Gửi câu hỏi tới chuyên mục "Chat với chuyên gia" do Trường ĐH Luật TP.HCM cùng báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức, anh T.N (ngụ TP.HCM) hỏi:
Khi nào công an được quyền kiểm tra hành chính đột xuất các khu nhà trọ, nhà nghỉ? Gặp tình huống như vậy người thuê trọ, người đang lưu trú ở các nhà nghỉ cần ứng xử như thế nào cho đúng luật?
Giải đáp vấn đề này, Thạc sĩ Mai Thị Lâm, Giảng viên Khoa Luật Hành Chính Nhà Nước, Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết:
Công an được kiểm tra trong 3 trường hợp
Việc kinh doanh khu nhà trọ, nhà nghỉ thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự. Do đó, vấn đề thanh tra, kiểm tra đối với các cơ sở kinh doanh nhà trọ, nhà nghỉ được quy định tại Nghị định 96/2016 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 56/2023/NĐ-CP).
Khoản 1 Điều 50 Nghị định 96/2016 có quy định: Cơ quan Công an có thẩm quyền thực hiện kiểm tra, thanh tra toàn diện việc chấp hành các quy định về an ninh, trật tự đối với cơ sở kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự theo phương thức định kỳ không quá một lần trong một năm hoặc đột xuất.
Việc kiểm tra, thanh tra đột xuất chỉ được thực hiện khi phát hiện cơ sở kinh doanh có vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật liên quan đến an ninh, trật tự; có đơn khiếu nại, tố cáo của tổ chức hoặc cá nhân về vi phạm pháp luật liên quan đến an ninh, trật tự trong cơ sở kinh doanh; phục vụ tăng cường công tác đảm bảo an ninh, trật tự theo văn bản chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền”.
Như vậy, dựa trên quy định này thì cơ quan công an được kiểm tra hành chính đột xuất các khu nhà trọ, nhà nghỉ khi thuộc một trong ba trường hợp.
Thứ nhất, khi phát hiện cơ sở kinh doanh có vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật liên quan đến an ninh, trật tự.
Thứ hai, có đơn khiếu nại, tố cáo của tổ chức hoặc cá nhân về vi phạm pháp luật liên quan đến an ninh, trật tự trong cơ sở kinh doanh.
Thứ ba là nhằm phục vụ tăng cường công tác đảm bảo an ninh, trật tự theo văn bản chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền.
Người thuê không cần xuất trình giấy tờ đầy đủ
Về phía những người đang có mặt tại khu trọ, nhà nghỉ tại thời điểm kiểm tra, khi gặp tình huống cơ quan công an kiểm tra nhà nghỉ, kiểm tra các khu trọ đột xuất, người thuê nhà trọ, nhà nghỉ cần thực hiện nghĩa vụ của mình được quy định tại khoản 2 Điều 9 Luật Cư trú năm 2020.
Cụ thể, cần cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin, giấy tờ, tài liệu về cư trú của mình cho cơ quan, người có thẩm quyền và chịu trách nhiệm về thông tin, giấy tờ, tài liệu đã cung cấp.
Như vậy, người thuê nhà trọ, nhà nghỉ cần phối hợp với lực lượng công an xuất trình giấy tờ về nhân thân (Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân/Thẻ Căn cước) cho lực lượng công an khi có yêu cầu.
Đối với trường hợp người thuê nhà trọ dài hạn (tạm trú dài hạn) cần cung cấp thêm giấy tờ xác nhận về đăng ký tạm trú theo quy định của pháp luật.
Đặc biệt lưu ý, người thuê nhà trọ, nhà nghỉ không nên có hành vi đóng cửa phòng hoặc có các hành vi khác cố tình chống đối hoặc gây khó khăn, cản trở trong quá trình thực hiện hoạt động kiểm tra của lực lượng công an.
