngoài. Dân số trên đảo vào khoảng 5.800, trong đó số người bản địa chính gốc chỉ chiếm khoảng hơn một nửa. Thị trấn duy nhất trên đảo là Hanga Roa. Chỉ ở đây mới có được dăm ba hàng quán, vài con đường nhựa dọc ngang qua mấy cơ quan hành chính, thư viện, nhà bảo tàng.
Nơi hiện đại nhất đảo không đâu khác ngoài tiệm internet cạnh mái trường nhỏ vang tiếng trẻ nô đùa trên khoảng sân dưới bóng cây. Chỉ đi thêm mấy bước vào xóm nhỏ, không khí tĩnh lặng đã trở lại với những căn nhà giản dị giữa mảnh vườn xanh mát cỏ hoa. Hanga Roa thật bình yên, dung dị giữa trời biển bao la và tiếng sóng vỗ đều trên ghềnh đá.
|
|
| Gương mặt tượng được mô phỏng theo dung mạo của các bậc tiền nhân trên đảo |
Những bí ẩn trong lòng núi
Đảo Phục Sinh có hình tam giác, cạnh dài nhất chỉ hơn hai mươi cây số. Ba góc của tam giác là ba ngọn núi lửa đã tắt. Đảo không có cây cối lớn mà chỉ có dừa thưa thớt, cây bụi nhỏ và cỏ nên trông hoang vắng khô cằn. Đẹp nhất, đầy sức sống nhất trên đảo chỉ có thể nói đến… người dân.
Thanh niên thiếu nữ ở đây ai cũng có nước da màu mật ong mịn màng, nét mặt thanh tú, mắt to mày sắc. Nếu đến đảo vào đúng dịp lễ, du khách sẽ được xem nam thanh nữ tú ăn mặc gợi cảm nhảy múa rất vui. Hiện nay, mỗi năm chính phủ Chile chỉ gửi một chuyến tàu ra liên lạc và tiếp tế một số nhu yếu phẩm cho Rapa Nui. Thời gian còn lại, đảo gần như hoàn toàn biệt lập đối với thế giới bên ngoài. Càng biệt lập, đảo lại càng hấp dẫn các nhà khảo cổ trên toàn thế giới vì những điều bí ẩn trong nền văn minh xưa.
|
|
| Hòn đá được mệnh danh là “Cái rốn của Trái đất” |
Bí ẩn đầu tiên là gần cả ngàn bức tượng khổng lồ hình đầu người cao từ 4 đến 10 mét, được tạc với loại đá tạo thành từ chất nham thạch cô đặc của ngọn núi lửa Rano Raraku. Những bức tượng được gọi là Moai này có nét mặt thật dài, đôi mắt sâu, chiếc mũi lớn, đôi môi mím chặt, chiếc cằm bạnh và nhọn, chiếc tai dài và chảy xuôi. Các nhà điêu khắc hiện đại phải công nhận những tác phẩm này có nhiều nét độc đáo, biểu lộ sự trầm tư mặc tưởng man mác và chắc chắn chúng được tạo ra bởi những bàn tay nghệ sĩ tài hoa thực thụ.
Đến nay đã có nhiều giả thuyết đặt ra để giải thích tại sao một dân tộc bán khai mà có khả năng khắc chạm, vận chuyển, dàn dựng trên bệ cao loạt tượng đá khổng lồ như vậy nhưng vẫn chưa có giả thuyết nào hoàn toàn thuyết phục. Trong vách ngọn núi lửa Rano Raraku còn khoảng 400 tượng Moai đứng, nằm nghiêng ngả, còn nhiều tượng tạc nằm sâu trong lòng đất và không biết bao nhiêu tượng dang dở trong vách đá. Tượng lớn nhất có chiều dài đến 21 mét. Điều thú vị là không thể tìm ra hai bức tượng giống nhau do mỗi gương mặt tượng được khắc theo hình nét của một bậc tiền nhân đáng kính trên đảo.
Quá khứ lặng im
Khi đứng dưới các tượng Moai, sự thích thú và mãn nguyện đều hiện trên những nụ cười của du khách. Hình nét các thần thánh và tiền nhân dòng tộc Tikis dân Polynesian của Rapa Nui có nét bí ẩn, tạo ấn tượng đặc biệt giữa sóng gió, trời cao biển rộng.
Đảo Phục Sinh không chỉ hấp dẫn ở những bức tượng bán thân này mà còn có nhiều đền thờ nhỏ lạ mắt gắn với nhiều câu chuyện thú vị. Một điểm tham quan phổ biến khác là cột mốc khó hiểu được dân địa phương gọi là “Cái rốn của Trái đất”.
Cái rốn của Trái đất bao gồm một hòn đá tròn xoe lớn hơn vòng tay người ôm được đặt giữa những khối đá thô bao quanh. Hòn đá trung tâm không chỉ trơn nhẵn và có vòng tròn hoàn hảo mà còn phát ra từ tính rất mạnh. Khi người ta đặt một chiếc la bàn bên trên đá, ngay lập tức đá sẽ làm kim la bàn bị mất phương hướng. Hiện tại có bốn hòn đá được đặt xung quanh tảng đá từ tính này tượng trưng cho bốn mặt của la bàn. Cho đến nay, chưa ai rõ nguồn gốc của hòn đá kỳ lạ này.
|
|
| Thiếu nữ Rapa Nui trong ngày hội truyền thống |
Theo các nhà khảo cổ, Phục Sinh từng có thời xanh rờn bóng cọ và những rừng cây cổ thụ. Cư dân ở đây đã từng lên đến vạn người, có chữ viết riêng và công nghệ tạo ra hàng loạt tượng đá khổng lồ.
Vậy điều gì khiến đảo chỉ còn là một vùng đất trơ trụi với hơn 100 dân vào cuối thế kỷ XIX, khi chính quyền Chile đặt chủ quyền ở đây? Có giả thuyết cho rằng những người sống trên đảo đã phá rừng lấy gỗ để vận chuyển tượng Moai rồi gây ra thảm họa sinh thái, hủy diệt nền văn minh trên đảo.Giả thuyết khác lại cho rằng những dao động của sóng ngầm El Nino, cả các cơn sóng thần đã gây thảm họa.
Có người còn cho rằng số phận buồn của hòn đảo cô độc này là do tác động của… người ngoài hành tinh.
Tất cả những tranh cãi đó khiến cho đảo Phục Sinh trở thành một nơi vừa cuốn hút, vừa mãi mãi xa lạ cho những con người hiện đại luôn khát khao điều huyền bí.
Theo HUYỀN ANH - CẨM TÚ/DNSGCT
