Sáng 14-8, Bệnh viện (BV) Tai Mũi Họng TP.HCM tổ chức họp báo cung cấp thông tin về ca phẫu thuật thành công cho bệnh nhân hóc xương cá từ đường ăn “di cư” ra vùng cổ.
Bệnh nhân là TBT (nam, 17 tuổi, ngụ Kiên Giang) nhập BV Tai Mũi Họng TP.HCM trong tình trạng sưng đau vùng dưới cằm. T cho biết bị hóc xương sau khi nhậu say ở tiệc cưới cách đây 6 tháng. Khoảng 3-4 ngày sau đó T thấy có nổi hạch ngay dưới cằm và sưng lên. Khoảng một tuần sau, T bị sốt, đi khám ở BV huyện BS cho siêu âm và chẩn đoán viêm hạch bình thường.
“Sau đó tôi uống thuốc thì hạch xẹp xuống nhưng ngưng thuốc hạch lại sưng. 4 tháng sau tôi có khối áp xe ngay cổ mà cứ tưởng hạch chạy ra cổ, sợ bị khối u nên tự lên BV Ung bướu khám. Bác sĩ (BS) siêu âm phát hiện có dị vật và chuyển tôi qua BV Tai Mũi Họng điều trị” - bệnh nhân nói.
 |
BS Nguyễn Tường Đức thăm khám cho bệnh nhân: Ảnh: THẢO PHƯƠNG |
BS chuyên khoa 1 Nguyễn Hoài Thu là BS điều trị trực tiếp, cho biết bệnh nhân được chẩn đoán dị vật sàn miệng, biến chứng áp xe mô mềm xung quanh. Bệnh nhân được phẫu thuật mở vùng sàn miệng đường ngoài dẫn lưu áp xe và lấy dị vật sàn miệng.
Quá trình phẫu thuật, BS dẫn lưu ra khoảng 5 ml mủ đục và lấy dị vật là xương cá ở vùng sàn miệng kích thước khoảng 15 mm. Hiện vết mổ đã khô, bệnh nhân được cắt chỉ và dự định sẽ xuất viện trong hôm nay.
Theo BS Thu, hóc xương cá là tai nạn thường gặp. Mỗi năm BV tiếp nhận hơn 3.000 trường hợp dị vật đường ăn đến khám. Tuy nhiên một số trường hợp xương cá không nằm trong vùng họng hay thanh quản mà “di cư” ra vùng cổ thì rất hiếm gặp, gây ra tỉ lệ biến chứng đáng kể.
“Những phương pháp dân gian như nuốt cơm, nuốt chuối không có hiệu quả mà còn vô tình góp phần đẩy mảnh xương cắm sâu hơn vào mô xung quanh, gây khó khăn cho chẩn đoán và điều trị” - BS nhấn mạnh.
Theo BS Thu, các vị trí mà dị vật đường ăn thường “di cư” đến bao gồm thân lưỡi, sàn miệng, dưới da vùng cằm, dưới da vùng cổ, tuyến giáp. Trên đường di chuyển của dị vật có thể gây ra nhiều biến chứng, tổn thương mạch máu, nhiễm trùng cổ, áp xe cổ,…
TS-BS Lê Trần Quang Minh, Giám đốc BV, cho hay trong 7 tháng đầu năm 2023, BV tiếp nhận 9 trường hợp hóc xương di cư/2.000 trường hợp hóc dị vật, chỉ chiếm 0,35%, khá hiếm thấy và có những di chứng nguy hiểm.
“Vùng cổ có những mạch máu lớn, xương cá trên đường đi xuyên qua động mạch sẽ gây vỡ động mạch, đây là biến chứng nguy hiểm nhất của dị vật di chuyển ra vùng cổ” - BS Minh chia sẻ.
BS chuyên khoa 2 Nguyễn Tường Đức, Phó trưởng khoa Nhi tổng hợp, cho rằng dị vật vùng cổ là thử thách cho BS chuyên khoa tai mũi họng. Nếu xương cá mắc ở vùng cổ mà không có dấu chỉ điểm là thử thách lớn. Những trường hợp có ổ mủ, xương có thể ở trong ổ này. BS phải căn cứ theo CT-Scan để có những đường mổ và tiếp cận hợp lý.
“Với trường hợp bệnh nhân này, mảnh xương cá đã gãy làm hai. Khi phẫu thuật lấy xương, chúng tôi đối chiếu với hình ảnh CT-Scan thì không khớp. Vì thế phải cố gắng mò mẫm thêm, thấy được mảnh xương kích thước tương ứng với hình ảnh CT-Scan thì mới yên tâm rằng đã lấy được hoàn toàn dị vật” - BS Đức nói.
Khi hóc xương cá và cảm thấy nuốt đau, nuốt vướng, cần đi khám càng sớm càng tốt. Nhiều trường hợp dị vật trôi đi mà không gây ra triệu chứng đáng kể, đầu nhọn của xương gây đau do trầy xước niêm mạc nhưng cơn đau giảm dần sau 1-2 ngày. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài hoặc bệnh nhân bị sưng cổ, sốt, cần phải đến khám tại cơ sở y tế chuyên khoa.
Khi ăn cơm với cá phải cẩn thận, gỡ bỏ xương cá cho trẻ em, không cười đùa khi ăn. Nếu nghi hóc xương, dị vật, phải đến cơ sở y tế khám ngay. Cần chụp CT-Scan nếu có tiền sử hóc xương cho dù đã được các cơ sở y tế khác kiểm tra để loại trừ dị vật di cư.
BS chuyên khoa 1 Nguyễn Hoài Thu, BV Tai Mũi Họng.
