Ngày 12-3, TAND TP.HCM tiếp tục xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 85 bị cáo khác xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan. Phiên toà tiếp tục với phần xét hỏi của các luật sư bào chữa cho các bị cáo.
Luật sư Phan Trung Hoài (một trong năm LS bảo vệ cho bị cáo Trương Mỹ Lan) là luật sư tham gia xét hỏi đầu tiên.
"Có phương án vay nhưng tiền chị Lan sử dụng"
"Vì sao bà Trương Mỹ Lan được Ngân hàng Nhà nước mời tham gia vào quá trình tái cơ cấu SCB? Với tư cách là chủ tịch HĐQT ngân hàng SCB thì ông có suy nghĩ gì về một cá nhân có thể làm chủ và kiểm soát hoạt động một ngân hàng?" - LS hỏi.
Bị cáo Bùi Anh Dũng, cựu chủ tịch HĐQT ngân hàng SCB cho biết có thể ngân hàng nhà nước biết được Trương Mỹ Lan có uy tín, năng lực, chủ thực sự của SCB nên mời vào tham tái cơ cấu. Còn về vấn đề một cá nhân có thể kiểm soát ngân hàng thì bị cáo xuất thân từ nhân viên làm cho SCB, lúc nào cũng nghĩ chỉ là một người làm thuê.
Đến lượt hỏi bị cáo Trần Thị Mỹ Dung, làm việc tại Ngân hàng SCB từ tháng 5-2010 đến tháng 9-2022 là phó Tổng giám đốc có nhiệm vụ, quyền hạn trong việc phê duyệt cấp tín dụng đối với khoản cấp tín dụng thuộc thẩm quyền của mình, "Để được bổ nhiệm phó Tổng giám đốc thì có chịu sự tác động của Trương Mỹ Lan không hay do Hội đồng quản trị quyết định?" - LS hỏi.
Dung cho biết về bản chất được bổ nhiệm "nhờ chị Lan", còn trên mặt hồ sơ đương nhiên là do HĐQT quyết định. Dung cũng cho biết thêm về mặt cổ phần thì không biết Trương Mỹ Lan chiếm khoảng bao nhiêu, chỉ biết Lan và các con chiếm 15%. Đối với nhóm cổ đông nước ngoài chiếm tỉ lệ 30% thì bị cáo này nói mình là phó Tổng phụ trách tín dụng nên về cổ phần không nắm rõ.
LS tiếp tục đặt câu hỏi: "Có biết việc Trương Mỹ Lan đưa tài sản của mình vào SCB để tái cơ cấu ngân hàng SCB không?"
Dung trả lời: "Bị cáo có biết, tuy nhiên quá trình tái cơ cấu của SCB có nhiều giai đoạn bắt đầu từ 2012 thì chị Lan có đưa một số tài sản như Times Square, Chợ Vải, Windso vào để tái cơ cấu để làm phương án vay mới, nguồn tiền để trả nợ cho các khoản vay cũ. Còn giai đoạn từ năm 2021 đến nay thì bị cáo không thấy Trương Mỹ Lan đưa tài sản vào để tái cơ cấu SCB".
Trình bày trước HĐXX, bị cáo Trần Thị Mỹ Dung cũng trình bày thêm về các khoản vay, các tài sản đảm bảo cho các khoản vay tại ngân hàng SCB.
Theo đó, Dung cho biết đối với dự án Mũi Đèn Đỏ (quận 7) làm tài sản đảm bảo cho nhiều khoản vay thì dự án này có quy mô khoảng 117 ha và bắt đầu đền bù khoảng năm 2003 đến năm 2013 được phê duyệt quy hoạch 1/500. Tuy nhiên, đến năm 2014, Luật Đầu tư sửa đổi nên lúc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án thuộc về TW nên tới thời điểm cho vay dự án này chưa có chủ trương chấp thuận đầu tư, trong khi đó tiến độ đền bù thì gần như hoàn thành ( chỉ còn vài hecta).
