Nhiều ngày nay, thương lái đổ xô đến Kon Tum mua bán sâu ban miêu để đưa sang Trung Quốc với giá 1,5 triệu đồng mỗi ký, nói để làm thuốc.
Thấy giá cao, nhiều người dân ở Kon Tum đã đổ xô đi lùng bắt sâu ban miêu để bán mà không hề biết rằng loài sâu này tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc, có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Một loài sâu ban miêu. Ảnh: Internet
ThS-BS Nguyễn Trung Nguyên, phụ trách Trung tâm chống độc, Bệnh viện (BV) Bạch Mai, Hà Nội, cho biết sâu ban miêu có tên khoa học là Cantharis vesicatoria, hay còn gọi là manh trùng, ban manh, ban mao. Đây là loài sâu có cánh cứng, màu xanh lục biếc, dài khoảng 15-20 mm, ngang 4-6 mm, đầu hình tim, có rãnh dọc ở giữa, râu đen hình sợi. Thân sâu có 11 đốt, giữa đầu và thân có một chỗ thắt lại. Trên hai cánh màu đen có các chấm màu vàng hoặc màu đỏ nhạt, cũng có loài thân màu vàng với các điểm hay các dải ngang màu đen.
Ngộ độc sâu ban miêu tuy gặp không nhiều nhưng nếu gặp sẽ rất nặng nề, tỉlệ tử vong rất cao và gây khó khăn cho hầu hết BS cấp cứu ban đầu khi tiếp xúc với loại ngộ độc này. Độc tố của sâu ban miêu là cantharidin, hủy hoại các tổ chức, cơ quan trong cơ thể, từ dạ dày, ruột cho đến cơ, gan, thận, máu…
Trên thế giới cho tới nay chưa có phác đồ điều trị hiệu quả ngộ độc sâu ban miêu. Việc điều trị thực tế thay đổi và tùy thuộc vào điều kiện cơ sở vật chất hiện có cũng như khả năng hồi sức của cơ sở.
"Tại Trung tâm chống độc, trong vòng vài năm gần đây ghi nhận gần chục trường hợp ngộ độc sâu ban miêu mức độ rất nặng. Hai trong số đó tử vong, một được cứu sống nhưng để lại nhiều biến chứng như suy thận, viêm phổi, viêm gan, chi phí điều trị rất nặng nề. Duy nhất một trường hợp được cứu sống không để lại di chứng" - BS Nguyên cho biết.
Một bệnh nhân ngộ độc sâu ban miêu được điều trị tại Trung tâm chống độc. Ảnh: BV Bạch Mai
Cũng theo BS Nguyên, tháng 8-2016, trung tâm đã cấp cứu một gia đình bốn người ở Vĩnh Lộc, Thanh Hóa vì ăn sâu ban miêu. Các bệnh nhân sau ăn khoảng 20-30 phút xuất hiện đau rát cổ họng, đau bụng, nôn ra dịch máu, đại tiện phân lỏng. Tại BV tỉnh Thanh Hóa, các BS phát hiện bệnh nhân có kèm theo suy thận, toan chuyển hóa nên đã chuyển ra Trung tâm chống độc BV Bạch Mai.
Các BS, chuyên gia khuyến cáo sâu và bọ xít có nhiều loài khác nhau, trong đó nhiều loài có chất độc. Thông tin y học về độc tính của các loài sâu, bọ xít hiện nay còn ít. Để phòng tránh ngộ độc, bên cạnh một vài dạng sâu đã được biết rõ ràng có thể dùng làm thực phẩm (ví dụ nhộng tằm), người dân tuyệt đối không được sử dụng bọ xít và sâu làm thực phẩm hoặc cho vào vị thuốc dù chế biến bằng bất kỳ cách nào. Nếu phải đi bắt sâu, người dân chú ý sử dụng đầy đủ đồ bảo hộ lao động, tránh tiếp xúc trực tiếp với da, đặc biệt là mắt.
