Ai sẽ phải bồi thường thiệt hại cho doanh nghiệp? Việc bồi thường được tiến hành bằng con đường nào, theo quy định nào?
TAND tỉnh Kon Tum vừa chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của Công ty TNHH 45, tuyên buộc Trung tâm Dịch vụ Bán đấu giá tài sản Kon Tum (Trung tâm Đấu giá) và Hạt Kiểm lâm huyện Kon Plông phải giao toàn bộ lô hàng mà Công ty 45 đã trúng đấu giá. Tuy nhiên, tòa đã bác yêu cầu đòi bồi thường 2 tỉ đồng của Công ty 45.
Tỉnh chỉ đạo sai gây thiệt hại
Trước đây Pháp Luật TP.HCM đã từng thông tin về vụ việc. Theo đó, tháng 6-2010, Hạt Kiểm lâm huyện Kon Plông ủy quyền cho Trung tâm Đấu giá tổ chức bán đấu giá một lô hàng gồm hơn 4 m3 gỗ sưa và 11 chiếc xe máy với giá khởi điểm hơn 1,5 tỉ đồng. Sau ba vòng trả giá với hình thức bỏ phiếu kín, những người tham gia trả giá đã bị loại vì vi phạm quy định về đấu giá, nhờ vậy Công ty 45 vô tình trúng đấu giá toàn bộ lô hàng với giá 3,1 tỉ đồng.
Sau đó, Công ty 45 và Trung tâm Đấu giá tiến hành các thủ tục cần thiết để thực hiện hợp đồng bán đấu giá. Sau khi Công ty 45 đã nhận toàn bộ hồ sơ chứng từ liên quan của lô hàng và chuyển toàn bộ số tiền phải trả vào kho bạc nhà nước, ngày 14-3-2011, Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum bất ngờ ra quyết định hủy kết quả bán đấu giá.
Không có gỗ để giao lại cho một doanh nghiệp khác, Công ty 45 đã bị đối tác phạt 2 tỉ đồng vì vi phạm hợp đồng. Công ty bèn làm đơn khiếu nại gửi đến nhiều cơ quan chức năng ở Kon Tum nhưng không được giải quyết vì các nơi này cứ chỉ qua chỉ lại.
Hạt Kiểm lâm huyện Kon Plông và Trung tâm Đấu giá cho biết phải chấp hành quyết định của Sở Tư pháp tỉnh. Sở Tư pháp tỉnh thì nói làm theo yêu cầu của UBND tỉnh. UBND tỉnh thì đổ thừa rằng cơ quan CSĐT công an tỉnh đã có kết luận về sai phạm trong quá trình đấu giá và kiến nghị phải hủy. Thế nhưng cơ quan CSĐT lại khẳng định UBND tỉnh đã đổ oan cho mình vì sau khi vào cuộc, nhận thấy việc Công ty 45 trúng đấu giá là phù hợp với quy định nên họ chẳng những không hề kiến nghị hủy kết quả đấu giá mà còn đề nghị Trung tâm Đấu giá sớm giao hàng hóa đấu giá cho Công ty 45!
Hủy kết quả đấu giá sai quy định
Trước việc chỉ qua chỉ lại lòng vòng này, tháng 9-2011, Công ty 45 đã nộp đơn khởi kiện Trung tâm Đấu giá ra TAND tỉnh Kon Tum (vụ kiện kinh doanh thương mại - NV), yêu cầu tòa buộc Trung tâm Đấu giá tiếp tục thực hiện hợp đồng và phải bồi thường cho công ty 2 tỉ đồng.
Tại phiên xử mới đây, tòa nhận định việc trúng đấu giá của Công ty 45 là đúng quy định của pháp luật. Công ty 45 cũng đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của bên mua tài sản. Trong khi đó, quyết định hủy kết quả bán đấu giá của Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum là chưa phù hợp với quy định về bán đấu giá tài sản. Việc Công ty 45 yêu cầu tòa buộc Trung tâm Đấu giá phải tiếp tục thực hiện hợp đồng, buộc giao hàng đã trúng đấu giá cho Công ty 45 là có căn cứ. Tuy nhiên, việc Trung tâm Đấu giá không giao hàng dẫn đến làm cho Công ty 45 bị thiệt hại là do chấp hành quyết định của Sở Tư pháp (cơ quan chủ quản). Đây là lý do khách quan, ngoài ý muốn của Trung tâm Đấu giá.
