Như Pháp Luật TP.HCM từng phản ánh, ngày 10-8, TAND TP.HCM đã sửa án sơ thẩm vụ bị cáo Mai Thị Ngọc Vân (SN 1980, ngụ quận Tân Bình) cố ý gây thương tích.
Theo đó, HĐXX đã tăng án đối với bị cáo Vân từ chín tháng tù lên bốn năm tù vì cho rằng hành vi phạm tội của bị cáo phải được xét xử theo khoản 2 Điều 104 BLHS (mức hình phạt từ hai năm tù đến bảy năm tù) chứ không phải khoản 1 Điều 104 BLHS như cấp sơ thẩm xác định. Ngoài ra, HĐXX còn quyết định khởi tố tại tòa đối với Mai Khải Hoàn (SN 1983, em trai bị cáo) để điều tra về tội cố ý gây thương tích.
Đáng chú ý, bị cáo Vân chính là người tố cáo thư ký TAND TP Trần Thị Nhung trong giai đoạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm trước đây đã gợi ý “chạy án” 120 triệu đồng để bị cáo hưởng án treo. Theo Vân, sau nhiều lần thương thảo, bà Nhung chốt giá còn 85 triệu đồng, thỏa thuận địa điểm đưa tiền và cho Vân số điện thoại của chồng mình là Phạm Văn Khang. Khi Khang vừa nhận 85 triệu đồng “chạy án” từ Vân thì bị công an bắt quả tang. Liên quan đến vụ việc, bà Nhung đã bị lãnh đạo TAND TP đình chỉ công tác để làm rõ.
Do vậy, việc bị cáo Vân bị HĐXX phúc thẩm tăng án từ chín tháng tù lên bốn năm tù (hơn năm lần so với bản án sơ thẩm) đã làm nhiều bạn đọc thắc mắc, nghi ngờ.
Ngày 11-8, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, Thẩm phán Huỳnh Ngọc Ánh (Phó Chánh án TAND TP.HCM) cho biết sau khi bị cáo Vân tố cáo thư ký tòa tiêu cực, vụ án của bị cáo đã được chuyển giao cho thẩm phán, thư ký tòa khác giải quyết.
Bị cáo Vân (ngoài cùng) cho rằng mức án tòa phúc thẩm tuyên với mình là quá nặng. Ảnh: H.YẾN
Theo Thẩm phán Ánh, việc xét xử một vụ án và tuyên mức hình phạt là quyền của HĐXX vì HĐXX phải căn cứ vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội để đưa ra phán quyết chứ không phải vì lý do nào khác. HĐXX có trách nhiệm làm đúng pháp luật, xử đúng người, đúng tội. “Tôi tôn trọng quyết định của HĐXX” - ông Ánh nhấn mạnh.
Ông Ánh chia sẻ thêm: “Người thẩm phán khi xét xử luôn có lương tâm, không thể vì chuyện này chuyện khác mà quên đi số phận của bị cáo. Đã là thẩm phán, nhất là trong lĩnh vực hình sự, ai cũng trăn trở đối với từng hình phạt mà mình tuyên. Tình cảm yêu ghét là chuyện ở ngoài nhưng lương tâm thẩm phán không cho phép họ tuyên mức án nặng đối với bị cáo nếu không có căn cứ. Sai thì sai, đúng là đúng, không có chuyện xen lẫn tâm tư ngoài. Cái sai của người này không phải là lý do để hại người khác. Đó là sự ứng xử đúng lương tri. Đời thường còn thế huống chi là người cầm cân nảy mực, bảo vệ công lý. Ai cũng có yêu ghét khác nhau nhưng với người xét xử luôn để công lý lên làm đầu, không cho phép tình cảm lấn át lương tâm và không bị chi phối bởi các luồng dư luận”.
Ông Ánh cũng nhận xét chủ tọa phiên xử phúc thẩm này - Thẩm phán Vũ Phi Long (Phó Chánh Tòa Hình sự TAND TP) vốn là người có nhiều năm kinh nghiệm trong việc xét xử án hình sự. “Tất cả mọi người biết anh Long đều có thể khẳng định anh Long có trách nhiệm, đủ bản lĩnh để ra một phán quyết công tâm, không vì chuyện này chuyện nọ mà làm trái lương tâm của người thẩm phán” - ông Ánh khẳng định.
HOÀNG YẾN
Vì sao tòa phúc thẩm tăng án hơn năm lần?
