Cần đánh giá toàn diện đề xuất tăng giờ làm thêm

“Đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đồng ý mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa từ 300 giờ lên 400 giờ, trên cơ sở nguyên tắc thỏa thuận. Tuy nhiên, chỉ áp dụng đối với một số ngành, nghề và cần trình QH danh mục những ngành, nghề được làm thêm tối đa 400 giờ/năm…”.

Đó là báo cáo của Tổng thư ký QH về tổng hợp ý kiến của các ĐBQH tại phiên thảo luận tổ kỳ họp thứ 7, QH khóa XIV, liên quan đề xuất mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm việc tối đa trong dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi).

Phải có danh mục ngành, nghề được tăng giờ làm thêm

Báo cáo cũng nêu rõ có ý kiến ĐBQH đề nghị chỉ mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa đến mức 350-360 giờ.

Nhiều ý kiến đề nghị giữ như quy định hiện hành, không mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa vì thời giờ làm việc bình thường của người lao động (NLĐ) ở nước ta còn cao hơn so với các nước. Do đó, đề nghị Chính phủ cần quy định chi tiết về điều kiện tổ chức làm thêm giờ nhằm bảo đảm sức khỏe cho NLĐ, không được huy động NLĐ làm thêm giờ liên tục trong một khoảng thời gian và phải bố trí thời gian nghỉ giải lao hợp lý.

Bên cạnh đó, phân tích kỹ những lợi ích khi tăng giờ làm thêm đối với NLĐ (thu nhập tăng thêm, bữa ăn ca, giảm chi phí sinh hoạt ở nhà) và người sử dụng lao động (tận dụng được nguồn nhân lực có tay nghề, không phải tuyển dụng lao động mới, giảm thiểu chi phí về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế, các chi phí quản lý khác...). Đồng thời, lấy ý kiến rộng rãi về nội dung này để giải trình thuyết phục và phù hợp với thực tiễn.

Một số ý kiến đề nghị cân nhắc nên quy định trả lương lũy tiến khi làm thêm giờ, không áp dụng tăng giờ làm thêm đối với khu vực công vì hiện nay đang thực hiện khoán kinh phí tránh lãng phí ngân sách.

Một số ý kiến đề nghị cần nghiên cứu, bổ sung quy định ràng buộc để bảo đảm tính khả thi của cơ chế thỏa thuận vì NLĐ luôn yếu thế, không có cơ hội để đàm phán. Nhưng có ý kiến đề nghị bổ sung vai trò, trách nhiệm của tổ chức đại diện NLĐ khi thỏa thuận về làm thêm giờ…

Công nhân lao động nặng nhọc là đối tượng được QH xem xét cẩn thận trước đề xuất tăng giờ làm thêm. Ảnh: HUỲNH TRƯỜNG GIANG

Đề xuất hai phương án mới về tiền lương ngày lễ

Về tiền lương làm thêm giờ, có một số ý kiến đồng ý với quy định của dự án Bộ luật Lao động (tiền lương làm thêm giờ phải cao hơn tiền lương giờ làm việc tiêu chuẩn, ít nhất bằng 150% nếu làm thêm giờ vào ngày thường, 200% nếu làm việc vào ngày nghỉ hằng tuần và 300% nếu làm việc vào ngày nghỉ lễ, tết. Việc trả lương lũy tiến cao hơn mức trên thì do hai bên thỏa thuận).

Nhưng cũng nhiều ý kiến đề nghị phải quy định có điều kiện và phải nghiên cứu để xây dựng phương án trả lương lũy tiến tiền lương làm thêm giờ nhằm bảo vệ NLĐ và để người sử dụng lao động cân nhắc hài hòa hơn khi quyết định tổ chức làm thêm giờ.

Có ý kiến đề nghị từ 200 giờ trở xuống thì trả lương như hiện hành, từ giờ thứ 201 trở lên thì phải lũy tiến, từ giờ thứ 301 thì mức lũy tiến phải cao hơn nữa. Cũng có ý kiến đề nghị đối với tiền lương làm thêm giờ từ giờ thứ 301 trở đi phải được quy định trong thỏa ước lao động tập thể hoặc do quá trình thương lượng tập thể quyết định.

Tuy nhiên, có ý kiến ĐB đề xuất hai phương án mới. Cụ thể, phương án 1 đối với ngày thường là 150% cho 2 giờ đầu, 2 giờ tiếp theo là 200% và tịnh tiến ở các giờ tiếp theo. Đối với ngày nghỉ hằng tuần tính 2 giờ đầu là 200%, 3 giờ tiếp theo là 250% và 300% cho giờ tiếp theo. Đối với ngày nghỉ lễ là 300% cho 2 giờ đầu và 350% cho giờ thứ ba và 400% cho giờ thứ tư.

Phương án 2, ngày thường tăng 250%; ngày nghỉ hằng tuần là 300% và ngày nghỉ lễ, nghỉ tết là 400%.

“Có ý kiến ĐB đề nghị cân nhắc quan điểm trả lương lũy tiến làm thêm giờ vì sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ…” - Tổng thư ký Quốc hội thông tin.