Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa cho biết, 10 tháng đầu năm 2022, kinh tế đã hồi phục và phát triển mạnh mẽ nên nhu cầu điện tăng trưởng 8,6% so cùng kỳ năm 2021.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tăng trưởng điện đã đóng góp 0,67 điểm phần trăm vào tăng trưởng ngành công nghiệp và đóng góp 0,31 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP.
Tuy nhiên, EVN cũng cho hay, kết quả sản xuất kinh doanh 10 tháng năm 2022 của công ty mẹ EVN lỗ khoảng 15.758 tỉ đồng, dự kiến ước tính cả năm 2022 có thể lỗ ở mức khoảng 31.360 tỉ đồng.
 |
Năm 2022, hoạt động sản xuất kinh doanh của EVN đối mặt với nhiều khó khăn. Ảnh: EVN |
Về khoản lỗ này, EVN cho hay đã dự báo được ngay từ đầu năm 2022. Nguyên nhân lỗ do biến động giá nhiên liệu (than, dầu, khí) thế giới làm cho chi phí sản xuất điện và mua điện của EVN tăng rất cao.
Theo diễn biến giá nhiên liệu các tháng đầu năm 2022 và nếu căn cứ kế hoạch vận hành hệ thống điện đã được Bộ Công Thương phê duyệt từ đầu năm thì kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2022 của EVN có thể lỗ lên tới 64.805 tỉ đồng.
Để giảm bớt tối đa có thể những khó khăn trong sản xuất kinh doanh năm 2022, EVN đã thực hiện nhiều giải pháp như tiết kiệm 10% các chi phí thường xuyên; cắt giảm từ 20-30% chi phí sửa chữa tài sản cố định; tạm chi lương cho cán bộ nhân viên bằng 80% mức lương bình quân năm 2020, tăng cường quản trị các khoản giảm giá thành điện...
Cùng đó thực hiện các giải pháp về tối ưu hóa dòng tiền, thực hiện thu cổ tức của các Công ty CP có vốn góp của EVN trong năm 2022.
Đồng thời vận hành tối ưu hệ thống điện để phát tối đa nguồn thủy điện (có chi phí thấp); điều phối các hợp đồng mua than, ưu tiên các nguồn than có giá rẻ hơn để giảm chi phí phát điện; nỗ lực đàm phán với các chủ đầu tư các nhà máy điện BOT về sản lượng phát điện để tối ưu hóa chi phí chung…
Theo tính toán, tổng các khoản EVN đã cố gắng để giảm lỗ nêu trên đạt khoảng 33.445 tỉ đồng và tác động làm giảm chi phí sản xuất của EVN, ngoài ra chi phí khâu truyền tải, phân phối, phụ trợ năm 2022 và chỉ bằng 92,8% so với năm 2021.
Thế nhưng dù đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp, EVN vẫn không bù đắp được chi phí mua điện đầu vào tăng quá lớn, dẫn đến khoản lỗ như trên.
Đáng lo ngại, EVN cho hay trong bối cảnh tình hình tài chính như vậy sẽ dẫn tới nguy cơ có rất nhiều khó khăn trong năm 2022 và các năm tiếp theo trong một số vấn đề.
Trước hết là khó khăn trong việc không cân đối được dòng tiền để thanh toán chi phí mua điện cho các đơn vị phát điện, ảnh hưởng đến khả năng hoạt động liên tục của các nhà máy điện và do đó ảnh hưởng đến việc đảm bảo cung cấp điện.
Vấn đề thứ hai là trong vài năm gần đây, chi phí sửa chữa lớn đã phải cắt giảm chi phí theo định mức từ 10-30% và việc sửa chữa tài sản tiếp tục bị cắt giảm sẽ ảnh hưởng lớn đến an toàn vận hành hệ thống điện các năm tới.
Thứ ba là khó khăn trong việc huy động vốn, cân đối nguồn vốn để đầu tư các dự án điện, sửa chữa bảo dưỡng các công trình điện để đảm bảo cung ứng điện.
EVN cho biết, theo các dự báo mới nhất của các tổ chức quốc tế, khả năng giá nhiên liệu thế giới năm 2023 chưa có xu hướng giảm xuống ở mức bình quân năm 2021, do đó dự kiến năm 2023 EVN vẫn tiếp tục gặp rất nhiều khó khăn về sản xuất kinh doanh và cân bằng tài chính.
