Ngày 17-3, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thông báo chính phủ của ông sẽ xúc tiến việc phê chuẩn đơn xin gia nhập Tổ chức Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Phần Lan, mở đường để nước này gia nhập liên minh trước Thụy Điển, theo hãng tin AP.
Bước đột phá xảy ra khi Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto đến Ankara để gặp ông Erdogan.
| |
| Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (phải) và Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto tại Ankara ngày 17-3. Ảnh: ANADOLU AGENCY |
Phát biểu sau cuộc gặp với ông Niinisto, ông Erdogan nói rằng Phần Lan đã thực hiện "các bước cụ thể" để giải quyết những lo ngại về các nhóm mà Thổ Nhĩ Kỳ coi là tổ chức khủng bố.
“Bằng sự nhạy cảm đối với an ninh quốc gia và dựa trên những tiến bộ đã đạt được trong giao thức gia nhập NATO của Phần Lan, chúng tôi đã quyết định bắt đầu quá trình phê chuẩn tại quốc hội” - tổng thống nói thêm.
Phần Lan tuyên bố ý định gia nhập NATO vào tháng 5-2022, cùng lúc với Thụy Điển, trong bối cảnh xung đột ở Ukraine nổ ra.
Tuy nhiên, NATO yêu cầu sự chấp thuận nhất trí của 30 thành viên hiện tại để kết nạp thành viên. Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary là 2 quốc gia chưa phê chuẩn đơn xin gia nhập của các quốc gia Bắc Âu. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc cả Thụy Điển và Phần Lan quá mềm mỏng đối với các nhóm mà họ cho là tổ chức khủng bố, song bày tỏ sự dè dặt hơn đối với Thụy Điển.
Với sự đồng ý của ông Erdogan, đơn của Phần Lan hiện có thể được gửi tới quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ, nơi đảng của ông đang chiếm đa số. Dự kiến việc phê chuẩn diễn ra trước khi Thổ Nhĩ Kỳ tổ chức bầu cử tổng thống và quốc hội dự kiến vào ngày 14-5.
Bình luận về việc Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng xem xét phê chuẩn việc gia nhập NATO của Thụy Điển, ông Erdogan cho biết điều đó sẽ “phụ thuộc vào các bước đi vững chắc mà Thụy Điển sẽ thực hiện”.
Giải thích về sự khác biệt giữa các nước Bắc Âu theo quan điểm của Ankara, ông Erdogan cáo buộc Thụy Điển đã “chấp nhận chủ nghĩa khủng bố” và trích dẫn các cuộc biểu tình của những người ủng hộ các chiến binh người Kurd trên đường phố Stockholm.
Ông nói: “Những cuộc biểu tình như vậy không diễn ra ở Phần Lan. “Vì lý do đó, chúng tôi phải xem xét (Phần Lan) tách biệt với Thụy Điển".
Trước thông báo của ông Erdogan, Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson cho biết nước này hy vọng về “một quá trình phê chuẩn nhanh chóng” sau cuộc bầu cử ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg,quyết định này sẽ tăng cường an ninh của NATO, Phần Lan và Thụy Điển. Ông nói: “Điều quan trọng nhất là cả Phần Lan và Thụy Điển đều nhanh chóng trở thành thành viên đầy đủ của NATO, chứ không phải việc họ gia nhập cùng lúc".
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết Washington hoan nghênh quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ về Phần Lan và khuyến khích Ankara “nhanh chóng phê chuẩn” đơn của Thụy Điển. Ông cũng đồng thời kêu gọi Hungary kết thúc quá trình phê chuẩn một cách “không chậm trễ”.
