Quả thật thì chưa bao giờ bộ trưởng phát biểu hoặc ban hành văn bản CHO PHÉP việc này. Thực tế là tại hội nghị triển khai quyết định của Thủ tướng về đề án giảm quá tải bệnh viện tổ chức tại TP.HCM ngày 25-3 vừa qua, bà tỏ thái độ rất nghiêm khắc với “phong bì bệnh viện”, với việc ủng hộ chuyện các bệnh viện yêu cầu người nhà bệnh nhân ký cam kết không đưa quà biếu. Lãnh đạo Bộ cũng ủng hộ việc công đoàn ngành phát động chiến dịch “nói không với phong bì” bằng các giải pháp từ “mềm” như vận động, tuyên truyền đến “cứng” như lập biên bản, nhắc nhở những trường hợp đưa quà biếu bị phát hiện. Riêng tại bệnh viện trực thuộc trung ương, bác sĩ, điều dưỡng nếu nhận quà trước và trong quá trình điều trị sẽ buộc thôi việc ngay lập tức nếu camera quay được…
Tuy nhiên, cũng một phát biểu của bộ trưởng ở hội nghị này được hàng loạt tờ báo tường thuật lại là ý kiến không cấm bác sĩ nhận quà sau điều trị, mà quan điểm của bộ trưởng là: “Theo văn hóa Việt Nam, việc đưa quà biếu sau điều trị đó là tấm lòng của người bệnh”!
Có lẽ từ ý kiến này dư luận mới râm ran, dẫn tới việc đại biểu Quốc hội chất vấn bộ trưởng ở Ủy ban Về các vấn đề xã hội và bộ trưởng đã khẳng định như trên…
Ai cũng biết “phong bì bệnh viện” là câu chuyện vô cùng nhạy cảm, tế nhị bởi nó có thể là một chuyện tiêu cực nhưng nó lại có thể là nét đẹp của văn hóa Á Đông! Chính vì cái sự lẫn lộn này nên có muốn phát ngôn hay thực thi các giải pháp quyết liệt thì cũng là chuyện vô cùng khó. Còn nhớ khi triển khai dự án về phòng, chống tham nhũng ở BV Nhi Trung ương, vị tân giám đốc hiện nay có lần hỏi nhân viên dưới quyền rằng nếu ban giám đốc trả lương 50 triệu đồng/tháng với điều kiện các vị không… nhận phong bì thì chẳng có cánh tay nào giơ lên! Trong khi ấy lương theo bậc, hàm của nhân viên y tế ở đây không phải là cao!
Vì thế chuyện “nói không với phong bì” trong y tế chắc chắn không phải là chuyện CẤM hay CHO PHÉP mà chính là xử lý dứt điểm cơ chế quản lý thiếu rõ ràng: hoặc là dịch vụ hoặc là phúc lợi xã hội (sự nghiệp) không thu tiền.
Còn lẫn lộn thì “không cấm” hay “cho phép” cũng chẳng khác nhau xa…
PHAN MAI
