Chiều 5-3, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM do bà Văn Thi Bạch Tuyết, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP dẫn đầu đã có buổi làm việc với UBND quận Thủ Đức về tình hình thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn quận.
Khó thu lại được chi phí tổ chức cưỡng chế
Sau khi nghe UBND quận Thủ Đức báo cáo về tình hình áp dụng Luật Xử lý vi phạm hành chính, ông Dương Ngọc Hải (Đoàn đại biểu Quốc hội TP) có góp ý rằng báo cáo của quận chỉ mới tập trung về xử lý vi phạm hành chính thuộc về lĩnh vực trật tự xã hội của công an, các lĩnh vực còn lại không thấy nêu.
Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: THANH TUYỀN
“Tôi lấy ví dụ ở Thủ Đức có những vấn đề nóng như vi phạm quy định về quản lý đất đai, xây dựng trật tự đô thị, trật tự xây dựng, xây dựng không phép, xây dựng trái phép thì trong báo cáo chưa có đánh giá. Đề nghị quận Thủ Đức có đánh giá bổ sung, nhất là khi Thủ Đức là một trong những địa bàn mà tình hình đất đai, trật tự đô thị, vi phạm xây dựng xảy ra khá nhiều”, ông Hải nêu ý kiến.
Ông Lưu Trọng Nghĩa, Phó phòng Quản lý đô thị, Đội trưởng Đội trật tự đô thị quận Thủ Đức, cho biết sau bảy tháng thực hiện Chỉ thị 23 của Thành ủy về công tác quản lý trật tự xây dựng, số vụ vi phạm trên địa bàn được kéo giảm. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức Luật Xử lý vi phạm hành chính liên quan đến lĩnh vực xây dựng vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc.
Ông Lưu Trọng Nghĩa, Phó phòng Quản lý đô thị, Đội trưởng Đội trật tự đô thị quận Thủ Đức. Ảnh: THANH TUYỀN
Khó khăn thứ nhất là trong việc cưỡng chế quyết định vi phạm hành chính, trước khi tiến hành xử phạt phải kiểm tra, xác minh thông tin của đối tượng vi phạm theo thứ tự ưu tiên: Tiền lương, thu nhập, tài khoản cá nhân, tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt.
Nhưng ngay ở bước đầu tiên là bước xác minh về lương, thu nhập thì UBND quận có rất ít thông tin, cơ sở để hoàn thành quyết định. Còn đối với việc xác minh tài khoản thì nhiều tổ chức tín dụng có quy định liên quan đến thông tin khách hàng nên thường từ chối cung cấp các thông tin liên quan.
Đối với việc xác minh tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phạt thì tại thời điểm lập hồ sơ vi phạm hành chính, đa số các công trình vi phạm đang thi công, không có tài sản gì để tính được giá trị tương ứng nên đến nay UBND quận chưa có cơ sở để ban hành quyết định cưỡng chế về xử lý vi phạm hành chính nên vẫn còn nhiều quyết định xử phạt chưa được ban hành đầy đủ theo quy trình.
Thứ hai, với trường hợp người vi phạm cố tình cản trở lực lượng kiểm tra chức năng như khóa cửa, không cho cơ quan chức năng vào công trình kiểm tra thì không thể ban hành các quyết định xử lý vi phạm hành chính được.
Ông Nghĩa thông tin vừa qua trên địa bàn quận cũng gặp một trường hợp vi phạm tương tự. Lực lượng xuống kiểm tra nhưng chủ đầu tư không chấp hành, kể cả cơ quan công an cũng không vào được nên rất khó khăn trong việc vào để kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính.
Về kinh phí tổ chức cưỡng chế, ông Nghĩa cho biết đa phần là các công trình cưỡng chế vi phạm xây dựng đều không thu lại được số tiền.
