HĐND TP.HCM đã ban hành kế hoạch giám sát việc triển khai các dự án nhà ở xã hội (NƠXH) trên địa bàn giai đoạn 2016-2025, trong đó bao gồm dự án độc lập, nhà lưu trú công nhân và NƠXH được điều tiết trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị. Huyện Bình Chánh là địa phương đầu tiên HĐND TP thực hiện giám sát công tác trên vào chiều 21-9.
Nhiều dự án chưa được triển khai
Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP, theo quyết định của TP về phê duyệt kế hoạch phát triển nhà ở TP giai đoạn 2021-2025, có 195 dự án đang triển khai. Trong số này có 148 dự án nhà ở thương mại và 47 dự án NƠXH.
Có 317 vị trí dự án phát triển nhà ở thì có 34 vị trí dự kiến phát triển NƠXH, nhà lưu trú công nhân. Thế nhưng, từ năm 2021 đến tháng 6-2023 chỉ có một dự án NƠXH hoàn thành.
Qua thực tiễn triển khai các dự án NƠXH, Sở Xây dựng cho rằng hiện còn tồn tại nhiều khó khăn trong vấn đề bồi thường, giải phóng mặt bằng. Cụ thể, việc bồi thường, giải phóng mặt bằng kéo dài, dẫn đến tiến độ thực hiện dự án chậm, thậm chí không thể thực hiện được.
Ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, cho biết theo quy định dự án NƠXH được miễn tiền sử dụng đất nhưng thực tế doanh nghiệp đã tạo lập quỹ đất bằng cách tự thỏa thuận với người dân chi phí để giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, hiện chưa có hướng dẫn đưa chi phí này vào giá thành triển khai dự án.
Tại buổi khảo sát ở huyện Bình Chánh, ông Trương Thái Ngọc, Trưởng phòng Quản lý đô thị huyện Bình Chánh, cũng chia sẻ một số khó khăn huyện đang gặp phải. Đơn cử như các chính sách hỗ trợ về vốn cho chủ đầu tư để đầu tư xây dựng NƠXH còn hạn chế.
Ngoài ra, tại dự án có nguồn gốc đất từ Nông trường Láng Le, về pháp lý giao thuê đất chưa được sở, ngành tham mưu TP giải quyết. Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu công trình trên đất cho khách hàng đã được mua cũng chưa được thực hiện đầy đủ (mới chỉ cấp được 300/572 giấy chứng nhận) cũng là một trong những khó khăn của huyện.
Đẩy mạnh giải pháp gỡ vướng cho các dự án
Để gỡ vướng cho các dự án NƠXH, ông Võ Đức Thanh, Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh, cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục đôn đốc, hỗ trợ các dự án nhà ở thương mại có nghĩa vụ thực hiện NƠXH hoàn tất thủ tục đầu tư, xây dựng, bàn giao phần nhà trong dự án theo hình thức thực hiện được phê duyệt.
Về phía sở, ngành, ông Huỳnh Thanh Khiết thông tin thời gian tới Sở Xây dựng sẽ rà soát, lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đảm bảo đủ quỹ đất để triển khai NƠXH theo quy định. Bên cạnh đó, rà soát, thực hiện nghiêm quy định về việc dành 20% quỹ đất ở đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong các dự án nhà ở thương mại, khu thương mại để đầu tư phát triển NƠXH.
Đồng thời, ban hành quy trình giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính về giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa và một số loại đất khác sang mục đích thực hiện dự án đầu tư NƠXH.
Tại buổi khảo sát, bà Nguyễn Thị Lệ, Chủ tịch HĐND TP.HCM, cho biết theo báo cáo, huyện Bình Chánh có 19 dự án NƠXH đang triển khai chậm tiến độ hoặc chưa triển khai do một số nguyên nhân liên quan đến việc chủ đầu tư chưa thực hiện các thủ tục về nghiệm thu PCCC, nghiệm thu đấu nối điện, cấp giấy phép môi trường. Trách nhiệm này vừa thuộc chủ đầu tư vừa thuộc UBND huyện Bình Chánh, Công an TP, Sở Xây dựng và Sở TN&MT.
Với ba dự án còn vướng liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, trách nhiệm thuộc về UBND TP, Ban Chỉ đạo bồi thường, hỗ trợ, tái định cư TP, Sở TN&MT, UBND huyện Bình Chánh trong xử lý, tháo gỡ vướng mắc.
Huyện có bốn dự án liên quan đến pháp lý đất đai, giao thuê đất, nguồn gốc đất thực hiện dự án có nguồn gốc từ Nông trường Láng Le do Nhà nước trực tiếp quản lý. Trách nhiệm này thuộc UBND TP, Sở TN&MT, Sở Tư pháp.
“Từ các nguyên nhân được phân tích và làm rõ tại buổi giám sát hôm nay cho thấy trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị từ sở, ngành TP đến UBND huyện. Do đó, tôi đề nghị các cơ quan, đơn vị có liên quan khẩn trương trong thực hiện hoặc tham mưu, đề xuất UBND TP về các nội dung còn vướng mắc để hỗ trợ, tháo gỡ và đẩy nhanh tiến độ các dự án. Từ đó, đáp ứng nhu cầu và quyền lợi chính đáng về nhà ở của người dân có thu nhập thấp” - bà Lệ nói.
Số lượng nhà ở xã hội còn thấp
Trong năm 2022, Thường trực HĐND TP đã tổ chức đoàn giám sát việc thực hiện chương trình phát triển nhà ở trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2016-2025. Trong khi chỉ tiêu phát triển nhà ở thương mại và nhà ở riêng lẻ đạt và vượt chỉ tiêu thì phát triển NƠXH chưa đạt được theo các nghị quyết của HĐND TP và quyết định của UBND TP.
Kết quả giám sát cho thấy xét về số lượng dự án, giai đoạn 2016-2020, hoàn thành 19/64 dự án dự kiến triển khai. Giai đoạn 2021-2025, tính đến quý I-2022, hoàn thành 1/47 dự án dự kiến triển khai.
Xét về diện tích, giai đoạn 2016-2020, diện tích sàn NƠXH tăng thêm 1,23 triệu m2, đạt 69,2% so với chỉ tiêu đề ra. Giai đoạn 2021-2025, tính đến quý I-2022, diện tích sàn tăng thêm 32.668 m2, đạt 1,3% so với chỉ tiêu. Như vậy, số lượng dự án hoàn thành và diện tích sàn tăng thêm đạt khá thấp so với chỉ tiêu đề ra.
