Trong bối cảnh TP.HCM đang hướng tới nới lỏng giãn cách sau thời gian áp dụng nghiêm ngặt để phòng dịch COVID-19, báo Pháp Luật TP.HCM giới thiệu loạt bài về lộ trình nới lỏng giãn cách xã hội ở một số đô thị có nhiều đặc trưng khá tương đồng với TP.HCM.
Bài thứ sáu, chúng tôi giới thiệu lộ trình, cách thức thực hiện của thành phố New York (bang New York, Mỹ).
60,7% dân số của TP New York đã được tiêm chủng đầy đủ. Ảnh: NYT
Theo số liệu từ trang MacroTrends, hiện số dân của TP New York là 8,82 triệu người. Kể từ khi bùng phát dịch vào tháng 3-2020 cho đến ngày 15-9, toàn thành phố đã ghi nhận 2,34 triệu ca mắc COVID-19, trong đó có 54.271 trường hợp tử vong.
Hiện New York có 67,6% dân số đã được tiêm ít nhất một liều vaccine COVID-19 và 60,7% dân số đã được tiêm chủng đầy đủ. Đến ngày 15-9, trung bình các ca mắc mới ở thành phố là 1.600 ca/ngày và có xu hướng dao động xung quanh mốc này. Trong khi đó, mức tử vong ở đây rơi vào khoảng 16 ca/ngày, theo tờ The New York Times.
Phân vùng nguy cơ và các cấp độ giãn cách
New York chia mức giãn cách thành 3 cấp độ, tăng dần từ 1 đến 3. Trong đó, cấp độ 1 có các quy định tương đương với Chỉ thị (CT) 19 của Việt Nam, cấp độ 2 có các yêu cầu với độ khó dao động từ giữa CT19 đến CT15, cấp độ 3 ngang với CT15.
Trong giai đoạn phong tỏa, thành phố phân chia các hoạt động theo ba nhóm màu khác nhau. Trong đó, màu xanh đại diện cho những hoạt động được phép diễn ra, màu vàng chỉ các hoạt động được thực hiện nhưng có điều kiện và màu đỏ là cấm hoàn toàn.
New York liệt tất cả các hoạt động thiết yếu, văn phòng công sở, sản xuất hàng thiết yếu và xây dựng vào nhóm màu xanh, tức được diễn ra bình thường, không giới hạn ở tất cả các cấp độ giãn cách.
Trong giai đoạn nới lỏng thứ 4, New York sẽ tiến hành mở cửa trường học. Ảnh: NYT
Các hoạt động thiết yếu theo cách phân loại của thành phố gồm các hoạt động liên quan chuỗi cung ứng (thực phẩm và đồ dùng thiết yếu), y tế (các trung tâm y tế, chăm sóc sức khỏe, phòng khám), cơ quan nhà nước, dịch vụ tài chính, phương tiện công cộng và xe công nghệ xe liên tỉnh.
Các trung tâm mua sắm và các cửa hàng không thiết yếu, phòng gym và các hoạt động giải trí (rạp phim, bar) được phép hoạt động không giới hạn ở mức độ giãn cách thứ nhất. Tuy nhiên, nó bị cấm hoàn toàn ở mức độ giãn cách thứ 2 và 3, khi các lệnh phong tỏa trở nên nghiêm ngặt hơn.
Các hoạt động như cắt tóc, làm đẹp, spa, khách sạn, lắp đặt nhà cửa, đám cưới, đám tang tôn giáo v.v. được diễn ra bình thường ở cấp độ giãn cách 1 và 2, song bị cấm ở cấp độ 3.
Trong khi đó, màu vàng được gán cho các hoạt động thường ngày như nhà hàng, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống. Các hoạt động này được mở cửa trong mức phong tỏa thứ 1 và thứ 2, song bị cấm tuyệt đối ở mức thứ 3.
Riêng các hoạt động thường ngày như mua sắm, và buôn bán hàng hóa không thiết yếu chỉ được hoạt động ở mức giãn cách thấp nhất.
Còn lại, các hoạt động dạy học ở trường và các sự kiện hội thảo, thể thao, âm nhạc, khu vực công cộng bị liệt vào nhóm màu đỏ, và không được hoạt động ở tất cả các cấp độ giãn cách.
Mở cửa lại sẽ tùy vào điều kiện dịch tễ
Về kế hoạch mở cửa, New York tiến hành mở cửa theo từng khu vực riêng biệt và theo giai đoạn, với ít nhất hai tuần/giai đoạn.
Để mở cửa, tình hình ngay tại thời điểm cân nhắc phải đáp ứng bảy điều kiện. Các điều kiện này được chia làm ba yêu cầu lớn.
Một là tỉ lệ lây nhiễm thấp và khả năng kiểm soát lây nhiễm. Thành phố phải đảm bảo số trung bình số ca nhập viện mới <15 người/ngày, giảm tỉ lệ tử vong xuống mức 5 ca/ngày và kiểm soát tỉ lệ số ca nhiễm mới thấp hơn 2/100.000 dân số.
Hai là khả năng của hệ thống y tế. Trong đó, số giường bệnh trống phải chiếm ít nhất 30% và số giường bệnh có thiết bị hồi sức tích cực (ICU) trống là 30% và có đủ đồ bảo hộ dùng trong 90 ngày.
Ba là khả năng kiểm tra chẩn đoán đủ cao để phát hiện và cách ly các trường hợp mắc mới. Trong đó bao gồm đảm bảo khả năng test chẩn đoán là 30 test/1000 người/tháng và đảm bảo số lượng nhân viên truy vết đủ để truy vết 30 ca/1000 người.
Tuy nhiên, sau khi mở cửa thành phố vẫn được yêu cầu phải tiếp tục theo dõi tình hình.
Thứ tự ưu tiên các ngành được hoạt động trở lại
New York chia làm bốn giai đoạn:
Giai đoạn 1, thành phố cho phép khôi phục các hoạt động xây dựng, sản xuất, bán buôn, một số mặt hàng bán lẻ (mang về), nông nghiệp và đánh bắt.
Giai đoạn 2, các dịch vụ tài chính, bán lẻ, dịch vụ luật, kế toán và ăn uống ngoài trời được phép hoạt động lại.
Giai đoạn 3, nhà hàng và dịch vụ ăn uống phục vụ dưới 25 người được phép mở cửa.
Giai đoạn 4 sẽ tiến hành mở cửa các dịch vụ giải trí (33% với dịch vụ ngoài trời và 25% đối với dịch vụ trong nhà), trường học, và các hoạt động tụ tập dưới 50 người.
Chính sách hỗ trợ từ chính phủ
Về chi tiêu công, chính quyền đã trích ngân sách để mở cửa lại trường học và dịch vụ giáo dục từ mẫu giáo đến lớp 12, chi tiêu cho xét nghiệm virus, tiêm vaccine và hỗ trợ quốc tế.
Về trợ cấp, chính quyền đã thực hiện các biện pháp trợ cấp thất nghiệp cũng như trợ cấp lương cho người lao động trong thời gian họ không thể làm việc do các quy định về giãn cách.
Ngoài ra, chính quyền cũng hỗ trợ các khoản vay cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như gia hạn thời gian trả nợ cho các gói vay sinh viên.
Theo số liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Mỹ đã có tổng cộng sáu gói hỗ trợ cho người dân trong mùa dịch.
