Mỹ và các đồng minh châu Âu từng lo ngại rằng việc đại sứ quán Iran ở Syria bị tấn công hôm 1-4 có thể đẩy Israel và Iran vào một cuộc đối đầu trực tiếp – điều mà hai nước này đã cố gắng tránh trong nhiều thập niên qua. Tuy nhiên, đến cuối ngày 13-4, điều này không còn là mối lo ngại mà đã biến thành sự thật, theo hãng tin Blomberg.
Cuộc tấn công tối 13-4 diễn ra thế nào?
Theo Lực lượng Phòng vệ Israel, tối 13-4, Iran phóng hơn 200 “mối đe dọa”, bao gồm máy bay không người lái (UAV) và tên lửa, song Israel đã đánh chặn hầu hết các “mối đe dọa” này.
Sáng 14-4, người phát ngôn Lực lượng phòng vệ Israel – Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari nói rằng các cuộc tấn công của Iran đã gây thiệt hại nhỏ cho một căn cứ quân sự của Israel. Ông Hagari không cung cấp thông tin chi tiết về thiệt hại này. “Chỉ có một bé gái bị thương” – ông Hagari nói.
Iran đã xác nhận cuộc tấn công này và đây có thể coi là đòn trả đũa của nước này trước việc Đại sứ quán Iran ở Syria bị không kích mà Iran cho là Israel gây ra. Trong một thông báo khác, phía Iran cho biết họ đã tấn công các mục tiêu quân sự ở Israel, cảnh báo Mỹ không nên can dự và đe dọa sẽ có thêm các cuộc tấn công nếu Iran hoặc các lợi ích của nước này bị xâm phạm.
Theo tờ The New York Times, cuộc tấn công tối 13-4 đã mở ra một chương mới đầy biến động trong quan hệ Israel-Iran, khiến tình hình trong khu vực thêm căng thẳng.
So sánh năng lực quân sự của Israel và Iran
Lực lượng của Israel vượt trội hơn hẳn so với Iran về mặt công nghệ. Tuy nhiên, Iran có kho vũ khí khổng lồ với khả năng tấn công hiệu quả.
Theo trang tin bne IntelliNews, so sánh về mặt nhân lực quân sự, Iran đang có lợi thế hơn. Theo đó, quân số tại ngũ của Iran là 610.000, so với Israel là gần 200.000. Ngay cả khi tính cả lực lượng bán quân sự và lực lượng dự bị, phía Iran có 1 triệu người, trong khi Israel có 642.000 người.
Tuy nhiên, những con số này không nói lên toàn bộ câu chuyện.
Xét về yếu tố khác như đào tạo, công nghệ, tinh thần chiến đấu, Israel sở hữu một số lợi thế. Ngân sách quân sự của Israel là 24,4 tỉ USD, lớn gấp 2,5 lần so với 10 tỉ USD của Iran. Điều này cho phép Israel trang bị vũ khí tiên tiến hơn. Kho vũ khí của Israel bao gồm 612 máy bay, nhiều hơn so với 551 của Iran. Israel có 146 trực thăng, nhiều hơn so với 129 trực thăng của Iran.
Theo The New York Times, Iran có một trong những kho vũ khí tên lửa đạn đạo và UAV lớn nhất ở Trung Đông. Kho tên lửa của Iran bao gồm tên lửa hành trình, tên lửa chống hạm, tên lửa đạn đạo có tầm bắn lên tới 2.000 km. Chúng có khả năng và tầm bắn để tấn công bất kỳ mục tiêu nào ở Trung Đông, bao gồm Israel.
Trong khi đó, Israel có thể đánh chặn tên lửa đạn đạo bằng hệ thống đánh chặn Arrow. Ngoài ra, họ có thể đánh chặn các cuộc tấn công bằng UAV nhờ vào hệ thống phòng không David's Sling hoặc hệ thống Drone Guard.
Đồng minh của Iran, Israel là những ai?
Các đồng minh quan trọng nhất của Iran là các lượng bán quân sự dòng Shiite ở Lebanon, Iraq, Syria và Yemen mà Iran hỗ trợ về tiền bạc, vũ khí và đào tạo. Trong đó, nhóm vũ trang Hezbollah ở Lebanon được xem là nổi trội nhất.
Hezbollah đã nhiều lần chiến đấu với Israel và thường xuyên bắn tên lửa và rocket vào miền bắc Israel kể từ khi xung đột Israel-Hamas nổ ra vào tháng 10-2023. Theo tình báo Israel, kho vũ khí của Hezbollah có hơn 70.000 rocket và tên lửa, bao gồm tên lửa tầm xa và tên lửa dẫn đường chính xác.
Quốc gia thân cận với Iran ở Trung Đông là Syria. Tuy nhiên, theo Bloomberg, chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad khó có thể hỗ trợ Iran vì vẫn đang phải nỗ lực giành quyền kiểm soát toàn bộ đất nước sau khi cuộc nội chiến năm 2011.
Israel có Mỹ ủng hộ. Mỹ hiện đẩy nhanh việc vận chuyển đạn dược tới Israel để giúp nước này chiến đấu với Hamas. Trong số lực lượng của Mỹ ở khu vực Trung Đông, hai tàu khu trục của Hải quân Mỹ đã di chuyển tới phía đông Địa Trung Hải vào đầu tháng 4. Cả hai tàu này đều có khả năng phòng không.
Các nước Ả Rập có thể phản ứng ra sao trước tình hình hiện tại?
Cuộc đối đầu trực tiếp giữa Israel và Iran sẽ đặt nhiều quốc gia trong khu vực vào tình thế khó khăn.
Một số quốc gia Ả Rập đã ký thỏa thuận hòa bình với Israel thông qua Hiệp định Abraham và nhiều nước Ả Rập có quan hệ không mấy tốt đẹp với Iran. Tuy nhiên, Bloomberg đánh giá khó có trường hợp các nước Ả Rập đứng về phía Israel trong cuộc đối đầu với một quốc gia Hồi giáo, chưa kể đến một quốc gia có tiềm lực như Iran.
Xét về chi tiết, năm 2023, Iran và Saudi Arabia đã khôi phục quan hệ ngoại giao sau 7 năm. Saudi Arabia cũng đang xem xét bình thường hóa quan hệ với Israel. Do đó, Saudi Arabia có thể sẽ cố gắng tránh bị lôi kéo vào cuộc xung đột.
