Trong cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã hỗ trợ Ukraine rất tích cực. Các hoạt động này bao gồm cung cấp thông tin tình báo về các cuộc tấn công tên lửa, xây dựng căn cứ gián điệp, theo dõi hoạt động của quân Nga, và đào tạo, hỗ trợ các mạng lưới gián điệp Ukraine, theo tờ The New York Times.
Mối quan hệ giữa CIA và Ukraine không phải mới được hình thành khi Nga mở chiến dịch quân sự mà nó đã được xây dựng từ năm 2014. Từ đó, Ukraine trở thành một trong những đối tác tình báo quan trọng nhất của CIA thu thập thông tin về Moscow.
Bên trong căn cứ gián điệp mà CIA giúp Ukraine xây dựng
Nép mình trong một khu rừng rậm rạp, một căn cứ quân sự Ukraine dường như đã bị bỏ hoang khi trung tâm chỉ huy của nó bị phá hủy do hứng chịu hỏa lực dữ dội của Nga. Tuy nhiên, đó là những gì thấy được ở trên mặt đất.
Cách đó không xa, có một lối đi kín đáo dẫn xuống hầm ngầm, nơi các đội lính Ukraine theo dõi các vệ tinh do thám của Nga và nghe lén cuộc trò chuyện giữa các chỉ huy Nga. Trên màn hình có đường màu đỏ thể hiện lộ trình của một máy bay không người lái (UAV) mang chất nổ xuyên qua hệ thống phòng không của Nga từ một điểm ở miền trung Ukraine đến mục tiêu ở TP Rostov (Nga).
Hầm ngầm này được xây dựng để thay thế trung tâm chỉ huy bị phá hủy trong những tháng sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga. Đáng chú ý, căn cứ này gần như được CIA tài trợ hoàn toàn và trang bị một phần.
Theo The New York Times, đây là một phần của mạng lưới căn cứ gián điệp do CIA giúp Ukraine xây dựng trong 8 năm qua, bao gồm 12 địa điểm bí mật khác dọc biên giới Nga.
Với tiền và thiết bị do CIA cung cấp, các đơn vị Ukraine, dưới sự chỉ huy của Tướng Serhii Dvoretskiy - một chỉ huy tình báo của Ukraine, bắt đầu xây dựng và làm việc ở hầm ngầm này.
Trong hầm, Tướng Dvoretskiy chỉ vào các thiết bị liên lạc và máy chủ máy tính lớn mà một số được CIA tài trợ, cho biết lực lượng Ukraine sử dụng căn cứ này để hack (đột nhập) vào mạng lưới liên lạc an toàn của quân đội Nga.
“Đây là thứ có thể đột nhập vào các vệ tinh và giải mã các cuộc trò chuyện bí mật” -Tướng Dvoretskiy nói với một nhà báo The New York Times trong chuyến tham quan căn cứ.
Tướng Dvoretskiy cho biết hầm được bảo vệ bằng hệ thống phòng không của Đức, có một hệ thống lọc không khí bảo vệ khỏi vũ khí hóa học và một hệ thống điện chuyên dụng luôn sẵn sàng trong trường hợp lưới điện bị hỏng.
Trong khi đó, một sĩ quan khác đặt hai bản đồ mới được tạo ra lên bàn cho thấy Ukraine đang theo dõi hoạt động của Nga trên khắp thế giới.
Bản đồ đầu tiên cho thấy các tuyến đường trên không của các vệ tinh do thám Nga di chuyển qua miền trung Ukraine. Bản đồ thứ hai cho thấy các vệ tinh do thám của Nga đang đi qua các cơ sở quân sự chiến lược, bao gồm cơ sở vũ khí hạt nhân, ở miền đông và miền trung nước Mỹ như thế nào.
Những lần CIA giúp Ukraine trong cuộc chiến với Nga
Vào tháng 3-2021, quân đội Nga bắt đầu tập trung quân dọc biên giới với Ukraine. Nhiều tháng trôi qua, ngày càng có nhiều quân Nga bao vây Ukraine và câu hỏi đặt ra là liệu Moscow chỉ dùng kế nghi binh hay đang chuẩn bị chiến tranh.
