Hôm nay (23-8), Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý (TGPL) trong hoạt động tố tụng tại TP.HCM thực hiện kiểm tra việc thực hiện Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC (quy định về phối hợp thực hiện TGPL trong hoạt động tố tụng) tại TAND quận Tân Bình và công an quận Tân Bình.
Đoàn kiểm tra có ông Nguyễn Văn Vũ (Phó giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM), ông Huỳnh Tấn Đạt (Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước TP.HCM); đại diện VKSND TP.HCM, TAND TP.HCM và công an TP.HCM...
Trước đó, Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tại TP.HCM đã kiểm tra tại Trại tạm giam T30 (công an TP.HCM), công an và TAND huyện Củ Chi, công an và TAND quận 4, công an và TAND TP Thủ Đức.
Đặt bảng thông tin về TGPL ở nhiều nơi
Tại buổi kiểm tra, ông Nguyễn Văn Vũ (Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM) cho rằng việc kiểm tra này là hoạt động thường xuyên nhiều năm qua. Việc kiểm tra nhằm tìm kiếm những cách thức hay để phát triển về công tác thực hiện TGPL.
Cạnh đó, thông qua việc kiểm tra nếu phát hiện có cán bộ chưa nắm được quy định về TGPL thì sẽ tổ chức những buổi tập huấn về TGPL cho các cán bộ. Nếu các đối tượng bị tạm giữ, tạm giam...chưa nắm được quyền lợi được TGPL thì sẽ tuyên truyền rộng rãi, sâu hơn nữa về TGPL.
Tại buổi làm việc, Thượng tá Trần Trung Hiếu (Phó trưởng công an quận Tân Bình) cho biết, công an quận Tân Bình đã có báo cáo về việc thực hiện Thông tư liên tịch số 10/2018 tại các cơ quan trên địa bàn quận năm 2024.
Theo đó, tổng số vụ việc đã được cấp thông báo đăng ký bào chữa, đăng ký người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người thực hiện TGPL 9 vụ việc. Không có vụ việc từ chối việc đăng ký bào chữa, đăng ký người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người thực hiện TGPL...
Đối với những trường hợp thuộc diện TGPL, công an quận Tân Bình tiến hành các thủ tục để đương sự được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, bào chữa theo đúng quy định pháp luật.
Cạnh đó, công an quận Tân Bình đặt bảng thông tin về TGPL, hộp tin TGPL, mẫu đơn yêu cầu TGPL, danh sách người thực hiện TGPL của Trung tâm TGPL... ở từng đơn vị phục vụ cho việc theo dõi thông tin về TGPL và công dân khi đến làm việc biết.
Về khó khăn, công an quận Tân Bình cho biết trong một số trường hợp, khi bị bắt giữ đối tượng không khai rõ ràng về lai lịch, sau khi xác minh ở địa phương thì xác định đối tượng thuộc diện được TGPL. Do đó việc tiến hành các thủ tục TGPL chậm (chủ yếu là ở tỉnh, chậm nhận được kết quả xác minh).
Sau đó, đoàn chia thành 2 tổ kiểm tra trực tiếp tại nhà tạm giữ công an quận Tân Bình và TAND quận Tân Bình.
Vẫn còn 1 số thiếu sót
Sau khi kiểm tra tại nhà tạm giữ công an quận Tân Bình, ông Huỳnh Tấn Đạt (Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước TP.HCM) cho rằng bảng thông tin, tờ thông tin về TGPL... đã được treo, dán được ở những nơi giam giữ, trong các buồng tạm giữ, tạm giam rất đầy đủ. Đối tượng là người chưa thành niên được giam, giữ riêng đảm bảo theo quy định.
Về kiểm tra hồ sơ, theo ông Đạt có hồ sơ còn thiếu văn bản giải thích và tờ thông tin về TGPL, có một luật sư không phải là luật sư của Trung tâm nhưng lại nhận TGPL cho đối tượng TGPL người dưới 18 tuổi, dù khi chấm dứt hợp đồng với luật sư này, Trung tâm đã thông báo đến các đơn vị.
Đại diện công an quận Tân Bình cho rằng do không nắm được thông tin luật sư này đã chấm dứt hợp đồng với Trung tâm. Sau buổi này, công an quận Tân Bình sẽ thông tin đến các phòng ban về việc về luật sư này đã chấm dứt hợp đồng với Trung tâm.
Sau khi kiểm tra tại TAND quận Tân Bình, ông Võ Quang Huy (Phó viện trưởng VKSND TP.HCM) nhận xét về công tác TGPL quận Tân Bình đảm bảo việc treo bảng thông tin, dán tờ thông tin, hộp tin về TGPL ở khu vực dễ nhìn... Qua kiểm tra cũng có một số sai sót. Ông Huy lưu ý là cần thông báo đầy đủ các trường hợp thuộc trường hợp được TGPL dù họ có yêu cầu hay không, hồ sơ đầy đủ là phải có văn bản giải thích về TGPL...
Ông Nguyễn Hiếu Thuận (Phó chánh án TAND quận Tân Bình) thống nhất kết quả kiểm tra, có một số thiếu sót sẽ bổ sung và khắc phục.
Kết thúc buổi kiểm tra, ông Nguyễn Văn Vũ (Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM) cho rằng việc treo bảng thông tin, dán tờ thông tin về TGPL, lập sổ theo dõi sao chép ở các đơn vị rất tốt nên cần biểu dương.
Đặc biệt, ở nhà tạm giữ của công an Tân Bình khi ông trực tiếp hỏi một người đang bị tạm giam thì người này trả lời rất rành rõi về bảng thông tin về TGPL. Việc này cho thấy việc treo, dán bảng thông tin về TGPL trực tiếp tại buồng giam giúp dễ nhìn thấy và người bị tạm giữ, tạm giam dễ nắm được các quy định về TGPL. Ông Vũ lưu ý, Trung tâm nên ghi chú và giới thiệu ở các nơi khác để làm theo.
Cũng theo ông Vũ, quá trình kiểm tra thấy có một số điểm cần lưu ý, sau kiểm tra cần khắc phục để hoàn thiện hồ sơ.
Chủ động giải thích cho đương sự, bị can, bị cáo biết về quyền được TGPL
Từ ngày 1-10-2023 – 31-7-2024, TAND quận Tân Bình có 11 vụ việc có trợ giúp viên pháp lý, luật sư là cộng tác viên tham gia tố tụng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp miễn phí trong TTHS.
TAND quận Tân Bình đã chủ động phối hợp với Trung tâm TGPL nhà nước TP.HCM lắp bảng tin, hộp tin về TGPL, cử trợ giúp viên pháp lý, luật sư là cộng tác viên của Trung tâm tham gia tố tụng, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp cho người được TGPL.
TAND quận Tân Bình cũng phối hợp với các hội, đoàn thể để truyền thông về hoạt động TGPL; quán triệt cán bộ phải chủ động giải thích cho đương sự, bị can, bị cáo biết về quyền được TGPL nếu họ thuộc đối tượng được TGPL.
Về khó khăn, TAND quận Tân Bình cho rằng chưa thể bố trí một phòng riêng cho công tác TGPL, số vụ việc do trợ giúp viên pháp lý tham gia ít...
(Theo báo cáo của TAND quận Tân Bình)