"Tuy dự án Mũi Đèn Đỏ còn thiếu chủ trương đầu tư nhưng nếu nói giá trị của dự án này không có là không đúng vì chủ đầu tư cũng đã đền bù và làm một số công trình trên đó"- bị cáo Dung nói.
Nói về các khoản vay của nhóm Công ty dầu khí Đông Phương (khoảng 35 công ty), Dung cho biết nhóm công ty này cũng giống nhóm vay khác của bị cáo Phương Anh, trên mặt hồ sơ của các khoản vay là không sai nhưng bản chất lại không đúng.
Ví dụ như như một hợp đồng vay là để thu mua lúa gạo, cafe thì phương án vay vốn, Công ty vay vốn hoạt động trong lĩnh vực nông sản là đúng nhưng dòng tiền giải ngân ra lại đưa cho Trương Mỹ Lan.
Nói thêm về nhóm Đông Phương, bị cáo Dung cho biết trên hồ sơ và trong cáo trạng xác định số tiền giải ngân cho nhóm Đông Phương là 1.700 tỉ nhưng thực tế công nợ nhiều hơn (khoảng 4.000-5.000 tỉ) ngoài các công ty nông sản còn có các công ty kinh doanh xăng dầu.
“Người đỡ đầu cho SCB”
Đối với bị cáo Trương Khánh Hoàng, quyền tổng giám đốc Ngân hàng SCB, LS đặt câu hỏi: "Ai là người đề cử anh làm phó Tổng giám đốc, rồi quyền Tổng giám đốc?"
Hoàng cho biết, tháng 7-2020 khi Võ Tấn Hoàng Văn nghỉ, sau đó là thêm một hai người nữa làm phó Tổng giám đốc cũng nghỉ thì đến tháng 5-2021 Trương Mỹ Lan là người đề cử bị cáo lên làm phó tổng giám đốc ngân hàng.
"Vì sao anh cho rằng mặc dù Trương Mỹ Lan không giữ chức vụ gì nhưng tầm ảnh hưởng của bà Lan lại rất lớn trong ngân hàng SCB?", LS hỏi
Hoàng cho biết tại phiên toà các bị cáo khác cũng đã khai Trương Mỹ Lan giống như người đỡ đầu. Dưới góc nhìn của bị cáo thì ngoài là người đỡ đầu thì vai trò và vị trí và tầm ảnh hưởng của Trương Mỹ Lan thấy được từ việc tái cơ cấu các khoản nợ của SCB và hoạt động của ngân hàng đa phần thuộc về nhóm của Trương Mỹ Lan.
LS tiếp tục hỏi bị cáo Hoàng giải thích rõ thuật ngữ "người đỡ đầu": "Anh có thể giải thích thuật ngữ người đỡ đầu là như thế nào?"
Hoàng cho biết đối với suy nghĩ của bị cáo thì Trương Mỹ Lan là người quyết định, điều hành hoạt động của SCB còn hiểu sâu hơn về tầm ảnh hưởng của Trương Mỹ Lan thì bị cáo không rõ.
Nói về việc thành lập thêm ba trung tâm kinh doanh có chức năng cho vay trực thuộc hội sở SCB, Hoàng cho biết thời điểm đó các chi nhánh phục vụ cho nhóm vay của Trương Mỹ Lan đình chỉ cho vay nên Trương Mỹ Lan nói phải có cách để khắc phục tình trạng này. Khi đó ban lãnh đạo SCB đưa ra phương án lập ba trung tâm kinh doanh để phục vụ các khoản vay của nhóm Trương Mỹ Lan.
Về chi tiết khai các cách thức chuyển tiền ra nước ngoài của bị cáo Trương Mỹ Lan, bị cáo Hoàng xác nhận lại việc phê duyệt các lệnh thanh toán chuyển tiền ra nước ngoài trong đó có lệnh thanh toán thẻ tín dụng (thẻ của Trương Mỹ Lan sử dụng khi đi nước ngoài) không phải là hoạt động chuyển tiền ra nước ngoài của Trương Mỹ Lan mà chỉ có đặt cọc và mua cổ phần của các công ty mới là hoạt động chuyển tiền ra nước ngoài.
