Trả lời phỏng vấn độc quyền với tờ South China Morning Post (SCMP), tân đại sứ Trung Quốc (TQ) tại Liên minh châu Âu (EU) - ông Phó Thông nói việc Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine đã đặt Trung Quốc “vào một tình thế rất khó khăn”.
Trung Quốc không chọn bên trong xung đột Nga-Ukraine
Trong cuộc phỏng vấn trực tiếp đầu tiên kể từ khi trở thành đại sứ TQ tại EU được SCMP công bố ngày 23-12, ông Phó nhấn mạnh rằng Bắc Kinh không muốn “lựa chọn giữa những người bạn”. Ông thừa nhận rằng “cuộc khủng hoảng Ukraine đã trở thành một vấn đề đối với quan hệ song phương của TQ với EU”.
| |
Đại sứ Trung Quốc tại Liên minh châu Âu - ông Phó Thông. Ảnh: SCMP |
Ông Phó được giao giữ chức đại sứ tại EU từ tháng 12. Vị trí này đã bị bỏ trống trong gần một năm sau khi Đại sứ Trương Minh được luân chuyển về nước để đảm nhiệm vị trí Tổng thư ký Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO).
Đây cũng là khoảng thời gian mà quan hệ song phương EU-TQ bị chiến dịch quân sự của Nga và mối quan hệ chặt chẽ giữa Bắc Kinh với Moscow chi phối.
Ông Phó cho biết một trong những ưu tiên của ông trong vai trò mới là “phi chính trị hóa” quan hệ EU-TQ. Ông nhắc lại rằng TQ đã kêu gọi một giải pháp hòa bình kể từ ngày 25-2, một ngày sau khi chiến dịch quân sự được phát động.
“Vào ngày thứ hai sau khi (Nga) bắt đầu hoạt động đó, đã có một cuộc điện đàm quan trọng giữa Chủ tịch TQ Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Chủ tịch Tập thể hiện rõ chủ trương cố gắng tìm kiếm một giải pháp hòa bình. Mọi người có xu hướng quên điều này” - ông Phó nói.
Ông nhấn mạnh rằng TQ không hưởng lợi từ cuộc xung đột, cũng như không nhận được lợi ích gì trong việc kéo dài chiến sự.
“Cả Nga và Ukraine đều là những người bạn tốt. Chúng tôi không muốn lựa chọn giữa những người bạn" - ông Phó nói.
Vẫn có giới hạn trong "không giới hạn"
Ông nói thêm rằng “cuộc khủng hoảng này đã đặt TQ vào một vị trí rất khó khăn, mặt chính trị” và “gây rất nhiều căng thẳng cho mối quan hệ của Bắc Kinh” với châu Âu. Theo SCMP, châu Âu đã đặt mối quan hệ của TQ với Nga "dưới kính hiển vi" kể từ ngày 24-2.
| |
Ông Phó Thông. Ảnh: BỘ NGOẠI GIAO TRUNG QUỐC |
Vài tuần trước đó, ông Putin đã đến TQ để dự lễ khai mạc Thế vận hội mùa đông. Ông và ông Tập đã ký một tuyên bố nói rằng “ không có giới hạn nào đối với hợp tác Trung-Nga" và "không có vùng cấm”.
Ông Phó kêu gọi người châu Âu không nên “đọc quá nhiều về các thuật ngữ” nêu trong thỏa thuận.
“Tôi biết rằng mọi người ở đây có một số nghi ngờ về cái gọi là mối quan hệ không giới hạn" - ông Phó nói.
Ông nhấn mạnh rằng TQ có quan hệ đối tác tương tự với nhiều quốc gia và họ không đặt “giới hạn giả tạo” cho bất kỳ mối quan hệ song phương nào. Tuy nhiên, ông cho biết ông “khá thất vọng” khi sau 10 tháng các quan chức Trung Quốc liên tục lên tiếng ủng hộ một giải pháp hòa bình, châu Âu vẫn chỉ để tâm vào thỏa thuận “không giới hạn” của Bắc Kinh với Moscow.
“Mọi người vẫn đang sử dụng [thỏa thuận] này để nói: 'Ồ, TQ đã chọn sai phía'" - ông Phó nói.
“Nhưng 10 tháng sau đó, sự thật cho thấy TQ không hỗ trợ quân sự cho Nga. Trên thực tế, lập trường của chúng tôi khá cân bằng, và chúng tôi sẵn sàng tham gia vào bất kỳ nỗ lực hòa bình nào" - ông nói thêm.
Ông Phó cho rằng chính Mỹ đang “thu lợi từ cuộc khủng hoảng này”, thông qua việc bán vũ khí và tận dụng cuộc khủng hoảng năng lượng của châu Âu.
“Chúng tôi biết rằng một số người đang kiếm lợi từ cuộc khủng hoảng này. Họ đang bán một số lượng lớn vũ khí. Và trên thực tế, liên quan tác động lan tỏa của cuộc khủng hoảng đó, chúng tôi biết ai đang thu lợi từ cuộc khủng hoảng năng lượng mà các nước châu Âu đã trải qua" - ông nói.
Chính phủ Mỹ chưa lên tiếng về các phát ngôn của đại sứ TQ.
