Vợ chồng già gian nan đòi bồi thường oan

Ông Nguyễn Văn Võ (61 tuổi, ngụ xã Đắk Búk So, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông) vừa cho biết vụ ông kiện TAND huyện Tuy Đức đòi bồi thường oan đã có những diễn biến mới.

Đó là việc TAND tỉnh Đắk Nông sau khi thụ lý đã yêu cầu ông bà cung cấp thêm hồ sơ, chứng minh thiệt hại về tài sản. Về phía mình, ông bà đã đề nghị được "xem xét thẩm định tại chỗ, thẩm định giá, giám định thiệt hại" đối với các loại cây kém phát triển, đang chết dần hoặc đã chết khô... do thời gian chủ nhân vướng vòng tù tội oan trái.

Trong ngày 16-5, trao đổi với PLO, ông Bùi Danh Đại, Chánh án TAND tỉnh Đắk Nông, xác nhận: "Chúng tôi đã phân công thẩm phán thụ lý giải quyết. Vụ kiện đang trong quá trình thu thập, củng cố hồ sơ, chưa định ngày xét xử”.

Kiện tòa, đòi bồi thường oan gần 29 tỉ đồng

Trước đó, vào cuối năm 2023, vợ chồng ông Võ khởi kiện TAND huyện Tuy Đức, yêu cầu thực hiện việc bồi thường thiệt hại do kết án oan theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Trong vụ án lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản hồi năm 2018, ông Võ bị Công an huyện Tuy Đức khởi tố, bắt tạm giam 215 ngày, cấm đi khỏi nơi cư trú 390 ngày; vợ ông - bà Nguyễn Thị Thưởng bị khởi tố, cấm đi khỏi nơi cư trú 605 ngày.

Vợ chồng ông Võ đã khởi kiện TAND huyện Tuy Đức đòi toà này bồi thường gần 29 tỉ đồng vì đã kết án oan vợ chồng ông. Theo tìm hiểu của PLO, ban đầu hồ sơ vụ kiện được nộp tại chính TAND huyện Tuy Đức. Đến tháng 1-2024, vụ kiện của ông Võ được chuyển lên TAND tỉnh Đắk Nông thụ lý, xét xử theo thẩm quyền.

Tháng 3-2024, TAND tỉnh Đắk Nông có văn bản yêu cầu ông Võ cung cấp tài liệu, chứng cứ để giải quyết vụ kiện.

Theo đó, TAND tỉnh Đắk Nông xét thấy tài liệu, chứng cứ được ông Võ giao nộp chưa đảm bảo đủ cơ sở để giải quyết vụ án.

Vì vậy, TAND tỉnh Đắk Nông yêu cầu vợ chồng ông Võ cung cấp đầy đủ các tài liệu, chứng cứ chứng minh thiệt hại thực tế.

Cụ thể, ông Võ được yêu cầu chứng minh các thiệt hại về thu nhập, sản lượng 12 tấn cà phê hạt và số tiền 240 triệu đồng là thu nhập bị mất trên diện tích 1 ha điều từ năm 2018 đến năm 2020.

Tòa cũng yêu cầu ông Võ cung cấp chứng cứ, chứng minh có trồng số lượng 2.000 gốc cà phê, 1.000 trụ tiêu, 300 cây ăn trái các loại, 4.600 cây sưa đỏ; 2.000 cây chuối rừng; 3.000 cây lồ ô đánh trong rừng về trồng… đã bị mất và chết trong thời gian ông này bị tạm giam.

Ngoài ra, ông Võ được yêu cầu cung cấp các hóa đơn, chứng từ liên quan đến phí thăm nuôi, soạn thảo đơn, công đánh máy, phí gửi bưu điện đơn thư kêu oan, phí cho các luật sư tham gia tố tụng...

“Trong trường hợp không cung cấp được tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu mà không có lý do chính đáng, tòa án căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ mà đương sự đã giao nộp để giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật” - văn bản của TAND tỉnh Đắk Nông nêu.

Khó cho người bị oan

Theo ông Võ, hiện ông khó để thu thập đầy đủ các chứng cứ về chi phí thăm nuôi, chi phí soạn thảo đơn, phí bưu điện gửi đơn thư kêu oan và chi phí luật sư bào chữa, hỗ trợ pháp lý...

Vì vậy, ông đề nghị TAND tỉnh Đắk Nông căn cứ vào báo cáo xác minh thiệt hại và biên bản thương lượng việc bồi thường của TAND huyện Tuy Đức để giải quyết cho ông.

Cũng theo ông Võ, vụ án oan từ năm 2018 đã khiến gia đình ông chịu thiệt hại rất lớn, rất nhiều, với các mức độ khác nhau về các tài sản. Tuy nhiên, việc thiệt hại không dễ kiểm đếm và thống kê, định lượng.

“Để xác định đúng và tương đối đủ các thiệt hại thì cần có sự quan tâm thấu đáo của tòa án và sự tham gia của các cơ quan chức năng, từ việc xem xét thẩm định tại chỗ đến việc thẩm định giá, giám định thiệt hại...” - ông Võ nói.

Theo đơn khởi kiện, vợ chồng ông Võ yêu cầu TAND huyện Tuy Đức bồi thường gần 29 tỉ đồng. Trong đó, hơn 28 tỉ đồng là thiệt hại về tài sản; gần 250 triệu đồng thiệt hại về tinh thần; hơn 200 triệu đồng là các chi phí thăm nuôi, soạn đơn, thuê luật sư kêu oan…

Trước khi khởi kiện, vợ chồng ông Võ và đại diện TAND huyện Tuy Đức đã làm việc, thương lượng bồi thường nhiều lần nhưng hai bên không thống nhất ý kiến.

Ông Võ cũng nhiều lần yêu cầu được TAND huyện Tuy Đức giám định sức khỏe, định giá tài sản bị thiệt hại của gia đình để làm căn cứ bồi thường nhưng không được chấp nhận.

Lý do, phía TAND huyện Tuy Đức cho rằng trong quá trình bị tạm giam, ông Võ không bị ép cung, nhục hình, không bị tịch thu hay kê biên, phong tỏa bất cứ tài sản nào nên không có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại thực tế và hành vi gây thiệt hại.

Trong lần thỏa thuận bồi thường oan sai gần đây nhất vào ngày 10-11-2023, phía TAND huyện Tuy Đức đề xuất mức 400 triệu đồng cho vợ chồng ông Võ.

Ông Võ mong muốn, trước khi phân xử vụ kiện của ông, TAND tỉnh Đắk Nông hãy xem xét thấu đáo biên bản xác minh tài sản ngày 7-10-2020 của nhiều cơ quan, trong đó có đại diện TAND huyện Tuy Đức.

Nội dung biên bản xác minh này thể hiện, trên phần đất rẫy khoảng 5 ha của ông Võ còn khoảng 50% cây sưa nhưng 40% kém phát triển. Ngoài ra, nhiều cây cà phê, mắc ca, hồ tiêu, sầu riêng kém phát triển, đang chết dần hoặc đã chết khô...