Sáng 12-11, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các đại biểu (ĐB) về nhóm vấn đề thứ ba thuộc lĩnh vực thông tin và truyền thông đối với Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng.
“Nhà nhà thu thập thông tin cá nhân”
ĐB Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh) cho biết hiện nay tình trạng quảng cáo trực tuyến thường dựa vào dữ liệu người dùng, đôi khi vi phạm quyền riêng tư và dữ liệu cá nhân. Điều này gây ra lo ngại về bảo mật thông tin cá nhân của người tiêu dùng khi sử dụng các dịch vụ hoặc truy cập vào các trang web.
Thống kê cho thấy số lượng thông tin cá nhân, quyền riêng tư của người dùng bị đánh cắp trong sáu tháng đầu năm 2024 tăng 50% so với sáu tháng cùng kỳ, điều này gây bức xúc cho xã hội. Từ đó, ĐB yêu cầu với vai trò là thủ lĩnh của ngành TT&TT, Bộ trưởng làm rõ các giải pháp để chủ động phối hợp phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả tình trạng nêu trên.
Trả lời, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho hay có một câu chuyện thực tế đang xảy ra là “nhà nhà thu thập thông tin cá nhân”. “Tôi mà đi thay kính cận, đến đấy người ta cũng hỏi anh tên gì, bao nhiêu tuổi, địa chỉ nhà như thế nào, anh làm nghề gì...” - Bộ trưởng chia sẻ, đồng thời cho rằng họ tư duy theo hướng có thông tin để xây dựng cơ sở dữ liệu khách hàng.
Tuy nhiên, những công ty vừa và nhỏ như vậy chưa hiểu biết pháp luật về việc khi thu thập thông tin phải xin phép, phải có hệ thống an toàn để bảo vệ thông tin đó không bị tấn công. Đặc biệt phải có quy chế nội bộ để những người khai thác thông tin không mang thông tin bán, cho người khác hoặc chính mình mang thông tin đó giao dịch với các doanh nghiệp khác.
“Việc phổ biến Luật An ninh mạng, Luật An toàn thông tin mạng, trách nhiệm của người thu thập thông tin cá nhân phải bảo vệ dữ liệu, sử dụng đúng quy định pháp luật là câu chuyện lớn” - vẫn lời Bộ trưởng.
Năm 2023 và 2024, Bộ TT&TT coi đây là “trọng điểm” và đã tổ chức rất nhiều đoàn thanh tra về bảo vệ dữ liệu cá nhân, đối tượng là các nhà mạng viễn thông, các công ty bưu chính, ngân hàng, mạng xã hội, trang thông tin…. Rất nhiều sai sót phải chấn chỉnh.
“Chúng tôi đã công bố những sai sót đó trên các phương tiện thông tin đại chúng để nhắc nhở các doanh nghiệp thu thập thông tin này phải thực hiện đúng quy định của pháp luật. Hiện đã có Luật An ninh mạng, Luật An toàn thông tin mạng, nghị định về việc bảo vệ dữ liệu cá nhân. Sắp tới dự kiến nâng cấp nghị định nói trên thành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân” - Bộ trưởng nói.
Tin giả trên mạng xã hội gây bức xúc xã hội
ĐB Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) cho hay sự phát triển của mạng xã hội kéo theo tình trạng tin giả, tin sai sự thật gây nhiễu loạn, tạo ra những hệ lụy tiêu cực, gây bức xúc trong xã hội; đồng thời cũng tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt với báo chí chính thống cả về thông tin và doanh thu.
“Với vai trò quản lý Nhà nước, Bộ trưởng cho biết phương án nào để quản lý mạng xã hội?” - ĐB chất vấn.
Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định việc quản lý mạng xã hội để chống tin giả, tin sai sự thật là vấn đề không chỉ ở Việt Nam mà mang tính toàn cầu.
Nói về giải pháp, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đầu tiên là vấn đề hoàn thiện thể chế. Trước đây, chúng ta mới quy định xử lý cá nhân sử dụng mạng xã hội khi đưa thông tin sai sự thật, tin giả, nhưng mới đây đã có nghị định xử lý các nền tảng xã hội khi vi phạm luật pháp Việt Nam.
“Các nền tảng mạng xã hội có không gian riêng, có thuê bao riêng lên tới hàng chục triệu, hàng trăm triệu, hàng tỉ người dùng. Do vậy họ phải có trách nhiệm rà quét, phát hiện, tự động gỡ bỏ các thông tin sai sự thật và xấu độc” - ông Hùng nhấn mạnh về trách nhiệm của các nền tảng này.
Ông cũng cho rằng cần phải truyền thông để mọi người có kĩ năng số, biết sử dụng các nền tảng số, có khả năng “đề kháng” trên không gian số; đào tạo cho cả thế hệ tương lai (học sinh, sinh viên) là rất cần thiết.
"Khi người dân bị ảnh hưởng bởi tin sai, tin xấu độc, họ có thể liên hệ, phản ánh với Trung tâm Chống tin giả quốc gia" - Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói và cho biết các địa phương đã bắt đầu hình thành các trung tâm này.
