“Tại TP.HCM, quận nhỏ nhất có diện tích là 5 km2, huyện Cần Giờ lớn nhất là 704 km2, chênh nhau 140 lần. Cần Giờ có 70.000 dân trong khi quận, huyện có nơi 600.000 dân. Riêng diện tích hai huyện Củ Chi và Cần Giờ cộng lại chiếm 54% tổng diện tích TP nhưng dân số chỉ chiếm 10%” - đó là những vấn đề được Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân nêu ra tại hội thảo khoa học Quản lý đô thị trên địa bàn TP.HCM thực trạng và giải pháp do Hội đồng lý luận trung ương phối hợp với Thành ủy TP.HCM tổ chức ngày 10-11.
Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho rằng đây là sự bất cập về mô hình quản lý hành chính tại TP, cũng là sự cản trở trong quá trình quản lý, điều hành và phát triển kinh tế-xã hội của TP. Tới đây, TP sẽ nghiên cứu để sắp xếp lại mô hình quản lý hành chính cho khoa học và phù hợp với thực tiễn.
Tại hội thảo, nhiều bất cập trong thực trạng quản lý đô thị tại TP.HCM đã được nêu ra, trong đó nổi bật là vấn đề nhà ở và giao thông. Giám đốc Sở Xây dựng Trần Trọng Tuấn cho biết hiện nay tỉ lệ nhà riêng lẻ vẫn cao, trong khi tỉ lệ nhà chung cư vẫn còn thấp. Một số dự án nhà ở hiện nay phát triển không đồng bộ với hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Ngoài ra, trong quản lý nhà ở, đã xảy ra nhiều bất cập như công tác quản lý nhà chung cư, xây dựng không phép, sai phép, quản lý số nhà…
Trong lĩnh vực giao thông, ông Bùi Xuân Cường, Giám đốc Sở GTVT, cho hay hiện nay tỉ lệ phương tiện giao thông tăng hơn 3%/năm trong khi diện tích mặt đường chỉ tăng 2%/năm nên không đáp ứng đủ cho lưu thông. Theo ông Cường, ba thách thức của giao thông TP gồm: Dân số gia tăng, nhu cầu đi lại cũng gia tăng; vận tải công cộng không theo kịp nhu cầu đi lại; phương tiện giao thông công cộng tăng chậm trong khi ô tô và xe máy lại tăng mạnh.
Tại hội thảo, nhiều chuyên gia cho rằng TP.HCM muốn phát triển thì không thể đứng một mình mà phải đặt trong mối liên kết vùng. Phải cùng phát triển các vùng xung quanh để thu hút lao động đến đó, kéo giảm sự gia tăng dân số tại TP.HCM. TP cũng cần tập trung khai thác lợi thế của cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 54 của Quốc hội để thúc đẩy kinh tế-xã hội TP phát triển với vị thế của một TP đầu tàu.
Kết luận hội thảo, Bí thư Thành ủy chỉ ra bốn điểm chính TP cần nghiên cứu. Thứ nhất phải xem xét quy hoạch tổng thể, quy hoạch luôn gắn với giao thông và quy hoạch giao thông luôn đi trước và gắn với liên kết vùng.
Thứ hai, TP đang đề xuất trong khối dịch vụ gắn với công nghiệp hình thành khu đô thị sáng tạo phía Đông TP. Đây là nơi mật độ cao nhất về công nghiệp công nghệ cao, cao nhất về trí tuệ sáng tạo TP.
Ba là trong quy hoạch phải có cơ chế phối hợp vùng để giúp các vùng phát triển nhanh hơn, thu nhập cao hơn để giảm áp lực dân số từ các vùng trở về TP giảm. TP phải thực hiện chức năng việc chuyển giao ứng dụng công nghệ cho các vùng. Cùng với đó, đối với công nghiệp, dịch vụ, TP chọn loại hình cần lao động trình độ cao.
Cuối cùng, về bất cập trong mô hình quản lý hành chính, Bí thư Thành ủy cho rằng có sự phân hóa về diện tích và dân số, cách quản lý còn có sự phân biệt giữa quận và huyện. TP sẽ nghiên cứu xác định lại cơ cấu quận, huyện của TP như thế nào để đảm bảo vận hành đô thị lớn hợp lý hơn.
