Ngày 8-11, năm ứng viên tranh cử tổng thống hàng đầu của đảng Cộng hòa đã bước vào vòng tranh luận công khai lần thứ ba ở bang Miami.
Trong cuộc tranh luận đầu tiên kể từ khi xung đột giữa Israel và phong trào vũ trang Hồi giáo Hamas (kiểm soát Dải Gaza, Palestine) bùng phát, các ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa đều tuyên bố ủng hộ việc hỗ trợ Israel nhưng lại tranh cãi về vấn đề Trung Quốc (TQ) và Ukraine khi đối mặt với áp lực ngày càng lớn phải đuổi theo sức hút của cựu Tổng thống Donald Trump - người lại một lần nữa vắng mặt, theo đài ABC News.
Các ứng viên bàn về ông Trump và chính sách đối ngoại
Năm ứng viên trong suốt buổi tranh luận phải tìm cách chứng minh với cử tri rằng mình là người có thể thay thế ông Trump trở thành gương mặt đại diện cho đảng trước thềm cuộc bầu cử sơ bộ ở bang Iowa vào đầu năm sau.
Các chuyên gia đánh giá so với các vòng tranh luận trước, các ứng viên lần này rất tập trung vào các chủ đề đối ngoại của Mỹ, hầu như không có các màn đối thoại ngoài chủ đề hoặc các câu bông đùa với nhau. Điều này phản ánh sự nghiêm túc của các ứng viên khi thời hạn bầu ứng viên chính thức sắp tới gần.
Các ứng viên nhấn mạnh sự khác biệt của họ về chính sách đối ngoại nhưng cũng phê phán ông Trump vì những lời chỉ trích của ông với cách ứng phó của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sau cuộc tấn công của Hamas và vì tuyên bố của ông rằng nhóm tấn công Israel đã “rất thông minh”.
Ông Trump trở thành chủ đề của câu hỏi đầu tiên trong cuộc tranh luận, khi người điều phối yêu cầu mỗi ứng viên giải thích lý do họ là người phù hợp để đánh bại ông Trump.
Thống đốc bang Florida Ron DeSantis nói rằng ông Trump nợ cử tri những lần ông ấy vắng mặt trong các buổi tranh luận công khai và cần thuyết phục cử tri rõ ràng là tại sao ông ấy nên là người được chọn.
Cựu Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley, ngôi sao đang lên và là đối thủ nặng ký của ông DeSantis, cho biết ông Trump “đã từng đúng” khi ủng hộ Ukraine nhưng bây giờ “lập trường của ông ấy đang yếu dần”.
Cùng xuất hiện trên bục tranh luận còn có thượng nghị sĩ bang South Carolina Tim Scott, cựu Thống đốc bang New Jersey Chris Christie và doanh nhân Vivek Ramaswamy.
Ngoài ra, tất cả ứng viên đều nói rằng họ kiên quyết ủng hộ Israel sau đợt tấn công của Hamas khiến hơn 1.400 người thiệt mạng. Dù vậy, các ứng viên không thảo luận về các giải pháp viện trợ nhân đạo cho dân thường ở Dải Gaza khi số người Palestine thiệt mạng trong cuộc xung đột đã vượt qua 10.500 người, trong đó có hơn 4.300 trẻ em, theo Bộ Y tế do Hamas điều hành ở Gaza.
Một số ứng viên cũng cho biết họ sẽ gây áp lực buộc các trường đại học phải trấn áp chủ nghĩa bài Do Thái.
Ông DeSantis tuyên bố sẽ tận dụng vai trò thống đốc bang Florida của mình để thể hiện sự ủng hộ đối với Israel và đã tổ chức đưa hàng trăm người Mỹ di tản khỏi Israel, đồng thời ra lệnh cho các trường đại học của bang giải tán các chi nhánh của một nhóm ủng hộ Palestine và sắp xếp để giúp gửi vũ khí, đạn dược và các nguồn cung cấp khác cho Israel.
Trong khi đó, bà Haley đã dựa vào kinh nghiệm của mình với tư cách đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc để tranh luận cho việc ủng hộ chính quyền Tel Aviv.
