Trên mặt tôi có nhiều đốm nâu nhỏ li ti, xin hỏi bác sĩ đây là nám da hay tàn nhang và có cách nào để làm mờ các đốm nâu này không? Nguyễn Phương Thảo (25 tuổi, TP.HCM).
Trả lời
Tàn nhang kích thước li ti, chỉ vài mm, xuất hiện ở lớp thượng bì, những vị trí tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như mặt, cổ, tay và cả vùng không phơi bày trên cơ thể.
Nám da thường là những mảng đường kính lớn, vài cm, thường xuất hiện ở mặt, vị trí tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Tàn nhang ở trẻ em thường do di truyền, có thể kèm theo những bệnh lý trong nội tạng, mắt, gan… ); ở người lớn, một phần do yếu tố di truyền, tiếp xúc với tia cực tím; ở người lớn tuổi là các đốm đồi mồi, tăng sừng nguyên nhân do lão hóa.
Nám thường xuất hiện ở lứa tuổi sau dậy thì, đặc biệt từ 20-30 tuổi. Nám nằm sâu dưới lớp thượng bì. Ngoài nguyên nhân do yếu tố di truyền, tiếp xúc với tia cực tím còn do sử dụng thuốc ngừa thai, thuốc nội tiết, mỹ phẩm không đúng…
Hiện nay, ngoài những nơi điều trị chính thống, xuất hiện nhiều cơ sở làm đẹp, spa thực hiện loại bỏ nám, tàn nhang. Nếu tay nghề không cao có thể khiến da sậm màu hơn, thậm chí để lại sẹo.
Khi đó, sau điều trị 1-2 tuần, nám, tàn nhang mờ đi, da trắng lên nhưng lại bị bào mỏng, bằng mắt thường có thể thấy gân máu chi chít dưới da như mạng nhện, da nhạy cảm hơn, dễ đỏ, ngứa khi ra nắng, nhiễm nấm, phát ban mụn trứng cá…
Một số sản phẩm, thực phẩm chức năng hỗ trợ, chống lão hóa, điều tiết quá trình sản xuất melanin như các vitamin C có vai trò hạn chế chống lão hóa, điều hòa sắc tố da, tuy nhiên không phải cách điều trị dứt điểm.
Đối với tàn nhang có thể sử dụng phương pháp vi mài mòn, laser, peel da, bóc tách lớp thượng bì, không làm tổn thương xuống phần đáy. Nám da liên quan nhiều yếu tố như sử dụng mĩ phẩm, uống thực phẩm chức năng, thuốc tránh thai không đúng cách…do đó cần xác định nguyên nhân để tránh, sử dụng công nghệ laser tác động sâu dưới da.
Để phòng ngừa tàn nhang, nám da lan rộng cần chống nắng đúng cách, tăng cường rau quả trong chế độ ăn uống; Hạn chế stress, mất ngủ, căng thẳng, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, thuốc lá. Bên cạnh đó cần chăm sóc da đúng cách, giữ ẩm, sử dụng sửa rửa mặt, các sản phẩm hỗ trợ điều trị, phòng ngừa phù hợp.
TS-BS NGÔ MINH VINH - Phó Trưởng bộ môn Da liễu, Trường Đại học Y Phạm Ngọc Thạch, TP.HCM
