Thị trường sách giáo khoa (SGK) ngày càng phức tạp bởi sách giả, sách in lậu được sản xuất ngày một tinh vi và khó lường. Các cơ quan chức năng đã vào cuộc để hạn chế tối đa vấn nạn này trên thị trường.
Từ cuối tháng 5-2024 đến nay, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) đã phối hợp cùng Đội quản lí thị trường trên nhiều địa bàn tỉnh/thành phố phía Nam phát hiện và tiến hành thu giữ hơn 50.000 cuốn sách giáo khoa nghi ngờ là sách giả mạo nhãn hàng hóa từ NXBGDVN. Tổng thiệt hại lên đến bảy trăm triệu đồng.
Cách nhận biết sách thật – sách giả
Với việc mua phải các sản phẩm sách kém chất lượng, người tiêu dùng đã vô tình làm ảnh hưởng đến quyền lợi của bản thân.
Vì vậy, để phân biệt được sách giả và sách thật, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Giáo dục Phương Nam (đơn vị phát hành chính thức của NXBGDVN) có những phân tích, chia sẻ chi tiết để hỗ trợ giáo viên, phụ huynh, học sinh khi lựa chọn SGK.
Cụ thể, thoạt nhìn, sách giả có hình thức tương tự với sách thật, tuy nhiên giá thành lại rẻ hơn rất nhiều lần.
Khi so sánh và đối chiếu với các mẫu sách giả đang bày bán trên thị trường hiện nay, đại diện NXBGDVN cho biết sách giả ngày một tinh vi bởi các đơn vị in ấn trái phép này còn sản xuất tem chống giả đi kèm, khiến khách hàng ngày một khó phát hiện các sản phẩm kém chất lượng.
Lý do vì sách giả, sách in lậu thường cho ra các sản phẩm kém chất lượng như màu sắc không được tự nhiên, ám đen, khó xem vì sử dụng mực in kém chất lượng. Nội dung trên sách bị mờ, mực in không đều – chỗ đậm chỗ nhạt.
Trong khi đó, đối với sách thật, hình ảnh trong sách đều sắc nét, phù hợp với thị lực người dùng. Nếu đặt cạnh sách thật, dễ dàng nhận thấy, các hình ảnh trong sách giả đều không đẹp, chất lượng kém và có phần tối hơn.
Lí giải về vấn đề này, đơn vị xuất bản cho biết vì sách giả, sách in lậu thường scan, photo lại từ sách thật nên đối chiếu màu sắc, tính sắc sảo của chữ in, hình ảnh trên trang giấy là cách đơn giản nhất để người tiêu dùng có thể phân biệt và nhận biết.
Ngoài ra, một điểm khác biệt của sách giả, sách in lậu là việc sử dụng loại giấy không phù hợp dùng trong in ấn, làm giảm giá trị của thành phẩm với mục đích tiết kiệm chi phí. Trong khi đó, sách thật sẽ có chất lượng tốt hơn và phù hợp với thị lực của học sinh.
Sử dụng sách giả, nguy hại khôn lường
Đầu tiên là nội dung trong sách giả, sách in lậu thường không được kiểm soát kĩ lưỡng như các sản phẩm được bảo hộ nguồn gốc. Với các bộ SGK do các NXB in ấn và phát hành, các sản phẩm này thường phải trải qua các bước kiểm duyệt chặt chẽ về mặt nội dung, hình ảnh.
Thay vào đó, sách giả, sách in lậu chỉ sử dụng sách thật để sao chép hoặc scan lại, một số chỗ thường gõ lại văn bản khiến nội dung trong sách bị xô lệch và sai sót, nhất là đối với các hình ảnh đặc thù như bản đồ,…
Đặc biệt, sách giả thường lược bỏ nhiều thông tin hoặc tỉ lệ thể hiện không chính xác dẫn đến việc tiếp thu kiến thức trở nên bị sai lệch, ảnh hưởng đến quá trình học tập của các học sinh. Đây cũng là một trong những lí do quan trọng để người tiêu dùng nên nói KHÔNG với sách giả, sách kém chất lượng.
Thứ hai, sách giả, sách in lậu còn sản xuất tem giả đi kèm – khiến khách hàng và người tiêu dùng tin tưởng và an tâm khi mua hàng. Mã thẻ cào của sách giả thường được in hàng loạt và sao chép từ mã sách thật. Do đó, khi kích hoạt mã sẽ bị báo mã không đúng hoặc đã qua sử dụng nên không truy cập được vào hệ thống học liệu số.
Còn thực tế, mỗi cuốn SGK của NXBGDVN theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đều đi kèm với một mã thẻ cào riêng – được dùng để kích hoạt kho học liệu điện tử. Với kho học liệu điện tử này, học sinh dễ dàng chủ động học tập và ôn luyện kiến thức tại nhà. Đặc biệt, với các bộ sách tiếng Anh, mỗi mã thẻ cào là một lần kích hoạt và sử dụng sách tiếng Anh phiên bản điện tử, đã được NXB số hóa và tích hợp công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo) chấm điểm tự động.
Một mã tem chống giả được in hàng loạt, không truy cập được vào hệ thống học liệu số
Ngay cả các bài tập trong sách được số hóa để học sinh có thể sử dụng sách điện tử và làm bài trực tuyến trên máy tính, laptop, ipad,… và được chấm điểm đồng thời ngay khi bấm NỘP BÀI. Hệ thống giúp các em chủ động ôn luyện kiến thức, thực hành nhiều lần mà không giới hạn như sách giấy. Ngoài ra, các kết quả làm bài đều được hệ thống ghi nhận, lưu trữ và báo cáo cá nhân, giúp phụ huynh/giáo viên theo sát kết quả học tập của học sinh, kết nối ba bên Giáo viên – Phụ huynh – Học sinh một cách đơn giản và hiệu quả.
Vì vậy, nếu mua nhầm sách giả, sách in lậu, học sinh sẽ không sử dụng được tiện ích này, từ đó không khai thác được đầy đủ giá trị của các bộ sách giáo khoa theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Từ đây, đơn vị xuất bản khuyên giáo viên, phụ huynh và các em học sinh khi tìm mua SGK hãy lựa chọn những nhà sách uy tín tại địa phương để mua đúng sản phẩm được bảo hộ nguồn gốc và chất lượng nhất từ NXBGDVN.