Từ đó, TAND tỉnh Kon Tum chỉ chấp nhận yêu cầu buộc Trung tâm Đấu giá phải giao hàng như hợp đồng bán đấu giá nhưng bác yêu cầu đòi bồi thường của Công ty 45. Sau phiên xử, phía Công ty 45 cho biết sẽ kháng cáo về phần bồi thường thiệt hại.
Sở Tư pháp tỉnh phải bồi thường
Từ vụ việc trên, vấn đề đặt ra là ai phải có trách nhiệm bồi thường cho Công ty 45? Việc bồi thường này được tiến hành theo các quy định nào?
Chúng tôi đã đem vụ việc đi trao đổi với nhiều chuyên gia pháp luật. Tất cả đều cho rằng lẽ ra Công ty 45 phải đòi Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum bồi thường thiệt hại cho mình mới đúng. Sở Tư pháp đã ban hành một quyết định sai gây thiệt hại cho doanh nghiệp thì phải có trách nhiệm bồi thường. Trước tòa, đại diện cơ quan này nại rằng mình làm theo chỉ đạo của UBND tỉnh nhưng đó là chuyện nội bộ giữa các cơ quan. Về “giấy trắng mực đen” thì Sở Tư pháp vẫn phải chịu trách nhiệm với quyết định sai của mình.
Mặt khác, quyết định hủy kết quả bán đấu giá của Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum là một quyết định hành chính. Như vậy, việc bồi thường cho Công ty 45 sẽ được tiến hành theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước thông qua con đường khiếu nại hành chính, khởi kiện hành chính chứ không phải thông qua một vụ kiện kinh doanh thương mại như trên.
| Còn nhập nhằng? Việc bán đấu giá tài sản được lập thành hợp đồng, có một bên mua và một bên bán. Đây là quan hệ dân sự hoặc kinh doanh thương mại, khi có tranh chấp xảy ra thì phải áp dụng các quy định của pháp luật dân sự hoặc kinh doanh thương mại để giải quyết và thẩm quyền giải quyết thuộc về tòa án. Thế nhưng các quy định pháp luật hiện hành lại cho phép cơ quan hành chính can thiệp vào quá trình bán đấu giá bằng các quyết định hành chính. Điều này dẫn đến sự nhập nhằng, lộn xộn trong việc xác định thẩm quyền giải quyết, quan hệ tranh chấp… Luật sư BÙI NHƯ THÀNH, Đoàn Luật sư TP.HCM Doanh nghiệp nên kiện hành chính Theo tôi, TAND tỉnh Kon Tum bác yêu cầu bồi thường của Công ty 45 là đúng. Bởi Trung tâm Dịch vụ Bán đấu giá tài sản trực thuộc sự quản lý của Sở Tư pháp. Do vậy, khi Sở Tư pháp ra quyết định hủy kết quả bán đấu giá thì theo quy định, kết quả bán đấu giá không còn giá trị. Như vậy, việc Trung tâm Đấu giá không giao hàng cho Công ty 45 là nằm ngoài ý muốn, không phải lỗi của trung tâm. Trong trường hợp này, nếu doanh nghiệp chứng minh được có thiệt hại thực tế đã xảy ra thì trách nhiệm bồi thường thuộc về Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum. Công ty 45 có thể tiếp tục khởi kiện hành chính yêu cầu tòa tuyên hủy quyết định hủy kết quả bán đấu giá và yêu cầu tòa buộc Sở Tư pháp tỉnh phải bồi thường thiệt hại. Luật sư ĐÀM BẢO HOÀNG, Đoàn Luật sư TP.HCM Kiện kinh doanh thương mại là chưa đúng Việc doanh nghiệp khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại là không đúng, tự làm ảnh hưởng đến quyền lợi của mình. Đúng ra, Công ty 45 phải tiến hành vụ kiện hành chính với yêu cầu tòa tuyên hủy quyết định hủy kết quả bán đấu giá của Sở Tư pháp và áp dụng Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước để yêu cầu bồi thường thiệt hại trong trường hợp này. Nếu tòa chấp thuận yêu cầu hủy quyết định hủy kết quả bán đấu giá thì bắt buộc Trung tâm Đấu giá phải thực hiện việc giao hàng đã trúng đấu giá theo hợp đồng bán đấu giá mà hai bên đã ký. Luật sư CAO QUANG THUẦN, Đoàn Luật sư TP.HCM |
HỒNG TÚ