Theo hồ sơ, nhà cha Vân có mâu thuẫn với nhà hàng xóm là ông Trịnh Quang Hân. Chiều 1-6-2014, trời đổ mưa, ông Hân ra quay tấm bạt che mưa, cố tình để cho tay quay va đập nhiều lần vào dàn cây cảnh trước sân nhà Vân. Đôi bên xảy ra cãi vã. Con ông Hân là Trịnh Quốc Việt chạy ra đấm đá Vân. Ông Hân không can mà còn giữ chặt hai tay Vân cho con mình đánh, rồi cũng trực tiếp đánh Vân. Hàng xóm đến can, Mai Khải Hoàn (em Vân) cũng chạy ra đánh ông Hân để bảo vệ Vân. Ngay sau đó, Công an phường 2 (quận Tân Bình) đã mời hai bên ra phường lấy lời khai. Hôm sau, nghĩ lại chuyện bị đánh, Vân ấm ức chạy ra lượm cây củi đánh Việt. Anh Trung (anh của Việt) chạy ra can thì bị Vân đánh trúng vào đầu ngất xỉu. Lúc này, cha mẹ Vân chạy ra can và kéo Vân về.
Theo kết quả giám định pháp y, ông Hân và Việt bị thương tật mỗi người 4%, Trung bị thương tật 13%. Sau đó ông Hân, Trung, Việt làm đơn đề nghị xử lý hình sự Vân về tội cố ý gây thương tích.
Sau khi TAND quận Tân Bình xử sơ thẩm phạt Vân chín tháng tù, Vân (được tại ngoại vì đang nuôi con nhỏ) kháng cáo xin hưởng án treo, còn nạn nhân và người liên quan kháng cáo đề nghị tăng mức án đối với bị cáo.
Tại phiên xử phúc thẩm, phía người bị hại tiếp tục đề nghị xử nặng đối với Vân và cung cấp cho HĐXX một đoạn ghi âm có nội dung là sau phiên tòa sơ thẩm, bị cáo hăm dọa gia đình này là sẽ không được ở yên nếu bị cáo phải ngồi tù. Một diễn biến đáng chú ý khác là Vân không thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố dẫn đến việc đối chất gay gắt giữa bị cáo với nạn nhân và người liên quan.
Theo HĐXX phúc thẩm, tòa sơ thẩm chỉ xét xử bị cáo Vân theo khoản 1 Điều 104 BLHS (khung hình phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm) là chưa đúng. Bởi chỉ tính riêng tỉ lệ thương tật của nạn nhân Trung đã là 13%, cấp sơ thẩm cho rằng cần trừ đi 6% vùng lưng vì không xác định được có phải do Vân gây ra hay không là không phù hợp với nguyên tắc chịu trách nhiệm hình sự “nhiều người gây thương tích cho một người ở cùng một thời điểm”. Đồng thời, quá trình điều tra, xét xử đã chứng minh chỉ có một mình Vân sử dụng hung khí tấn công anh Trung, không còn ai khác, trong khi nạn nhân không thể gây thương tích ở vùng lưng của mình. Do đó Vân phải chịu toàn bộ trách nhiệm về tỉ lệ thương tật 13% của nạn nhân Trung nên đủ cơ sở buộc tội bị cáo theo khoản 2 Điều 104 BLHS (khung hình phạt từ hai năm tù đến bảy năm tù).
Mặt khác, HĐXX khẳng định bị cáo phạm tội nhiều lần với nhiều người, dùng hung khí nguy hiểm mà tòa sơ thẩm chỉ phạt chín tháng tù là không phù hợp. Ngoài ra, HĐXX cũng đánh giá đến các tình tiết giảm nhẹ để chiếu cố phần hình phạt. Do Vân không thành khẩn khai báo và ăn năn hối cải nên HĐXX không xem xét hai tình tiết giảm nhẹ này như tòa sơ thẩm từng vận dụng cho bị cáo.
Đối với Hoàn, theo HĐXX, tòa sơ thẩm đã nhiều lần trả hồ sơ để xem xét hành vi cố ý gây thương tích của Hoàn nhưng không được chấp nhận. Nhưng quá trình xét xử phúc thẩm, lời khai của Hoàn, của bị cáo Vân và những người làm chứng cho thấy Hoàn có đánh và người bị hại có đơn yêu cầu khởi tố với Hoàn do đã gây ra thương tật cho mình 4%. Hành vi của Hoàn có dấu hiệu của tội cố ý gây thương tích nên HĐXX quyết định khởi tố ngay tại phiên tòa.
