Ngày 27-3, Ủy ban Tư pháp phối hợp cùng Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội tổ chức cuộc tọa đàm về việc chấp hành các quy định của pháp luật về đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm hại tình dục trẻ em.
Quang cảnh buổi tọa đàm. Ảnh: Đ.MINH
Hiện có chín cơ quan có trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ trẻ em, cũng như đấu tranh phòng, chống xâm hại trẻ em, tuy nhiên, theo nhận định của các cơ quan chức năng, tình trạng xâm hại tình dục trẻ em đang diễn biến nghiêm trọng và phức tạp.
Báo cáo kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em giai đoạn 2008-2010, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đánh giá tình trạng bạo lực, xâm hại trẻ em ở nước ta trong những năm gần đây có diễn biến phức tạp, gây bức xúc, nhức nhối trong dư luận xã hội. Bạo lực, xâm hại trẻ em hiện không chỉ diễn ra trong cộng đồng hay tại nơi làm việc mà còn diễn ra ngay tại gia đình, nhà trường và các cơ sở chăm sóc trẻ em tập trung.
Thủ phạm phần lớn là người thân, quen
Theo thống kê mới nhất của Bộ LĐ-TB&XH, trong năm năm (2012-2016), cả nước phát hiện trên 8.200 vụ xâm hại trẻ em với gần 10.000 nạn nhân, trong đó số vụ bị xâm hại tình dục chiếm tới 5.300 vụ.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Hồng Lan cho rằng con số này chỉ là những vụ việc được báo cáo, còn rất nhiều vụ nạn nhân bị kẻ xâm hại dọa dẫm hoặc vì lý do nào đó đã không được thống kê. Đặc biệt, gần đây qua phản ánh của báo chí cho thấy tính chất của các vụ xâm hại tình dục trẻ em có xu hướng ngày càng phức tạp, báo động về sự suy đồi đạo đức của một bộ phận người lớn.
“Trẻ em bị xâm hại tình dục xảy ra ở nhiều độ tuổi, đặc biệt có cả những em bé tuổi mầm non; hiếp dâm tập thể, hiếp dâm rồi giết trẻ em; thầy giáo, nhân viên bảo vệ nhà trường xâm hại tình dục nhiều học sinh” - bà Lan cho biết.
“Đối tượng bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em phần lớn là những người thân, người quen và có cả người có trách nhiệm bảo vệ, chăm sóc trẻ em bao gồm cả cha đẻ, thầy cô giáo, xâm hại cả trẻ em nam...” - báo cáo của Bộ Y tế nhận định.
Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế Nguyễn Huy Quang cho biết hằng năm các cơ quan giám định khoảng 2.000 vụ có dấu hiệu bị xâm hại tình dục trẻ em. Trong năm 2016 và quý I-2017, BV Phụ sản Trung ương đã khám và chăm sóc cho 33 trẻ bị xâm hại tình dục, trong đó trẻ ít tuổi nhất là bốn tuổi, ngoài ra còn có 29 trẻ dưới 16 tuổi sinh con.
| Những vụ xâm hại tình dục trẻ em gây bức xúc dư luận: - Vụ bảo vệ Trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học La Pán Tẩn (Lào Cai) Đỗ Văn Nam dâm ô 23 học sinh ở trường. Từ năm 2014 đến thời điểm bị phát hiện (tháng 3-2016), Đỗ Văn Nam đã lợi dụng việc làm bảo vệ, dùng kẹo, bim bim dụ dỗ học sinh vào phòng rồi xâm hại các em. 23 nạn nhân đều là người dân tộc, học lớp 4 và lớp 5. - Ngày 13-1-2016, TAND TP Hà Nội đã tuyên phạt Vadim Scott Benderman (quốc tịch Canada) bốn năm tù về tội dâm ô trẻ em. Vadim Scott Benderman nhập cảnh vào Việt Nam từ ngày 4-6-2014, tham gia dạy tiếng Anh tại một trung tâm ở quận Nam Từ Liêm và chơi nhạc ở một quán cà phê tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Từ cuối năm 2014 đến giữa năm 2015, sau 0 giờ các ngày trong tuần, Benderman thường đi đến khu vực hồ Hoàn Kiếm rủ rê các em là nam giới sống lang thang (độ tuổi 14-16) rồi đưa về phòng trọ ngủ qua đêm để thực hiện hành vi dâm ô. Sau mỗi lần dâm ô, Benderman thường cho các em 100.000-300.000 đồng. - Ngoài ra còn vụ cháu bé 13 tuổi ở tỉnh Cà Mau tự tử sau khi bị người hàng xóm xâm hại tình dục nhiều lần; vụ việc nghi phạm ở Vũng Tàu xâm hại tình dục với nhiều trẻ em; vụ cháu bé sinh năm 2012 bị đối tượng 78 tuổi xâm hại tình dục ở Ba Vì, Hà Nội; vụ việc cháu bé tám tuổi ở quận Hoàng Mai bị xâm hại tình dục… |
Luật còn nhiều khoảng trống
Thứ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng hiện nay luật pháp về bảo vệ trẻ em còn có nhiều khoảng trống. Pháp luật hình sự còn bỏ sót một số hành vi xâm hại tình dục nghiêm trọng như tàng trữ ấn phẩm khiêu dâm trẻ em, chưa quy định cụ thể các hành vi thuộc tội danh dâm ô đối với trẻ em. Pháp luật tố tụng hình sự quy định thủ tục điều tra, truy tố, xét xử các vụ án bạo lực, xâm hại trẻ em chưa chú trọng đầy đủ đặc tính dễ bị tổn thương của trẻ em. Chưa quy định chi tiết về bảo mật thông tin, bí mật riêng tư cho trẻ em trong tố tụng, bảo vệ người tố giác.
Báo cáo của đoàn giám sát của Quốc hội đã đề xuất nhiều kiến nghị, đáng chú ý là kiến nghị thành lập ủy ban quốc gia về trẻ em do một phó thủ tướng phụ trách, cơ quan thường trực thuộc Bộ LĐ-TB&XH, thành viên ủy ban là đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, đoàn thể hữu quan...
Đoàn giám sát cũng đề nghị ban hành văn bản chỉ đạo chính quyền địa phương, tiến hành rà soát, thẩm định điều kiện cấp phép hoạt động, quản lý các “nhóm, lớp trẻ tư thục”, khắc phục tình trạng hoạt động tự phát và chưa bảo đảm an toàn cho trẻ như hiện nay; nghiên cứu cho mở mã ngành đào tạo chức danh “bảo mẫu”, quy định hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ bảo vệ, chăm nuôi trẻ em trong các nhóm trẻ tư thục này...
