Bộ Tư pháp đang lấy ý kiến dự thảo trình Chính phủ về đề nghị xây dựng nghị quyết của Quốc hội thí điểm phân cấp việc cấp phiếu lý lịch tư pháp cho Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện tại Hà Nội, TP.HCM và tỉnh Nghệ An.
Phân cấp nhằm khắc phục tình trạng chậm cấp phiếu Lý lịch tư pháp
Theo dự thảo tờ trình, Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định cơ quan có thẩm quyền cấp phiếu lý lịch tư pháp (LLTP) gồm Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia (Bộ Tư pháp) và Sở Tư pháp cấp tỉnh.
Thực hiện chủ trương về đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền, khắc phục tình trạng chậm thời hạn cấp phiếu LLTP trong thời gian qua, Bộ Tư pháp đề nghị phân cấp thẩm quyền cấp phiếu LLTP cho Phòng Tư pháp cấp huyện thực hiện.
Tuy nhiên, đây là nội dung mới nên Bộ Tư pháp đề xuất tiến hành thực hiện thí điểm tại một số đơn vị cấp huyện của một số tỉnh, thành phố.
Sau khi kết thúc thời gian thực hiện thí điểm, Bộ sẽ tổng kết, đánh giá việc thực hiện, báo cáo Chính phủ để báo cáo Quốc hội, kết quả thực hiện thí điểm là cơ sở để nghiên cứu sửa Luật LLTP.
Dự thảo tờ trình cũng nêu rõ việc phân cấp thẩm quyền cấp phiếu LLTP cho Phòng Tư pháp cấp huyện khi thực hiện sẽ khác với quy định hiện hành trong luật. Mặt khác, theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, việc thí điểm phân cấp này phải được quy định trong nghị quyết của Quốc hội. Đây là cơ sở pháp lý để đề xuất Quốc hội ban hành nghị quyết này.
Có thời điểm người dân phải xếp hàng từ rất sớm để nộp hồ sơ
Nêu lý do đề xuất thực hiện thí điểm tại 3 địa phương trên, Bộ Tư pháp cho hay Hà Nội, TP.HCM và Nghệ An hiện là nơi có số lượng yêu cầu cấp phiếu LLTP lớn nhất cả nước. Cụ thể, từ năm 2021 đến năm 2023, trung bình mỗi năm Hà Nội cấp hơn 51.000 phiếu, TP.HCM cấp hơn 95.000 phiếu và Nghệ An cấp 56.900 phiếu.
Trong bối cảnh nguồn nhân lực, trang thiết bị, cơ sở vật chất của Sở Tư pháp còn hạn chế, việc tiếp nhận một số lượng lớn hồ sơ đã gây tình trạng quá tải cho bộ phận làm công tác tại các địa phương này.
“Có thời điểm người dân phải xếp hàng từ rất sớm để nộp hồ sơ yêu cầu cấp phiếu LLTP, gây bức xúc trong dư luận”- Bộ Tư pháp cho hay.
Cũng theo dự thảo tờ trình, hiện Hà Nội đang có 30 đơn vị hành chính cấp huyện, TP.HCM 22 đơn vị, Nghệ An có 21 đơn vị. Việc thí điểm phân cấp cho đơn vị hành chính cấp huyện tại 3 địa phương này là hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Việc này góp phần giảm áp lực trực tiếp cho Sở Tư pháp trong giải quyết thủ tục cấp phiếu, tạo thuận lợi hơn cho người dân khi có thể đến Phòng Tư pháp cấp huyện thực hiện thủ tục, tăng tính chủ động của đơn vị hành chính cấp huyện trong giải quyết thủ tục hành chính.
Tại tờ trình, Bộ Tư pháp đề xuất Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện tại Hà Nội, TP.HCM và Nghệ An có thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết yêu cầu và trả kết quả yêu cầu cấp Phiếu LLTP.
Cá nhân, cơ quan, tổ chức có yêu cầu cấp Phiếu LLTP nộp hồ sơ và nhận kết quả cấp Phiếu LLTP tại Phòng Tư pháp nơi cá nhân đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú. Phòng Tư pháp có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan có liên quan trong giải quyết hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu LLTP cho cá nhân, cơ quan, tổ chức.
Dự kiến thí điểm trong 2 năm
Bộ Tư pháp đề xuất thời gian thực hiện thí điểm đối với chính sách này là hai năm. Theo Bộ, đây là khoảng thời gian đủ để các địa phương chuẩn bị các nguồn lực tổ chức triển khai thực hiện. Đồng thời có đủ lượng thời gian cho sơ kết, tổng kết trước khi đề xuất sửa đổi quy định của luật để áp dụng trên phạm vi cả nước.
Đối với dự kiến nhân lực thực hiện, Bộ Tư pháp đề xuất sẽ sử dụng nguồn nhân lực sẵn có của Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện trên địa bàn Hà Nội, TP.HCM và Nghệ An; chỉ bổ sung khi thật sự cần thiết và phù hợp với tình hình thực tế.
Tại dự thảo tờ trình, Bộ Tư pháp đề nghị cho phép trình Quốc hội bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; Quốc hội cho ý kiến và xem xét, thông qua theo quy trình 1 kỳ họp, tại kỳ họp thứ 7 của Quốc hội khóa XV.
Chỉ thị số 23/CT-TTg của Thủ tướng về việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính cấp Phiếu LLTP tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp đã giao: Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Bộ Công an và các Bộ, ngành có liên quan tham mưu cho Chính phủ báo cáo Quốc hội thí điểm phân cấp việc cấp Phiếu LLTP cho Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện tại Hà Nội và Nghệ An, trình Chính phủ sớm nhất có thể.
Thông báo số 506/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ về Kết luận Hội nghị lần thứ nhất Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo: “UBND TP.HCM thực hiện thí điểm phân cấp việc cấp Phiếu LLTP cho Phòng Tư pháp thuộc UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện. Giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp Bộ Công an và các cơ quan liên quan hướng dẫn triển khai thực hiện”.
