Vụ Vạn Thịnh Phát: Ai là chủ thực sự của SCB?

Ngày 12-3, TAND TP.HCM tiếp tục xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 85 bị cáo khác về những sai phạm xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan.

Phiên tòa tiếp diễn với phần xét hỏi của VKS và luật sư (LS) đối với các bị cáo.

Quyền quyết định, bố trí nhân sự tại SCB

Trả lời LS, bị cáo Lan phủ nhận hầu hết các cáo buộc. Bị cáo khẳng định không chỉ đạo thành lập các công ty “ma”, không lên phương án vay vốn khống, không thuê người đứng tên các khoản vay... mà do người của SCB thực hiện.

LS hỏi bị cáo Trương Mỹ Lan về người, cấp có thẩm quyền nào đã kêu gọi hợp nhất ba ngân hàng (SCB hình thành từ sự hợp nhất của ba ngân hàng: Ngân hàng TMCP Sài Gòn (cũ), Ngân hàng TMCP Việt Nam Tín Nghĩa và Ngân hàng TMCP Đệ Nhất - theo cáo trạng). Bị cáo Lan bật khóc, trình bày rằng do Ngân hàng Nhà nước nhờ nên bị cáo đã vận động bạn bè, người thân mua đủ trên 65% cổ phần để việc hợp nhất thành công, không ảnh hưởng đến Ngân hàng Nhà nước và tiền tệ quốc gia. Bị cáo đã cho mượn tài sản và kêu gọi đối tác nước ngoài gồm nhóm chuyên kinh doanh tài chính ngân hàng và các tỉ phú trong giới kinh doanh bất động sản.

LS hỏi về việc cáo trạng nêu bị cáo Lan có quyền lực, có quyền quyết định, bố trí nhân sự tại SCB. Bị cáo Lan trả lời rằng bị cáo không có nghiệp vụ ngân hàng nhưng “vì bị cáo có tài sản, có 5% cổ phần, mọi khó khăn đều giải quyết được hết nên các anh em nghĩ bị cáo là chủ”.

Được xét hỏi, bị cáo Trương Khánh Hoàng (cựu quyền tổng giám đốc SCB) cho rằng mặc dù Trương Mỹ Lan không giữ chức vụ gì nhưng tầm ảnh hưởng của bà lại rất lớn trong SCB. Hoàng cho biết dưới góc nhìn của bị cáo thì vai trò, vị trí và tầm ảnh hưởng của Trương Mỹ Lan thấy được từ việc tái cơ cấu các khoản nợ của SCB; hoạt động của ngân hàng đa phần thuộc về nhóm của Trương Mỹ Lan.

Bị cáo Bùi Anh Dũng (cựu chủ tịch HĐQT SCB) cho biết có thể Ngân hàng Nhà nước biết được Trương Mỹ Lan có uy tín, năng lực, chủ thực sự của SCB nên mời tham gia tái cơ cấu…

Cựu lãnh đạo SCB thất vọng về Trương Mỹ Lan

Trả lời xét hỏi, Trần Thị Mỹ Dung (cựu phó tổng giám đốc SCB) bị cáo buộc đã giúp sức tích cực cho bị cáo Lan rút tiền của SCB. Bị cáo Dung làm việc tại SCB từ năm 2010 (trước khi hợp nhất), trải qua nhiều thời kỳ lãnh đạo. Bị cáo Dung trình bày rằng đã “rất tin tưởng vào đạo đức, tài năng của bà Lan”.

“Khi gặp chị Lan, bị cáo rất thần tượng, làm việc với một tinh thần trung thành tuyệt đối, sai gì làm đó. Khi nghe chị Lan khai, bị cáo cảm thấy thất vọng đã tin nhầm người. Nhiều người khác cũng đã “lăn xả” với SCB vì tin tưởng chị và hậu quả là đã phạm tội” - bị cáo Dung nói.

Bị cáo Dung cũng thừa nhận giữa năm 2022, theo sự chỉ đạo của bà Lan, bị cáo đã lập bản báo cáo thực trạng tài chính, dư nợ cho bà Lan. Lúc đó, bà Lan có ra làm việc với Chính phủ, báo cáo về tình hình của SCB nên yêu cầu bị cáo Dung làm thống kê này để đối chiếu với số liệu dư nợ của các khoản vay thuộc nhóm của bà Lan và các khoản vay thông thường không liên quan đến Vạn Thịnh Phát.

Cựu phó tổng giám đốc SCB cho biết tiền giải ngân được sử dụng vào việc trả nợ khoản vay cũ tại SCB, rút tiền mặt, chi phí cho việc mua các dự án Sài Gòn One Tower, Vạn Thịnh Phát, Mũi Đèn Đỏ...

Trong đó, dự án Mũi Đèn Đỏ (quận 7) được dùng làm tài sản đảm bảo cho nhiều khoản vay. Dự án này có quy mô khoảng 117 ha, đến năm 2013 được phê duyệt quy hoạch 1/500. Tuy nhiên, đến năm 2014, Luật Đầu tư sửa đổi nên lúc đó thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án thuộc về Trung ương. Do đó, đến thời điểm cho vay dự án này chưa có chủ trương chấp thuận đầu tư, trong khi tiến độ bồi thường thì gần như hoàn thành (chỉ còn vài hecta)...