“Vì khi tiến hành cưỡng chế thì chủ đầu tư đã không có mặt, phường cưỡng chế thì cũng bỏ tiền của Nhà nước ra làm. Trước đó mấy tháng, Sở Tư pháp cũng có hướng dẫn chúng tôi trong trường hợp này có thể ra văn bản yêu cầu chủ đầu tư hoàn trả lại số tiền cưỡng chế. Chúng tôi cũng áp dụng nhưng cũng chưa thu được số tiền nào liên quan đến việc cưỡng chế này”, ông Nghĩa nói.
Cần đơn giản hóa các thủ tục
Ông Lê Minh Đức, Phó Trưởng ban Pháp chế, HĐND TP.HCM, đánh giá quận Thủ Đức đã thực hiện khá tốt trong công tác thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính trong nhiều lĩnh vực. Ông cũng bày tỏ quan điểm của mình trong việc xử lý hành chính liên quan đến lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng.
Ông Đức bày tỏ băn khoăn: “Chúng ta thực hiện cưỡng chế nhiều nhưng kinh phí Nhà nước bỏ ra chúng ta không thu hồi lại được, đó là một trong những vấn đề cũng đau đầu”.
Ông Lê Minh Đức, Phó Trưởng ban Pháp chế, HĐND TP.HCM. Ảnh: THANH TUYỀN
Ông lấy ví dụ thực tế tại Thủ Đức: Hiện nay, theo thống kê có 300 vụ việc cưỡng chế thi hành quyết định hành chính. Theo quy định tại khoản 2 Điều 88 Luật Xử phạt hành chính, việc hoàn trả chi phí về việc tổ chức cưỡng chế là do đối tượng bị cưỡng chế phải thực hiện. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cưỡng chế 300 quyết định này các đối tượng bị cưỡng chế có chấp hành hay không? Kinh phí tổ chức cưỡng chế 300 vụ như thế có khó khăn gì chỗ này không?
“Hay hiện nay, người đứng ra tổ chức xây dựng thì người ta trốn, không ra mặt mà thuê nhân công đến để xây dựng trái phép. Khi đến lập biên bản thì không có đối tượng để chúng ta lập biên bản. Không có đối tượng thì chúng ta đâu thể ra quyết định xử phạt, cưỡng chế liền được mà phải về nghiên cứu, tìm người”, ông nói.
Ông Đức cũng cho rằng việc không xác định được đối tượng vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự xây dựng là một điểm gây khó cho địa phương.
“Tôi chia sẻ với các phường vì thực sự mà nói lực lượng mỏng lắm, có mấy người thôi nhưng địa bàn thì rất rộng, phức tạp, mà bây giờ các đối tượng rất tinh vi. Trong một đêm đã dựng lên được nhà cấp 4 rồi mà anh em đến lập biên bản, họ đóng cửa khóa lại thì không làm gì được. Để xây thì rất nhanh nhưng để lập biên bản, cưỡng chế rồi tháo dỡ thì mất rất nhiều thời gian, thủ tục rất phiền hà phức tạp. Chính điều này gây khó cho anh em trong việc giải thích cho người dân, với cử tri xung quanh. Tại sao ông này xây được mà tui xây không được…?”, đại biểu Đức nói.
Từ đó, ông cũng nêu quan điểm đối với lĩnh vực trật tự xây dựng, trong việc xử phạt vi phạm hành chính thì phải đơn giản hóa các thủ tục để làm sao khi lực lượng phát hiện hành vi sai phạm, nếu không xác định được chủ thì lực lượng kiểm tra có quyền cưỡng chế liền chứ không để dai dẳng kéo dài.
“Khi để dai dẳng kéo dài thì vụ việc càng ngày càng phức tạp, đối tượng có thể xây thêm. Hôm nay hiện trạng vậy, ngày mai hiện trạng vậy, ngày kia lại thay đổi hiện trạng khác cho đến khi chúng ta ra quyết định cưỡng chế thì hiện trạng không còn như ban đầu. Dẫn đến phải quay lại, làm lại khảo sát, đánh giá lại hiện trạng”, ông nói.