Ông Nguyễn Xuân Nam, Phó Tổng giám đốc EVN cho biết, năm nay tình hình thủy văn tương đối tốt nên đã góp phần tạo thuận lợi nguồn phát từ thủy điện, nhờ đó giảm gánh nặng chi phí sản xuất điện cho EVN. Tuy nhiên, chi phí từ nguồn nhiệt điện than tác động rất lớn đến giá mua điện.
Hiện nay nguồn nhiệt điện than chiếm hơn 35% cơ cấu tổng sản lượng điện cả nước, khi giá thành sản xuất điện than tăng đã tác động lớn đến chí phí sản xuất điện của toàn hệ thống điện.
Ngoài ra, giá khí, dầu và tỉ giá biến động tăng do ảnh hưởng từ thế giới cũng làm cho giá thành sản xuất điện tăng mạnh so với các năm.
Lãnh đạo EVN cho biết, dù các đơn vị trong EVN đã quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp tiết kiệm chi phí, giảm lỗ hàng chục ngàn tỉ đồng nhưng vẫn không thể bù đắp được chi phí mua điện do đầu vào tăng quá lớn.
Trao đổi với PLO, TS. Ngô Trí Long, chuyên gia tài chính cho rằng, cùng với giá xăng dầu biến động, giá điện sẽ bị ảnh hưởng lớn. Xăng dầu là hàng hóa đầu vào của nhiều hoạt động sản xuất, có tác động dây chuyền đến hàng hóa hóa. Bên cạnh đó, giá than thế giới liên tục tăng thời gian đã tác động kép đến giá điện. Chi phí giá điện chịu nhiều tác động từ giá nhiên liệu.
"Tất nhiên, đứng từ góc độ người tiêu dùng, không ai muốn tăng giá hàng hóa, nhất là những hàng hóa thiết yếu như điện, xăng dầu,... Thế nhưng, giá điện đã bị nén quá lâu, lần điều chỉnh tăng gần đây nhất vào tháng 3-2019, trong khi các chi phí đầu vào tăng chóng mặt"- Ông Long nêu quan điểm.
Theo ông Ngô Trí Long, Quyết định 24/2017 của Thủ tướng về cơ chế điều chỉnh giá bán điện bình quân đã quy định rất rõ nếu các thông số chi phí đầu vào làm giá thành điện tăng tương ứng thì giá điện sẽ được điều chỉnh. EVN cũng đã nỗ lực giảm chi phí, giảm lương nhân viên để cân đối tài chính, giảm lỗ. Do đó, Chính phủ và Bộ Công Thương cần rà soát lại chi phí giá điện để có giải pháp phù hợp.
Một chuyên gia về năng lượng cho rằng, bài học xương máu từ việc điều hành giá xăng dầu thời gian qua cần được cơ quan chức năng rút kinh nghiệm trong việc điều tiết giá hàng hóa thiết yếu, có sức ảnh hưởng lớn đến toàn xã hội. Nếu các chi phí cấu thành giá thành không được tính đúng, tính đủ, hợp lý sẽ khiến cho thị trường méo mó, doanh nghiệp không mặn mà kinh doanh.
"Điều đó khiến cho người dân khó tiếp cận được với hàng hóa, gây bất ổn thị trường. Tương tự, đã đến lúc cơ quan quản lý cần xem xét giá điện theo sự biến động của thị trường, giảm gánh nặng cho doanh nghiệp"- Vị này chia sẻ.
Giá xăng dầu, điện cần được theo quy luật thị trường
Phát biểu tại họp với lãnh đạo chủ chốt của TP.HCM chiều 27-11, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, tình trạng thiếu xăng dầu cục bộ thời gian qua do nguyên nhân từ giá cả chưa theo đúng quy luật thị trường.
"Doanh nghiệp nếu có lãi họ mới làm. Chúng ta phải gỡ nút thắt giá xăng dầu theo hướng tôn trọng quy luật cung- cầu, cạnh tranh. Khi cơ quan quản lý tính thêm chi phí chiết khấu, vận chuyển vào giá, trở lại quy luật thị trường, người bán lẻ thấy có lãi nên đã bán ổn định lại"- Thủ tướng nói.
Cùng đó, Thủ tướng cũng đề nghị tính toán lại giá điện đúng với quy luật thị trường khi kiểm soát được lạm phát. Việc tính toán lại giá điện phải đúng theo tinh thần không tạo chuyển đổi đột ngột, để người dân an tâm.
