Sau nhiều tháng tích cực điều tra nghi án nhận hối lộ tại dự án đại lộ Đông Tây với “cuộc chơi tay đôi” giữa Công ty Tư vấn quốc tế Thái Bình Dương (gọi tắt là PCI, Nhật Bản) và Huỳnh Ngọc Sĩ, nguyên Giám đốc Ban quản lý dự án đại lộ Đông Tây và môi trường nước TP.HCM, trong tháng 8/2010, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã có kết luận đề nghị truy tố ông Huỳnh Ngọc Sĩ về hành vi nhận hối lộ với số tiền là 262.000 USD từ PCI.
Ông Huỳnh Ngọc Sĩ và PCI đã chơi trò "bánh ít đi, bánh quy lại" ra sao?
1. Dự án đại lộ Đông Tây TP.HCM là một trong những dự án trọng điểm của TP.HCM, xét về phương diện kinh tế lẫn mỹ quan đô thị. Tổng số vốn đầu tư cho dự án này là trên 660,6 triệu USD với sự tài trợ của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), UBND TP.HCM làm chủ đầu tư, Ban quản lý dự án đại lộ Đông Tây và môi trường nước TP.HCM (gọi tắt là BQL dự án đại lộ Đông Tây - PV) làm đại diện chủ đầu tư. Với chức danh là Giám đốc của BQL dự án đĐại lộ Đông Tây, ông Huỳnh Ngọc Sĩ chính là vị "tổng tư lệnh" của dự án trọng điểm này.
Để tiến hành đấu thầu gói thầu tư vấn thiết kế, ban đầu, BQL dự án đại lộ Đông Tây cũng làm đúng trình tự khi mời 5 công ty tham gia đấu thầu. Trong đó, có Công ty PCI.
Ngay khi cuộc đấu thầu dự tính sẽ diễn ra đang trong quá trình "khởi động", thì lãnh đạo của PCI nhận được tin rằng Chính phủ Nhật Bản sẽ tài trợ vốn ODA cho dự án trọng điểm này của TP.HCM. Ngay lập tức, lãnh đạo PCI hạ quyết tâm bằng mọi cách phải "mua cho bằng được" lãnh đạo của dự án để có thể nhận được các gói thầu tư vấn dự án. Và cái tên Huỳnh Ngọc Sĩ nhanh chóng lọt vào tầm ngắm của lãnh đạo Công ty PCI, khi mà công ty này quyết định "dùng tiền đổi dự án". Ông Tsuneo Sakano, Trưởng văn phòng đại diện của PCI tại Việt Nam được giao trọng trách phải "bắn hạ" được "tổng tư lệnh" Huỳnh Ngọc Sĩ với bất cứ giá nào.
Đưa Huỳnh Ngọc Sĩ ra tòa xét xử vào tháng 9/2009
Nhận được chỉ đạo của cấp trên, Tsuneo Sakano đã vận dụng hết tất cả các mối quan hệ của mình để có thể giáp mặt được với ông Huỳnh Ngọc Sĩ nhằm thăm dò phản ứng của vị "quan chức Việt Nam" này. Thông qua hai người bạn đều là doanh nhân nằm trong hội chơi golf, Tsnueo Sakano đã có cơ hội tiếp cận ông Huỳnh Ngọc Sĩ tại một khách sạn sang trọng ở TP.HCM.
Ngay lần gặp mặt đầu tiên vào tháng 2/2001, Tsnueo Sakano đã không rào trước đón sau mà đi thẳng vào vấn đề với ông Huỳnh Ngọc Sĩ rằng: “Nếu ông cho PCI thắng thầu, ông sẽ có tiền bồi dưỡng tương xứng”. Ngay lần gặp đầu tiên, mà đại diện của PCI dám đặt thẳng vấn đề như vậy, thì e rằng PCI đã "nghiên cứu" ông Huỳnh Ngọc Sĩ một cách rất bài bản và kỹ càng. Vì có sự hiện diện của người lạ, nên ông Sĩ đã làm ngơ trước đề nghị này của Tsnueo Sakano. Sau đó, Tsnueo Sakano có trao đổi với ông Sĩ số điện thoại và ra về.
Khi Tsuneo Sakano vừa rời khách sạn, chuẩn bị lên xe ra về thì nhận được điện thoại của ông Sĩ. Ông Sĩ chỉ nói ngắn gọn: "Chúng ta sẽ bàn về vấn đề này, ở một địa điểm khác". Lần gặp "ở một địa điểm khác" theo yêu cầu của ông Huỳnh Ngọc Sĩ là tại khu karaoke của một khách sạn.
Tại đây, Tsuneo Sakano đã chơi bài ngửa với ông Huỳnh Ngọc Sĩ khi hỏi thẳng: "PCI muốn trúng thầu hợp đồng tư vấn thiết kế Đại lộ Đông Tây và nếu được ông tạo điều kiện, chúng tôi phải đưa cho ông bao nhiêu tiền?". Ông Sĩ đáp: "20% giá trị hợp đồng". Tsuneo Sakano nói với ông Sĩ rằng, giá như vậy là quá cao, và yêu cầu ông Sĩ thương lượng để giảm bớt giá. Cuối cùng, ông Huỳnh Ngọc Sĩ chốt giá là "PCI thắng thầu, ông Sĩ được 15% giá trị hợp đồng".
