Ngày 8-8, thông tin từ Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Đắk Nông cho biết dù thời tiết đã nắng, lượng mưa có giảm nhưng một số vùng trũng, thấp còn tình trạng ngập lụt cục bộ, một số điểm vẫn xảy ra sạt lở.
Đập bị xê dịch, đường nứt rộng hơn
Đến chiều 8-8, chiều dài các vết nứt trên đường Hồ Chí Minh (đoạn qua phường Nghĩa Thành, TP Gia Nghĩa, nơi có 16 hộ dân đã sơ tán khẩn cấp) không thay đổi. Tuy nhiên, các vết nứt cũ có chiều hướng mở rộng thêm về chiều rộng và độ sâu.
Mưa lớn kéo dài ở Đắk Nông làm ngập, ảnh hưởng 192 căn nhà, vật kiến trúc (183 nhà ở, chín phòng trọ); ngập úng hơn 650 ha cây trồng các loại; gần 220 ha thủy sản và 154 ao hồ, của người dân bị ngập, nhiều cầu dân sinh bị cuốn trôi.
Các địa phương đã di dời 283 hộ dân tại các điểm bị sụt lún, sạt trượt đến nơi an toàn. Ước tính thiệt hại trên 250 tỉ đồng.
Cụ thể, tại phần đường gom, vết nứt, lún lớn nhất có chiều dài khoảng 40 m, nơi sâu nhất là 4,6 m (tăng thêm 10 cm so với ngày 7-8).
Các vết nứt khác có chiều dài khoảng 100 m, bề rộng lớn nhất từ 40 cm đến 50 cm (tăng thêm 5 cm). Tại phần mép đường chính và dải phân cách, hiện vẫn có chiều dài khoảng 30 m và chiều sâu 3 m. Tại phần làn đường chính, các vết nứt có chiều dài khoảng 110 m, chiều rộng lớn nhất tăng từ 15 cm lên 25 cm.
Ông Trần Nam Thuần, Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong (Đắk Nông), cho biết thời tiết ở địa phương đã có chuyển biến tích cực, lượng mưa giảm rõ rệt. “Hiện vị trí đập thủy lợi Đắk N’Ting vẫn đang tiếp tục bị di chuyển” - ông Thuần nói.
Theo kết quả quan trắc (từ 17 giờ 30 ngày 6-8 đến 17 giờ 30 ngày 7-8), hiện khối đất tiếp tục dịch chuyển về phía công trình thủy lợi Đắk N’Ting; đẩy toàn bộ ngưỡng tràn, hệ thống công tác trên tràn về phía đập đất thêm khoảng 20 cm, vai cầu phía bên trái bị đẩy cao thêm 11 cm.
| |
| Sạt lở đất ở đường tránh TP Gia Nghĩa. Ảnh: VŨ LONG |
Kể từ khi ghi nhận hiện tượng sạt trượt đến nay, tràn xả lũ đã bị dịch chuyển về phía đập đất khoảng 83 cm, bị đẩy cao lên 38,4 cm và vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.
Về quan trắc mực nước thấm trong thân đập cho thấy ngoại trừ mặt cắt quan trắc thấm giáp với vai trái không thể quan trắc (do một số giếng quan trắc đã bị hỏng bởi sự dịch chuyển của tràn gây nén ép, nghiêng lệch), tại các mặt cắt quan trắc thấm còn lại theo thiết kế.
Kết quả đo mực nước bão hòa trong thân đập có sự thay đổi không nhiều so với số liệu quan trắc những ngày trước đó và cao độ đường bão hòa vẫn đảm bảo theo yêu cầu.
Đang quan trắc ở địa bàn bị sụt lún, sạt lở đất
Ngày 8-8, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM,ông Võ Văn Minh, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Đắk Nông, cho biết Liên đoàn Bản đồ địa chất miền Nam đang khảo sát hiện trạng, diễn biến hiện tượng sạt lở, nứt, sụt đất xảy ra tại địa phương.
“Hiện liên đoàn đang thực hiện nhiệm vụ tại khu vực bon Bu Krăk, xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức và sẽ thực hiện một số điểm bị ảnh hưởng còn lại của tỉnh Đắk Nông. Sau khi kết thúc đợt làm việc, liên đoàn sẽ có nhận xét nguyên nhân sơ bộ, xem xét đề xuất giải pháp trước mắt, giải pháp lâu dài ứng phó kịp thời với hiện tượng sạt lở, nứt, sụt đất xảy ra ở tỉnh” - ông Võ Văn Minh cho hay.
Cùng ngày, Thường trực Tỉnh ủy Đắk Nông chỉ đạo Ban cán sự Đảng UBND tỉnh lãnh đạo UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành địa phương khắc phục ngay tâm lý chủ quan, lơ là, mất cảnh giác. Trong đó, khẳng định Đắk Nông kiên quyết di dời người dân ra khỏi khu vực nguy hiểm nhằm bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của người dân.
“Sụt lún, sạt lở có yếu tố từ con người”
Theo GS-TS Bảo Huy, chuyên gia tư vấn độc lập về quản lý tài nguyên và môi trường rừng (FREM, từng công tác ở khoa Nông lâm Trường ĐH Tây Nguyên), nguyên nhân sạt lở đất ở một số địa bàn Tây Nguyên là do con người tác động.
Việc tác động, làm thay đổi cấu trúc địa chất vốn tồn tại hàng ngàn năm ở các đồi núi để xây dựng các công trình giao thông, nhà ở… nhưng không có biện pháp gia cố.
Khi mưa lớn, sẽ tăng trọng lượng lên đất, rơi xuống phần đất đã bị sạt lở để bù lại. Từ đó, hình thành vết nứt nhỏ, nguồn nước cũng ngấm dần qua đây và dẫn sâu trong lòng đất. Về lâu dài, dòng nước này sẽ làm di chuyển cả phần đất rộng lớn.
Theo quan sát của PV, tại các địa điểm sạt lở hiện nay ở Đắk Nông, trong đó có khu vực sinh sống của 16 hộ dân (phường Nghĩa Thành, TP Gia Nghĩa) phải di dời khẩn cấp do đường Hồ Chí Minh bị sạt lún nghiêm trọng. Thời gian qua, những hộ này đã thực hiện khoét đất sâu vào chân đồi để xây dựng nhà.
