Một số doanh nghiệp ngành bia rượu vừa có kiến nghị lên Bộ Tài chính liên quan đến quy định của Nghị định 108/2015/NĐ-CP và Thông tư 195/2015/TT-BTC của Chính phủ và của Bộ Tài chính quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thuế TTĐB sửa đổi.
Theo đó, Luật Thuế TTĐB sửa đổi quy định việc tăng mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt lên thêm 5% mỗi năm kể từ năm 2016 thay vì tăng một lần 15% đang tiếp tục được sửa đổi và chờ đưa ra thông qua tại kỳ họp 11 Quốc hội khóa XIII.
Tuy nhiên, khi luật chưa được áp dụng, ngày 24-11-2015, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 195 với mục tiêu chính thức hóa quy định mới về cách thức tính thuế TTĐB đối với các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh mặt hàng này. Thông tư có hiệu lực thi hành từ 1-1-2016. Việc này đã gây ra tranh cãi rất lớn khi mà Nghị định và thông tư lại đi trước luật.
Cụ thể, về cách thức cơ bản, giá tính thuế TTĐB vẫn là giá bán ra của cơ sở sản xuất nhưng theo Nghị định 108 và Thông tư 195 có thêm quy định: “Giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở nhập khẩu, cơ sở sản xuất mặt hàng chịu thuế TTĐB bán ra nhưng không được thấp hơn 7% so với giá bán bình quân trong tháng của cùng loại sản phẩm do các cơ sở kinh doanh thương mại bán ra” và “Cơ sở kinh doanh thương mại quy định tại điểm này là cơ sở không có quan hệ công ty mẹ, công ty con hoặc công ty con trong cùng công ty mẹ với cơ sở nhập khẩu, cơ sở sản xuất”.
Các doanh nghiệp bia cho rằng những bất cập về cách tính thuế TTĐB đang gây khó khăn cho họ.
Như vậy, theo quy định trên, giá tính thuế TTĐB cuối cùng sẽ được tính dựa theo giá bán ra cuối cùng của công ty phân phối có quan hệ công ty mẹ, công ty con đối với công ty sản xuất và không được cao hơn 7% (trước đây là 10%) so với giá công ty sản xuất bán ra.
Ông Nguyễn Hồng Linh, thành viên HĐQT Tổng Công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (Habeco), cho biết Habeco đã nhiều lần đề nghị lùi việc thực hiện Nghị định 108 và Thông tư 195 do việc áp dụng gấp gáp ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Bên cạnh đó cũng gây khó khăn cho các công ty có mối quan hệ công ty mẹ, công ty con, công ty con của công ty con trong hệ thống. “Chúng tôi đã nhiều lần đề xuất lùi thực hiện Nghị định 108 và Thông tư 195 sang ngày 1-1-2017 nhưng Bộ Tài chính vẫn không hồi âm” - ông Linh nói.
Ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia, Rượu, Nước giải khát Việt Nam (VBA), cho biết nếu quy định mức chênh lệch giá 7% như trong Nghị định 108 sẽ tạo ra một thủ tục hành chính phức tạp cho cả doanh nghiệp trong việc tuân thủ thực hiện cũng như cho cơ quan thuế trong việc thực thi. Hơn nữa, điều này sẽ dẫn đến việc các doanh nghiệp gặp nhiều rủi ro về thanh tra thuế, bị áp giá tính thuế, truy thu thuế.
Cụ thể, khi giảm xuống 7%, các doanh nghiệp phân phối có quan hệ công ty mẹ, con với công ty sản xuất không thể đảm bảo được việc bù đắp các chi phí kể trên dẫn đến việc giảm sút doanh thu và ngân sách đóng góp cho Nhà nước. Đồng thời, ảnh hưởng đến sự chuyên môn hóa và hiệu quả trong sản xuất của doanh nghiệp sản xuất.
Đồng quan điểm với VBA, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng giá bán trên thị trường thay đổi theo từng thời điểm và đang theo chính sách kinh doanh của từng nhà phân phối. Quy định giá tính thuế của cơ sở sản xuất không được thấp hơn 7% giá bán bình quân của cơ sở kinh doanh thương mại vô hình trung yêu cầu nhà sản xuất phải kiểm soát giá bán của cơ sở thương mại, điều mà Luật Cạnh tranh cấm.
Theo ông Tuấn, quy định sẽ tạo ra một thủ tục hành chính vô cùng rườm rà cho cả doanh nghiệp trong việc tuân thủ thực hiện cũng như cho cơ quan thuế trong việc thực thi; do đó đề xuất bỏ quy định tỉ lệ 7%.
“Không có bằng chứng chứng minh được rằng tỉ lệ 7% là hợp lý hơn tỉ lệ 10% như đã được quy định trước đây. Có thể nói rằng với quy định mới này Chính phủ đang kiểm soát trực tiếp lợi nhuận cũng như can thiệp sâu vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và chuỗi cung ứng liên quan” - vị này nêu quan điểm.
