Phiên họp chiều 12-5 nóng và kéo dài hơn nửa giờ so với dự kiến khi các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) bàn phương án xử lý đối với Điều 60 Luật BHXH 2014 quy định chính sách BHXH một lần khi mà luật này vừa được ban hành, còn chưa có hiệu lực pháp luật. Đáng chú ý, dù nêu rất nhiều ưu điểm của chính sách BHXH một lần nhưng báo cáo của Chính phủ vẫn kiến nghị QH xem xét điều chỉnh điều luật này.
Sửa Điều 60 để người lao động được quyền chọn lựa
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền cho hay quá trình lấy ý kiến khi xây dựng cũng như thẩm tra dự án luật này không có ý kiến khác liên quan đến nội dung quy định về giải quyết BHXH một lần.
Bà Chuyền cũng khẳng định quy định tại Điều 60 đã thể hiện đúng quan điểm, định hướng mở rộng diện bao phủ BHXH, bảo đảm quyền thụ hưởng lâu dài của người lao động, góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội. “Quy định này cũng phù hợp với xu hướng phát triển của hầu hết nước trên thế giới” - bà Chuyền nhấn mạnh.
Tuy nhiên, trong phần kiến nghị, đề xuất, Chính phủ báo cáo UBTVQH kiến nghị QH xem xét, điều chỉnh Điều 60 theo hướng: Trước mắt, cho phép người lao động khi chưa đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu sau một năm nghỉ việc nếu không tiếp tục đóng BHXH thì có quyền lựa chọn hưởng BHXH một lần hoặc tiếp tục bảo lưu thời gian đóng BHXH như quy định của Luật BHXH năm 2006...
Phó chủ tịch QH Huỳnh Ngọc Sơn cho rằng nếu điều luật cũ phù hợp với đại bộ phận người dân thì sửa sớm tốt hơn sửa muộn. Ảnh: TTXVN
“Việc sửa đổi như trên sẽ tạo sự linh hoạt trong giải quyết BHXH một lần, đáp ứng được nguyện vọng của người lao động có thời gian đóng BHXH ngắn có nhu cầu nhận BHXH một lần để trang trải cuộc sống trước mắt” - bà Chuyền nói. Tuy nhiên, bà Chuyền cho rằng nếu người lao động nhận BHXH một lần thì khi hết tuổi lao động sẽ không được hưởng lương hưu hằng tháng, không bảo đảm ổn định cuộc sống khi về già, không bảo đảm an sinh xã hội và tạo thêm gánh nặng cho ngân sách nhà nước trong việc hỗ trợ người không có lương hưu. Vì vậy, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường tuyên truyền, giải thích để người lao động hiểu rõ các lợi ích của việc bảo lưu thời gian đóng BHXH, bảo đảm cuộc sống khi về già.
Trình bày ý kiến của Thường trực Ủy ban về các vấn đề xã hội, Chủ nhiệm Trương Thị Mai đề xuất UBTVQH xem xét một trong hai phương án: Tán thành đề xuất của Chính phủ hoặc giao cho Chính phủ ban hành văn bản theo thẩm quyền để hướng dẫn thực hiện chính sách này...
Do chất lượng luật hay do tuyên truyền chưa tốt?
Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng cần bình tĩnh để đánh giá, xem xét bản chất vấn đề, phân tích vì sao chỉ một bộ phận người lao động phản ứng với điều luật này chứ không phải toàn bộ công nhân lao động trong cả nước.
Bà Ngân cũng nhắc lại bài học thực tế về “chế độ 176” (ban hành theo Quyết định 176 năm 1989 của Hội đồng Bộ trưởng), 35 vạn lao động tự nguyện nhận trợ cấp thôi việc một lần nhưng chỉ ba năm sau, nhiều người đã yêu cầu trả lại và xin được hưởng chế độ hưu trí. “20 năm sau, vẫn có nhiều người gọi 176 một cách nặng nề là “Nhà nước vắt chanh bỏ vỏ”” - bà Ngân chua xót.
Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho rằng những lập luận lý lẽ trong tờ trình Chính phủ toàn ưu điểm, rất nhân văn nhưng “khẳng định tốt cả mà sửa ngay thì chưa đúng lúc”.
“Từ nay đến khi luật có hiệu lực, các đồng chí tổ chức thực hiện cho tốt, tổ chức tuyên truyền vận động cho tốt. Tới cuối năm các đồng chí báo cáo không thể thực hiện được thì chúng ta sửa” - Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng nói.
“Chính phủ đã hứa là sẽ sửa”
Trong khi đó, một vị phó chủ tịch QH khác, ông Huỳnh Ngọc Sơn, lại cho rằng những người đình công “có cái lý của họ”. “Họ cho rằng cái cũ đang làm tốt, tại sao lại sửa? Người ta không thích cái mới, thích cái cũ cơ. Nếu cái cũ phù hợp với đại bộ phận người dân thì sửa sớm tốt hơn sửa muộn” - ông Sơn nêu quan điểm.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng-An ninh Nguyễn Kim Khoa thì lưu ý, sự việc ở Pouyuen diễn biến phức tạp. “Chính phủ đã hứa là sẽ sửa, nếu QH không bàn gì về vấn đề này thì sẽ có chuyện bất ổn…” - ông Khoa nói.
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước nói: “Khách quan, QH phải nhìn nhận vào thực tế người ta đã phản ứng với việc QH ban hành. QH phải dành thời gian lắng nghe việc này và có kết luận rõ để người dân thấy QH có trách nhiệm với nhân dân cả nước”.
| - Theo báo cáo của Chính phủ, từ 26-3-2015 công nhân của Công ty TNHH Pouyuen Việt Nam (có trụ sở tại quận Bình Tân, TP.HCM), sau đó là một số người lao động ở các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An, Tây Ninh, Tiền Giang ngừng làm việc do không đồng tình với quy định tại Điều 60 Luật BHXH về BHXH một lần. Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền cho rằng nguyên nhân dẫn đến sự việc này do thực tế đời sống người lao động trong các khu công nghiệp còn khó khăn, tiền lương thực tế còn thấp nên người lao động muốn lấy BHXH một lần để có tiền trang trải cuộc sống trước mắt, chưa nghĩ đến cuộc sống sau này khi về già; nhiều người lao động từ khu vực nông thôn vào làm việc cho các doanh nghiệp nhưng không có ý định gắn bó lâu dài mà làm việc một thời gian để tích lũy tiền lương, đóng BHXH để làm vốn về quê làm ăn… - Chiều 12-5, UBTVQH đã cho ý kiến về Luật Trưng cầu ý dân. Dự án luật này do Hội Luật gia Việt Nam chủ trì soạn thảo. Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng chỉ ra dự thảo luật đang có một số mâu thuẫn. Chẳng hạn, trong khi Điều 10 (về hiệu lực của kết quả trưng cầu ý dân) quy định: “Kếtquảtrưngcầuýdân cógiátrịquyếtđịnhđốivớivấnđềđưaratrưng cầu ýdân…” thì phương án đầu của Điều 6 (những vấn đề đề nghị QH quyết định trưng cầu ý dân) lại quy định: “Những vấn đề đề nghị QH quyết định trưng cầu ý dân là những vấn đề về Hiến pháp và những vấn đề quan trọng khác thuộc thẩm quyền quyết định của QH”. Ông Hùng yêu cầu Điều 6 dự thảo quy định theo hướng đã trưng cầu ý kiến nhân dân thì vấn đề đó phải do nhân dân quyết định. |
