Ngày 14-10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose tuyên bố vấn đề biển Đông có thể được nêu ra trong chuyến thăm Bắc Kinh vào tuần tới của Tổng thống Rodrigo Duterte.
Hãng tin GMA News đưa tin tại cuộc họp báo, người phát ngôn cho biết: “Đương nhiên quan hệ song phương giữa Philippines và Trung Quốc rất mở rộng. Vì vậy chúng tôi chờ đợi mọi lĩnh vực lợi ích đều được xem xét, kể cả vấn đề biển Đông”.
Ông giải thích: “Chúng tôi luôn giữ quan điểm trước sau như một rằng biển Đông không phải là toàn bộ quan hệ của chúng tôi với Trung Quốc. Chúng tôi có thể xử lý vấn đề ấy riêng và cùng lúc đó chúng tôi mong muốn phát triển và củng cố các lĩnh vực hợp tác khác với Trung Quốc như thương mại, đầu tư, du lịch, trao đổi giữa các dân tộc”.
Ông cho biết có một số hợp đồng sẽ được ký kết trong chuyến thăm Trung Quốc sắp tới của Tổng thống Rodrigo Duterte.
Hôm trước đó, trả lời phỏng vấn của hãng tin Bloomberg, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Perfecto Yasay khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục là đối tác quan trọng nhất của Philippines, dù Tổng thống Rodrigo Duterte có cải thiện quan hệ với Trung Quốc.
Bộ trưởng Ngoại giao Perfecto Yasay. Ảnh: RAPPLER
Ông khẳng định: “Chúng tôi có mối quan hệ đặc biệt với Mỹ. Họ là đồng minh quân sự duy nhất của chúng tôi. Theo nghĩa này, chúng tôi không thể đặt Mỹ ngang hàng với Trung Quốc”.
Tuần rồi, ông Yasay đã chỉ trích Mỹ trên Facebook khi cho rằng “Mỹ đang nắm dây xích vô hình kìm hãm Philippines”.
Bloomberg ghi nhận ông Perfecto Yasay là người từng ở chung phòng với Tổng thống Duterte tại trường đại học, vốn là luật sư về thương mại, phụ trách Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch từ năm 1995 đến 2000. Ông mới tham gia chính trị và chưa từng giữ chức vụ dân cử nào.
Ông luôn ủng hộ các phát biểu của Tổng thống Duterte về tăng cường quan hệ với Trung Quốc và đàm phán trực tiếp với Trung Quốc về tranh chấp biển Đông.
Tuy nhiên, ông cùng nhiều bộ trưởng khác cũng thường xuyên tìm cách xoa dịu nỗi lo quan hệ đồng minh giữa Philippines và Mỹ sẽ bị suy yếu.
Tổng thống Duterte tuyên bố sẽ ngừng tập trận chung với Mỹ. Ngày 13-10, ông Perfecto Yasay lại nói Philippines sẵn sàng tập trận với Mỹ nếu các cuộc tập trận này nhằm giúp đỡ Philippines xây dựng năng lực quốc phòng và đáp ứng thảm họa.
Nói đến chuyến thăm Trung Quốc vào tuần tới của Tổng thống Duterte, ông Perfecto Yasay nói: “Tôi mong muốn mọi người biết rằng chuyến đi này không nhằm buộc Trung Quốc cam kết đàm phán song phương về tranh chấp ở biển Đông”.
Ông nói thêm Philippines sẽ thận trọng xem xét các cam kết về kinh doanh và đầu tư của Trung Quốc.
Ông giải thích: “Bạn chắc không muốn để trứng vào một giỏ khi bạn thảo luận với bất kỳ quốc gia nào về quan hệ thương mại. Bạn luôn muốn bảo đảm rằng khi bạn quyết định điều gì thì cũng vì lợi ích quốc gia”.
Ông Perfecto Yasay cho biết Philippines đang tìm kiếm sự ủng hộ của Trung Quốc về phát triển cơ sở hạ tầng, nông nghiệp và thương mại. Philippines cũng quan tâm đến việc Trung Quốc nối lại đàm phán về đầu tư cho đường sắt và viễn thông cũng như khả năng mua vũ khí từ Trung Quốc.
Ngày 14-10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng tuyên bố Trung Quốc thấu hiểu và ủng hộ chính sách ưu tiên đấu tranh chống tội phạm ma túy của Tổng thống Rodrigo Duterte. Trong khi đó, ngày 13-10 (giờ địa phương), công tố viên trưởng Tòa án Hình sự quốc tế Fatou Bensouda tuyên bố tòa cực kỳ quan tâm đến các vụ xử tử không qua xét xử trong quá trình chống ma túy ở Philippines. Bà cho biết sẽ theo dõi diễn biến ở Philippines để xem có mở cuộc điều tra ban đầu hay không. ___________________________________ Đến giờ này tôi không tin Trung Quốc có ý định thực hiện các dự án bồi đắp trên bãi cạn Scarborough. Tôi có thể nhầm nhưng đó là điều tôi tin tưởng… Hãy cho họ (Trung Quốc) một cơ chế để giữ thể diện cũng như chúng ta muốn họ cho chúng ta một cơ chế để giữ thể diện. Bộ trưởng Ngoại giao PERFECTO YASAY |