Nhận được tín hiệu "đèn xanh" từ phía ông Huỳnh Ngọc Sĩ, Tsuneo Sakano đã báo cáo lại với lãnh đạo PCI và xin ý kiến chỉ đạo. Sau khi hội ý, lãnh đạo PCI yêu cầu Tsuneo Sakano phải mặc cả với ông Sĩ thêm một lần nữa, sao cho giá còn "10% giá trị hợp đồng". Vài ngày sau, Tsuneo Sakano đến trực tiếp BQL dự án đại lộ Đông Tây để "trả giá" với ông Sĩ, và lần này, ông Huỳnh Ngọc Sĩ đã đồng ý mức giá "10% giá trị hợp đồng và PCI sẽ được thắng thầu".
Hân hoan với lần thuyết khách thành công, Tsuneo Sakano về báo cáo lại với lãnh đạo PCI. Và lãnh đạo PCI đã chỉ đạo cho Sakashita Haruo, Giám đốc dự án đại lộ Đông Tây của PCI theo chân Tsuneo Sakano đến gặp ông Sĩ để thương lượng lần cuối.
Trong cuộc gặp vào tháng 3/2001, Sakashita Haruo nói với ông Sĩ rằng: "10% giá trị hợp đồng thì cao quá. Đề nghị ông giảm bớt". Nhưng lần này, ông Huỳnh Ngọc Sĩ đã không nhượng bộ - "Đó là cái giá cuối cùng. Đúng 10%. Tùy các ông quyết định". Không còn cách nào khác, Sakashita Haruo chấp nhận cái giá cuối cùng mà ông Sĩ đưa ra.
Sau khi "thuận mua vừa bán" với PCI, ông Huỳnh Ngọc Sĩ đã nhờ người chuyển ngữ sang tiếng Anh bảng tiêu chuẩn đánh giá chi tiết hồ sơ mời thầu cho đại diện của PCI chép tay lại, vì ông Huỳnh Ngọc Sĩ không thể giao cho PCI bản chính của bảng tiêu chuẩn đánh giá chi tiết hồ sơ mời thầu. Nhờ nắm rõ các tiêu chuẩn thuộc dạng "tuyệt mật" này, phía PCI đã nhanh chóng chuẩn bị xong hồ sơ để đáp ứng đúng mọi tiêu chuẩn và dễ dàng trúng thầu.
Liều lĩnh hơn nữa là sau khi giúp PCI thành công ở phi vụ hợp đồng tư vấn thiết kế này, ông Huỳnh Ngọc Sĩ đã tự ý nâng mức lương của các chuyên gia nước ngoài lên cao vút, đồng thời, hạ mức lương của các chuyên gia trong nước. Tất cả mọi thứ đều nằm trong kế hoạch "hợp thức hóa số tiền mà PCI phải lại quả cho ông Huỳnh Ngọc Sĩ".
Theo tính toán của PCI, trị giá của hợp đồng gói thầu tư vấn thiết kế này là khoảng 9 triệu USD, thì số tiền mà PCI phải lại quả cho ông Sĩ là 900.000 USD.
2. Thừa thắng xông lên sau "phi vụ 10%", cũng có thể các quan chức PCI nghĩ rằng, ông Huỳnh Ngọc Sĩ giờ đây đã thuộc "phe nhà", nên tháng 9/2001, Sakashita Haruo và Tsuneo Sakano tiếp tục tìm đến ông Sĩ để bàn về "hợp đồng tư vấn giám sát dự án". Khi tìm đến ông Huỳnh Ngọc Sĩ, cả Sakashita Haruo và Tsuneo Sakano đều biết rằng, theo phê duyệt của Chính phủ Việt Nam thì gói thầu này phải tổ chức đấu thầu quốc tế. Nhưng, với sự đỡ đầu của ông Huỳnh Ngọc Sĩ, PCI có thể lách được mọi thứ khá dễ dàng, miễn là chịu chi một số tiền hợp lý để lại quả cho ông Sĩ.
Ở lần gặp này, Sakashita Haruo hỏi ông Huỳnh Ngọc Sĩ rằng, với "hợp đồng tư vấn giám sát", ông Sĩ sẽ chấp nhận số tiền lại quả là bao nhiêu phần trăm. "15%", ông Sĩ nói rất chắc chắn. Sakashita Haruo đáp lời ông Sĩ: "Đó là số tiền quá cao. Ông có thể giảm bớt không?". "O.K, 12%. Đó là giá sau cùng", ông Sĩ chốt lại. Không dám tự quyết định, Sakashita Haruo hẹn sẽ bàn thêm về vấn đề này với ông Sĩ trong lần gặp sau.
Trong hai lần làm việc tiếp theo vào năm 2002 và tháng 1/2003, Sakashita Haruo đến phòng làm việc của ông Huỳnh Ngọc Sĩ chủ yếu để mặc cả mức giá. Theo Sakashita Haruo thì phía PCI chỉ có thể trả cho ông Sĩ "10% giá trị hợp đồng nếu ông Sĩ giúp đỡ. Chứ 12% theo yêu cầu của ông Sĩ là quá cao". Ở lần gặp thứ 2, Sakashita Haruo kiến nghị với ông Sĩ là "Ông đòi 12%, chúng tôi đồng ý trả 10%. Thôi thì lấy trung bình là 11%, PCI sẽ trả ông 11% giá trị hợp đồng nếu có được hợp đồng tư vấn giám sát dự án". Lần này, ông Sĩ đã đồng ý kiến nghị của Sakashita Haruo.
Theo K.H (ANTG)