Các ứng viên đấu khẩu quyết liệt
Cặp đối thủ Haley - DeSantis nhận được sự chú ý của cử tri trong suốt buổi tranh luận bởi cả hai liên tục tìm cách hạ bệ nhau nhằm khẳng định bản thân trong cuộc tranh giành đề cử của đảng Cộng hòa. Sau khi vòng vo với nhau được một nửa cuộc tranh luận, hai người bắt đầu công kích các thỏa thuận của bên kia với TQ.
Cả hai đều cho biết đối thủ của họ đã ủng hộ ngành công nghiệp TQ khi còn giữ các vị trí cấp liên bang. Không có gì đáng ngạc nhiên khi cả hai đều không đồng ý, dẫn đến một cuộc đấu khẩu quyết liệt giữa hai bên.
Kể từ khi tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng, bà Haley đã đẩy lập trường cứng rắn với TQ thành nội dung cốt lõi trong chiến dịch tranh cử năm 2024 của bà. Cựu đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc đã chỉ trích mạnh mẽ TQ trong các bài phát biểu, phỏng vấn, bình luận và quảng cáo - cẩn thận tạo ra hình ảnh rằng nếu bà trở thành tổng thống thì Mỹ sẽ cứng rắn với TQ hơn bao giờ hết vào thời điểm mà những lo ngại về ảnh hưởng của TQ đang nổi lên.
Trong khi đó, ông DeSantis đã cố gắng công kích bà Haley về vấn đề này, cáo buộc bà từng chào đón và ủng hộ một công ty TQ mua đất trong thời gian làm thống đốc bang South Carolina trước khi đảm nhiệm vai trò đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc.
Bà Haley cố gắng xen vào và bào chữa cho mình nhưng người điều phối không cho phép. Đến khi tới lượt phát biểu, bà Haley lật ngược tình thế khi chỉ ra cổng thông tin bang Florida từng đăng và đã gỡ xuống một bản báo cáo về cơ hội kinh doanh của TQ ở bang Florida gần đây. Ông DeSantis không trả lời luận điểm này.
Ứng viên Vivek Ramaswamy cũng chỉ trích bà Haley trên lập trường TQ. Ông nói rằng bà Haley từng gọi TQ là “người bạn tuyệt vời của chúng tôi” khi làm đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc. Ông cũng chỉ ra con gái bà Haley đang sử dụng TikTok - mạng xã hội do một công ty TQ điều hành. Ngay lập tức, bà Haley tỏ ra tức giận: “Đừng lôi con gái tôi vào các luận điểm của ông. Ông là đồ tồi”.•
Ông Trump khuyên các ứng viên Cộng hòa khác nên bỏ buộc
Tuy không tham gia vòng tranh luận lần này nhưng cũng tại bang Miami, cách địa điểm tổ chức tranh luận không xa, ông Trump đã tổ chức một sự kiện vận động tranh cử ở TP Hialeah. Đây là nơi tập trung đông đảo người Mỹ gốc Cuba, nơi ông Trump đang duy trì sự ủng hộ lớn. Cuộc vận động này được xem đóng vai trò cho việc thu hút cử tri Mỹ Latinh, theo đài CNN.
Tại TP Hialeah, ông Trump nhấn mạnh sự khác biệt giữa ông và các ứng viên còn lại, đồng thời ngầm khuyên đảng này hủy bỏ các cuộc tranh luận trong tương lai. “Đã tới lúc đảng (Cộng hòa) nên ngừng lãng phí thời gian và nguồn lực” - ông Trump khẳng định.
Hiện ông Trump được đánh giá là ứng viên hàng đầu của đảng Cộng hòa. Ông năm nay đã bỏ qua cả ba vòng tranh luận truyền thống giữa các ứng viên, với lý do không cần làm điều đó vì đã đứng đầu trong các cuộc khảo sát trước bầu cử.
Thay vào đó, ông thường tổ chức các sự kiện riêng biệt để thu hút sự chú ý của cử tri đảng Cộng hòa.