Tháng 11 năm đó và những tuần sau đó, CIA và Cục Tình báo mật (MI6) của Anh đã cùng đưa ra lời nhắn tới Ukraine: Nga đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công toàn diện nhằm thay thế chính quyền hiện tại ở Kiev thành một chính quyền thân Nga.
Theo các quan chức Mỹ, lúc đó, các cơ quan tình báo Mỹ và Anh đã có những thông tin tình báo là danh sách tên của các quan chức Ukraine mà Moscow lên kế hoạch giết hoặc bắt giữ, cũng như những người Ukraine mà Nga hy vọng sẽ đưa lên nắm quyền.
Lúc đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và một số cố vấn cấp cao Ukraine cảm thấy hoài nghi về thông tin này, ngay cả sau khi Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) William Burns đã vội vã đến Kiev vào tháng 1-2022 để thông báo cho chính quyền Ukraine.
Khi chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga đến gần, CIA và các sĩ quan MI6 đã có chuyến thăm cuối cùng ở Kiev cùng với các đồng nghiệp Ukraine. Dưới sự chỉ đạo của ông Burns, chỉ một nhóm nhỏ sĩ quan CIA được ở lại Ukraine trong bối cảnh Mỹ lệnh sơ tán toàn bộ công chức nước này. Nhóm sĩ quan CIA này được chuyển đến một khu phức hợp khách sạn ở miền Tây Ukraine.
Sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt vào ngày 24-2-2022, nhóm sĩ quan CIA này là đại diện duy nhất của chính phủ Mỹ tại Ukraine trên thực địa. Hàng ngày tại khách sạn, họ gặp những đầu mối liên lạc Ukraine để trao đổi thông tin.
Vào ngày 3-3-2022, ngày thứ tám của cuộc chiến, nhóm sĩ quan CIA đã đưa ra một cái nhìn tổng quan chính xác về kế hoạch của Nga trong hai tuần tiếp theo. Theo đó, Nga sẽ mở một hành lang nhân đạo ra khỏi thành phố Mariupol bị bao vây, sau đó nổ súng vào những người Ukraine sử dụng nó.
Theo CIA, Nga cũng đã lên kế hoạch bao vây thành phố cảng chiến lược Odesa, nhưng một cơn bão đã làm trì hoãn cuộc tấn công và đến giờ, Nga vẫn không chiếm được thành phố.
Nga cũng đã cố gắng ám sát các quan chức hàng đầu của Ukraine, trong đó có ông Zelensky. Ví dụ trong một vụ, CIA đã chia sẻ thông tin tình báo với cơ quan tình báo Ukraine giúp phá tan âm mưu ám sát ông Zelensky, theo một quan chức cấp cao của Ukraine.
Trong vòng vài tuần sau cuộc chiến, CIA đã quay trở lại Kiev và cơ quan này đã cử rất nhiều sĩ quan mới đến để giúp đỡ Ukraine. Một số sĩ quan CIA đã được triển khai đến các căn cứ của Ukraine. Họ xem xét danh sách các mục tiêu Nga mà Ukraine đang chuẩn bị tấn công, so sánh thông tin mà Ukraine có được với tình báo Mỹ để đảm bảo rằng những cuộc tấn công đó sẽ chính xác.
Tháng 7-2022, điệp viên Ukraine nhìn thấy đoàn xe Nga chuẩn bị vượt qua một cây cầu chiến lược bắc qua sông Dnipro và thông báo cho MI6. Các sĩ quan tình báo Anh và Mỹ sau đó đã nhanh chóng xác minh thông tin tình báo Ukraine bằng cách sử dụng hình ảnh vệ tinh thời gian thực và truyền thông tin chính xác giúp Ukraine khai hỏa, phá hủy các đoàn xe của Nga.
Để cố gắng trấn an các nhà lãnh đạo Ukraine, Giám đốc CIA đã có 10 chuyến thăm bí mật tới Ukraine và chuyến đi gần nhất là vào ngày 22-2 vừa qua. Bình luận về chuyến thăm ngày 22-2, một nhân viên CIA nói rằng Mỹ “đã thể hiện cam kết rõ ràng với Ukraine trong nhiều năm và chuyến thăm này là một tín hiệu mạnh mẽ khác cho thấy cam kết của Mỹ sẽ tiếp tục”.
